Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη Τετάρτη, με ευρεία πλειοψηφία, κάλεσε τις Αρχές της Λιβύης να ακυρώσουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο για την ΑΟΖ και κάλεσε την κυβέρνηση της Λιβύης και την Τουρκία να μην εφαρμόσουν τη συμφωνία τους για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.
Της Κύρας Αδάμ
Η ευαισθησία των ευρωβουλευτών έχει να κάνει -όπως εξηγούν στο κείμενο των συστάσεων που απευθύνουν για την πολιτική κατάσταση στη Λιβύη στην Κομισιόν, στα κράτη-μέλη και στον αρμόδιο για την Εξωτερική Πολιτική κ. Μπορέλ- με τα αποθέματα υδρογονανθράκων στη Λιβύη, έτσι ώστε να δοθεί χρόνος στην Ε.Ε. να αποκαταστήσει μια πιο σταθερή σχέση με τη Λιβύη – με άλλα λόγια, η Ε.Ε. να «βάλει χέρι» στους λιβυκούς υδρογονάνθρακες αυτή την περίοδο της μεγάλης ενεργειακής κρίσης. Στόχος είναι να πείσουν τους Λιβύους να μη χρησιμοποιήσουν το πετρέλαιο ως μέσο πολιτικής αντιπαράθεσης και να κρατήσουν ανοιχτά όλες τις πηγές και όλους τους σταθμούς επεξεργασίας.
Σε άλλους καιρούς και σε άλλες συνθήκες, η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε σηκώσει τη ρομφαία της με το κείμενο αυτό και θα είχε κινήσει διαδικασίες καταδίκης της Τρίπολης και της Αγκυρας μέσα στην Ε.Ε. για την παράνομη τουρκολιβυκή ΑΟΖ του 2019 και τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες του Οκτωβρίου 2022. Κι όμως, η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα για να εκμεταλλευτεί μια τέτοια θετική ευκαιρία. Και δεν θα κάνει απολύτως τίποτα. Γιατί δεν μπορεί πλέον να κάνει τίποτα…
Και τούτο διότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε να μην καταγγείλει επισήμως και εγγράφως την τουρκολιβυκή ΑΟΖ στον ΟΗΕ, παρά μόνο να στείλει ενημερωτικές επιστολές διαμαρτυρίας στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. Τον Ιανουάριο του 2021 ο ΟΗΕ ανήρτησε επισήμως και τελεσιδίκως την τουρκολιβυκή ΑΟΖ στον επίσημο πίνακα αναρτήσεων του ΟΗΕ, δηλαδή τη νομιμοποίησε και την κατέστησε σε ισχύ. Η κυβέρνηση και πάλι είχε δικαίωμα 40 ημερών να προσβάλει την τουρκολιβυκή ΑΟΖ. Ουδέν έπραξε.
Ετσι, αυτή τη στιγμή, κατά το κοινώς λεγόμενο, «το πουλάκι έχει πετάξει» για την τουρκολιβυκή ΑΟΖ και η κυβέρνηση αρνείται να ενημερώσει τους Ελληνες πολίτες, αλλά αντιθέτως καταγγέλλει στον αέρα και στο πουθενά την παράνομη ΑΟΖ.
Το Ευρωκοινοβούλιο ζητά ακόμα από την κυβέρνηση της Τρίπολης και την Αγκυρα να μην ενεργοποιήσουν την τουρκολιβυκή συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες. Η θέση αυτή προστίθεται στο σχετικό Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο και αυτό εισηγείται απλώς, αλλά δεν επιβάλει τη μη ενεργοποίηση της συμφωνίας αυτής, δηλαδή να μην αρχίσει η Τουρκία έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων σε περιοχή νοτίως της Κρήτης για λογαριασμό της Λιβύης. Η κυβέρνηση όμως ελάχιστα πράγματα μπορεί να κάνει και σε αυτή την περίπτωση, και τούτο διότι δεν υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης και κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στο άμεσο μέλλον.
Το μεγάλο ερώτημα με τις έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης
Η Αθήνα μπορεί να ανοίξει τη βεντάλια των εταιριών για έρευνες υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Κρήτης, σε περιοχές που δεν επηρεάζουν την οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης.
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι τι θα κάνει η Αγκυρα αν αποφασίσει το «τρυπάνι» του καινούργιου πλοίου «Αμπντουλχαμίντ Χαν» να το στείλει μέσα στο τμήμα της τουρκικής ΑΟΖ, στην οριοθετημένη τουρκολιβυκή ΑΟΖ. Δηλαδή, στη μύτη της Κρήτης, ανατολικά Ρόδου και Καστελορίζου, στην περιοχή στην οποία η Ελλάδα διεκδικεί την ΑΟΖ της.
Στην περίπτωση που ο ΟΗΕ είχε νομιμοποιήσει και θέσει σε ισχύ τη μερική ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ, τμήμα της οποίας τέμνεται με την τουρκολιβυκή ΑΟΖ, τότε η κατάσταση θα ήταν περίπλοκη, αλλά η Αθήνα θα είχε στα χέρια της τη νόμιμη ΑΟΖ της στην περιοχή.
Αλλά δεν έχει τίποτα. Και δεν θα έχει τίποτα δυστυχώς για αρκετό καιρό, καθώς ο ΟΗΕ δεν αποφασίζει να ασχοληθεί σοβαρά με τη μερική ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ, τη νομιμοποίησή της και την ανάρτησή της στον αρμόδιο πίνακα του ΟΗΕ, ώστε να τεθεί σε ισχύ.
