Το αμέσως προσεχές διάστημα η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου μεταβαίνει στην Τουρκία προκειμένου να εξακολουθήσει ο πολιτικός διάλογος Αθήνας – Άγκυρας. Ο συστηματικός ελληνοτουρκικός πολιτικός διάλογος εστιάζει στην προετοιμασία του συμφωνητικού για την παραπομπή του θέματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη.
- Της Κύρας Αδάμ
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να ικανοποιείται η ελληνική θέση/προϋπόθεση/όρος, σύμφωνα με την οποία το μοναδικό θέμα για παραπομπή στη Χάγη είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ωστόσο, μια σειρά από θέματα που θέτει παγίως η Τουρκία στον ελληνοτουρκικό διάλογο εμφανίζεται στην έδρα του δικαστηρίου και απαιτεί την προηγούμενη λύση τους.
Το πρώτο θέμα που αναζητά λύση, προκειμένου να προχωρήσει το δικαστήριο τις αποφάσεις του για την οριοθέτηση ΑΟΖ, είναι το εύρος μεταξύ των 6-10 ν.μ. του Εθνικού Εναέριου Χώρου. Κανένα δικαστήριο δεν είναι σε θέση να οριοθετήσει ΑΟΖ μεταξύ χωρών, αν δεν γνωρίζει επακριβώς το εύρος των χωρικών υδάτων και του υπερκείμενου εναέριου χώρου έκαστης χώρας, όπως διατάσσει το Διεθνές Δίκαιο.
Επομένως, Ελλάδα και Τουρκία οφείλουν να έχουν συμφωνία για τον ελληνικό εναέριο χώρο, θέμα ιδιαιτέρως δύσκολο να λυθεί με απλή διμερή συμφωνία, χωρίς να επηρεάζεται η εθνική κυριαρχία των 10 ν.μ. του ελληνικού Εθνικού Εναέριου Χώρου.
«Προεργασία»
Βεβαίως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κάνει σχετική «προεργασία» και έχει παραχωρήσει τα 10 ν.μ. στην Τουρκία, με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτη να δηλώνει προσφάτως στη Βουλή ότι η Ελλάδα ασκεί κυριαρχία στα 6 ν.μ., χωρίς το σύνολο της αντιπολίτευσης να έχει κουνήσει το μικρό δαχτυλάκι της, ούτε να έχει βγάλει ένα επιφώνημα διαμαρτυρίας ή απόρριψης αυτής της παραχώρησης μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών, με τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Εκτός αν η αντιπολίτευση αποδέχεται αυτή την παραχώρηση και δεν αντιδρά, γεγονός που αποδεικνύει ότι το σύνολο του πολιτικού συστήματος στη χώρα είναι ανεπαρκές στη διαχείριση των εθνικών θεμάτων. Επιπροσθέτως, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης προειδοποίησε τους Ελληνες πολίτες σε συνέντευξη ότι η Χάγη πλέον δεν είναι τόσο μακριά.
Μια ενδεχόμενη συμφωνία για την αυξομείωση(;) ή κατάργηση των 10 ν.μ. Εθνικού Εναέριου Χώρου, ώστε ο εναέριος χώρος να είναι όσα και τα χωρικά ύδατα, δηλαδή 6 ν.μ., είναι τα «διόδια» για να βαδίσουν Ελλάδα και Τουρκία την οδό του Δικαστηρίου της Χάγης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας – και οι επικείμενες διμερείς συζητήσεις στην Τουρκία έχουν αυτό το περιεχόμενο.
Μια ενδεχόμενη συμφωνημένη διέξοδος στο θέμα είναι να ανατεθεί στο δικαστήριο να αποφανθεί για το τελικό εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου προκειμένου να προχωρήσει σε οριοθέτηση ΑΟΖ, με την ελληνική κυβέρνηση να καλύπτεται πίσω από το Δικαστήριο της Χάγης και να αποδίδει σε αυτό την τελική απόφαση για το εύρος των 6-10 ν.μ. Εθνικού Εναέριου χώρου προκειμένου να γίνει η οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Αλλά, ακόμα και αν επέλθει συμφωνία στο εύρος των 6-10 ν.μ. του εναέριου χώρου, το επόμενο και σοβαρότερο θέμα -που όλα δείχνουν ότι δεν έχει αντιμετωπιστεί ακόμα- είναι αυτό των βραχονησίδων, αλλά και η περιοχή έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο.
Η Τουρκία εγείρει συστηματικά θέμα ιδιοκτησιακού καθεστώτος των βραχονησίδων στο Αιγαίο, με την Ελλάδα να πρέπει να προσκομίσει αδιάσειστα νομικά στοιχεία για την ελληνικότητά τους, κίνηση που δεν έχει γίνει ακόμα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να κρατά αδικαιολόγητα «καθυστερήσεις».
Κανένα δικαστήριο δεν μπορεί να αποφανθεί μόνο του για την ελληνικότητα ή όχι των ελληνικών βραχονησίδων, προκειμένου να οριοθετήσει την ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το θέμα θα επιστρέψει κατά πάσα πιθανότητα στον πολιτικό διάλογο των δύο κυβερνήσεων για να λύσουν τον μεγαλύτερο «γόρδιο δεσμό» μεταξύ τους, τον οποίο, με το σπαθί τού «καζάν καζάν», θέλει να κόψει ο Ερντογάν.
