Για τους πολίτες στις χώρες της Ε.Ε. τα περισσότερα ευρωπαϊκά συμβούλια και Σώματα αποφάσεων έχουν υπάρξει ανέμπνευστα, ασυνάρτητα και εθιμοτυπικά. Με λίγες δυνατότητες να επιφέρουν χειροπιαστά αποτελέσματα, ο κόσμος τα αντιμετωπίζει σαν μηχανές παραγωγής γραφειοκρατίας, που πρακτικά δεν αφορούν κανέναν έξω από το οικοσύστημα των Βρυξελλών και του Στρασβούργου.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος εξελέγη ομόφωνα πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενός Σώματος που δεν λειτουργεί μόνο ακαδημαϊκά ή συμβουλευτικά.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, που συνιδρύθηκε από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ το 1949, είναι ξεχωριστό όργανο από την Ε.Ε., αλλά οι αποφάσεις του παρακολουθούνται στενά από τις Βρυξέλλες. Είναι ένα από τα κορυφαία όργανα της Ευρώπης για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και στο παρελθόν έχει αποδείξει ότι μπορεί να δρομολογεί εξελίξεις και να μην είναι ξεδοντιασμένο.
Το 2017, για παράδειγμα, ψήφισε την επανέναρξη της διαδικασίας παρακολούθησης της Τουρκίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια διαδικασία που η Ε.Ε. είχε χαλαρώσει από το 2004, όταν σκόπευε να ανοίξει τον δρόμο για να αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της Αγκυρας. Η Τουρκία είναι ένα από τα παλαιότερα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και τότε απειλούσε ότι θα επανεξετάσει τις σχέσεις της με το Σώμα.
Ο Ρουσόπουλος εκλέχτηκε πρόεδρος μιας Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης που έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας σε ζητήματα δημοκρατίας στην Ευρώπη, ένα Σώμα που μπορεί, αν το θελήσει, να γίνει και παρεμβατικό και ουσιαστικό. Θα είναι ο 35ος πρόεδρος από το 1949 και ο πρώτος Ελληνας που κατέχει αυτό το αξίωμα. Η θητεία του θα έχει διάρκεια ενός έτους και μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ως νεοεκλεγείς πρόεδρος αναφέρθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν «γίναμε όλοι μάρτυρες της άγριας, ανελέητης και αδικαιολόγητης επίθεσης από τη Ρωσία, η οποία ήταν τότε μέλος αυτού του Συμβουλίου. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας μου, η Ουκρανία και η εξασφάλιση λογοδοσίας για τα φρικτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο έδαφός της θα είναι η κύρια προτεραιότητά μου». Και πρόσθεσε: «Το Συμβούλιο έρχεται καθημερινά αντιμέτωπο με την καταπίεση που προκαλείται από την έλλειψη δημοκρατικών ιδανικών ακόμα και σε χώρες που εκλέγουν δημοκρατικά τους ηγέτες τους. Είμαστε εδώ για να τους υπενθυμίσουμε τις δεσμεύσεις τους».
Οι τρεις μεγάλες προκλήσεις που ξεχώρισε είναι:
- «πρώτον, τα προβλήματα και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν για τη δημοκρατία από οποιαδήποτε αδιάκριτη επέκταση της Τεχνητής Νοημοσύνης».
- «δεύτερον, η επείγουσα ανάγκη να συμφωνήσουμε για τον καλύτερο τρόπο προστασίας του εύθραυστου περιβάλλοντός μας»,
- και τρίτον «οι κοινωνικές, επαγγελματικές, οικονομικές και άλλες ανισότητες των φύλων που δεν έχουν εξαλειφθεί στον βαθμό που θα θέλαμε».
Εξελέγη ομόφωνα
Η ανάθεση της θέσης στον Ρουσόπουλο είχε ήδη διαφανεί από τις 21 Δεκεμβρίου, όταν συγκέντρωσε το 73% στην ψηφοφορία μεταξύ των μελών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ενώ τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν επικυρώσει την εκλογή του κι αναμενόταν ότι θα τον στήριζαν. Πράγματι τον στήριξαν το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, που είναι το πρώτο κόμμα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, οι συντηρητικοί, οι ελεύθεροι δημοκράτες και οι αριστεροί. Εξελέγη ομόφωνα, άνευ αντιπάλου, κάτι που έχει να συμβεί πολλά χρόνια.
Στο Συμβούλιο μετέχουν δύο Ελληνες πρώην πρωθυπουργοί, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς και η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, η Λιάνα Κανέλλη κ.ά.
Στις αρμοδιότητες της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι να εκλέγει τον γενικό γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τους δικαστές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά και να αποστέλλει παρατηρητές σε χώρες για την παρακολούθηση της διεξαγωγής εκλογών.
Ο Ρουσόπουλος δεν έχει διστάσει στο παρελθόν να εκφράσει άποψη και γνώμη για γεγονότα δίχως να συμβαδίζει με την αρκούντως «σιδερωμένη» γραμμή στα μέτρα της κυβερνητικής επικοινωνίας. «Ο,τι είναι νόμιμο δεν είναι και ηθικό» είχε πει τον Αύγουστο του 2022 για το σκάνδαλο των υποκλοπών. «Στις αρχές Αυγούστου, όταν έμαθα το θέμα, υπέστην ένα σοκ… Δεν είναι ευχάριστο. Θεωρώ ότι έγινε ένα μεγάλο σφάλμα». Εκτιμώντας ότι δεν είχαν δοθεί ικανοποιητικές απαντήσεις, είχε αναρωτηθεί: «Γιατί παρακολουθείτο ο κ. Ανδρουλάκης, με ποια στοιχεία ο εισαγγελέας έδωσε την άδεια για την παρακολούθηση;»
Μετά τη μετωπική των δύο τρένων στα Τέμπη, που συνέβη λόγω ανεπίτρεπτων κενών στην ασφάλεια, ο Ρουσόπουλος είχε σχολιάσει για την εκ νέου υποψηφιότητα του Κώστα Αχ. Καραμανλή: «Δεν θα του πω εγώ τι θα κάνει. Εγώ είπα το 2009 στον Κώστα Καραμανλή ότι δεν θα είμαι υποψήφιος, επειδή το 2008 είχα κατηγορηθεί αδίκως για μια αθλιότητα».
Προσθέτοντας ότι «εχθές δεν τόλμησα να πάω στην κηδεία του παιδιού ενός συμμαθητή μου στην Καισαριανή, ένα παιδί που σκοτώθηκε στα 29 του χρόνια. Διότι αντιλαμβάνομαι ότι εκείνη την ώρα το πολιτικό σύστημα και δη τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει στα μάτια των πολιτών είναι οι απόλυτα υπεύθυνοι. Υπάρχει ευθύνη σίγουρα. Δεν θα ένιωθε ο καθένας ότι προκαλεί ένας πολιτικός που βρίσκεται εκεί;». Την ακριβώς προηγούμενη ημέρα ο πρωθυπουργός είχε παραστεί στην κηδεία του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
Βιογραφικό
Πρόεδρος Συμβουλίου της Ευρώπης
Γεννήθηκε το 1963 και σπούδασε Δημοσιογραφία. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Προτού αναμειχθεί με την πολιτική, εργάστηκε σε ΜΜΕ, όπως η Ελευθεροτυπία και το Mega, ενώ βραβεύτηκε από το Ιδρυμα Μπότση. Η πολιτική διαδρομή του άρχισε το 2000 αναλαμβάνοντας τη θέση του εκπροσώπου Τύπου της Ν.Δ. Το 2004 και το 2007 διορίστηκε υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος. Το 2019 εξελέγη βουλευτής με τη Ν.Δ. στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας. Χθες εξελέγη πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, αξίωμα που πρώτη φορά αναλαμβάνει Ελληνας βουλευτής.
