Απαντώντας τέσσερις μήνες μετά στην ερώτηση της Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Έλενας Κουντουρά σχετικά με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, η Κομισιόν επισημαίνει ότι προς το παρόν εξετάζει την έκθεση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ, ERA, για την Ελλάδα, σχετικά με την μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τους σιδηροδρόμους.
Προσθέτει ωστόσο ότι «εάν εντοπιστούν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ, η Επιτροπή θα αντιδράσει κατάλληλα κάνοντας χρήση των εξουσιών της που προβλέπονται από τις Συνθήκες».
Είναι δηλαδή υπαρκτό το ενδεχόμενο έναρξης διαδικασίας επί παραβάσει, που μπορεί να οδηγήσει σε παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και σε κυρώσεις, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της χώρας μας.
Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση της Κομισιόν έρχεται μετά από σχεδόν τέσσερις μήνες, δια της Επιτρόπου Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν στις 17 Ιανουαρίου 2024, ενώ η ερώτηση της Έλενας Κουντουρά είχε κατατεθεί στις 20 Σεπτεμβρίου του 2023, όταν διέρρευσε τότε στα ΜΜΕ αποκαλυπτικό περιεχόμενο του πορίσματος του ERA που συντάχθηκε μετά το δυστύχημα των Τεμπών.
Η Ευρωβουλευτής είχε ζητήσει να τοποθετηθεί η Κομισιόν για τις σοβαρές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στους ελληνικούς σιδηροδρόμους, και συγκεκριμένα να απαντήσει «εάν εφαρμόστηκε ορθά η ευρωπαϊκή Οδηγία του 2016 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία τον Οκτώβριο του 2019» καθώς και τι έπραξε η η ίδια η Κομισιόν για να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση της χώρας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Η Επιτροπή στην απάντησή της αναφέρει ότι εξετάζει επί του παρόντος την ad hoc έκθεση που ζήτησε από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποβάλει την άνοιξη του 2023, με την οποία αξιολογήθηκαν η υλοποίηση και η εφαρμογή στην πράξη των οδηγιών (ΕΕ) 2016/797 σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων και (ΕΕ) 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα.
Επιπλέον, η Κομισιόν διευκρινίζει ότι η έκθεση του ERA δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί εν μέσω της έρευνας που διενεργεί και είναι σε εξέλιξη, όπως και ότι στη συγκεκριμένη έκθεση δεν προσδιορίζονται τα αίτια του δυστυχήματος στα Τέμπη, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί αντικείμενο χωριστής διαδικασίας έρευνας από τον ελληνικό εθνικό φορέα διερεύνησης και άλλων εθνικών διαδικασιών για το ατύχημα ή σε σχέση με αυτό.
Η Έλενα Κουντουρά, συντονίστρια της πολιτικής της ομάδας στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού ΤRAN, έχει αναδείξει συστηματικά στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα το ζήτημα της πλήρους διερεύνησης των ευθυνών του δυστυχήματος των Τεμπών. Έχει ήδη καταθέσει δύο ερωτήσεις στην Κομισιόν μετά το δυστύχημα και έχει ζητήσει απαντήσεις από την αρμόδια Επίτροπο Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν, στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της Επιτροπής TRAN, ήδη από τον περασμένο Απρίλιο, χωρίς τότε να λάβει απάντηση.
Η ερώτηση της Έλενας Κουντουρά και η απάντηση της Κομισιόν
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Έλενα Κουντουρά (The Left)
Θέμα: Παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σύμφωνα με το πόρισμα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ
Σε συνέχεια του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη τον Φεβρουάριο του 2023, που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων της ΕΕ (ERA) συνέταξε ένα αναλυτικό πόρισμα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο, το πόρισμα της ERA καταλήγει ότι υπάρχουν πολλές και μείζονες παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Την παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας έχω τονίσει και στη γραπτή ερώτηση E- 000798/2023, όπως και στην Επιτροπή TRAN στη συνεδρίαση της 25ης Απριλίου, με ερώτησή μου στην Επίτροπο Βαλεάν, η οποία απέφυγε να απαντήσει σχετικά με την παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Δεδομένου ότι η πιστή εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων θα είχε πιθανώς αποτρέψει το φονικό δυστύχημα, ερωτάται η Επιτροπή:
Εφαρμόστηκε σωστά η οδηγία 2016/798, η οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο τον Οκτώβριο του 2019 με τον Ν. 4632/2019;
Τι έκανε η Επιτροπή για να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση της χώρας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και να συμβάλει στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα;
Θα δώσει στη δημοσιότητα τα πορίσματα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ σχετικά με το δυστύχημα των Τεμπών, ώστε να ενημερωθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τους λόγους που οδήγησαν στην τραγωδία;
Κατάθεση: 20.9.2023
Απάντηση της κ. Vălean εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(17.1.2024)
Η Επιτροπή παρακολουθεί τις ενέργειες των κρατών μελών κατά την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η νομοθεσία και η πρακτική τους συνάδουν με αυτό.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή επικουρείται από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο εν λόγω οργανισμός διενεργεί τακτικούς ελέγχους στις εθνικές αρχές ασφάλειας των κρατών μελών και ad hoc ελέγχους σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους σε ένα κράτος μέλος, κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής.
Όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τους σιδηροδρόμους, η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος την ad hoc έκθεση που ζήτησε από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποβάλει την άνοιξη του 2023, με την οποία αξιολογήθηκαν η υλοποίηση και η εφαρμογή στην πράξη των οδηγιών (ΕΕ) 2016/797 (1) σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων και (ΕΕ) 2016/798 (2) για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα. Εάν εντοπιστούν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ, η Επιτροπή θα αντιδράσει κατάλληλα κάνοντας χρήση των εξουσιών της που προβλέπονται από τις Συνθήκες.
Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση του Οργανισμού δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί, καθώς κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την προστασία του σκοπού των εν εξελίξει ερευνών της Επιτροπής.
Ωστόσο, στην εν λόγω έκθεση δεν προσδιορίζονται τα αίτια του δυστυχήματος στα Τέμπη, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί αντικείμενο χωριστής διαδικασίας έρευνας από τον ελληνικό εθνικό φορέα διερεύνησης και άλλων εθνικών διαδικασιών για το ατύχημα ή σε σχέση με αυτό.
Πολλά μεγάλα χρηματοδοτικά έργα της ΕΕ αξίας δισεκατομμυρίων στήριξαν και συνεχίζουν να στηρίζουν την ασφαλή επέκταση και ηλεκτροδότηση, καθώς και την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο με στόχο να αυξηθεί η ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
(1) Οδηγία (ΕΕ) 2016/797 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αναδιατύπωση), ΕΕ L 138 της 26.5.2016, σ. 44.
(2) Οδηγία (ΕΕ) 2016/798 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 138 της 26.5.2016, σ. 102).
