Με τη χώρα να βιώνει κάθε χρόνο ολοένα μεγαλύτερες καταστροφές από τις πυρκαγιές, θα περίμενε κανείς η κυβέρνηση των «αρίστων» να προχωρήσει στην υλοποίηση σοβαρών μέτρων για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας των κατοίκων της. Ωστόσο, για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και αυτό το ζήτημα αντιμετωπίζεται επιδερμικά, με μόνη κατάληξη ένα εισπρακτικό μέτρο, καθώς οι πρωτοβουλίες που έλαβε είναι αδύνατον να εφαρμοστούν.
Παρά το γεγονός ότι ο κανονισμός για την πυροπροστασία θεσπίστηκε τον Μάιο του 2023, το Yπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε 10 μήνες μετά, στις 15 Μαρτίου 2024, τη σχετική εγκύκλιο με τις οδηγίες εφαρμογής και ένα ασφυκτικό πλαίσιο προθεσμιών, που μόλις προχθές αναγκάστηκε να παρατείνει. Συγκεκριμένα, η αρχική οδηγία του ΥΠΕΝ όριζε πως για τις συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων που αφορά ο νόμος είναι υποχρεωτική η σύνταξη Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Εκθεσης αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα μέχρι τις 31 Μαρτίου.
Σε συνέχεια της Τεχνικής Εκθεσης οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θα ήταν υποχρεωμένοι μέσα σε έναν μόλις μήνα, δηλαδή μέχρι τις 30 Απριλίου, να υποβάλουν Δήλωση Εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας, στην οποία θα δηλώνουν την ορθή λήψη των μέτρων που προβλέπονται στην έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα, βάσει των προβλέψεων του κανονισμού για την προστασία του ακινήτου τους σε περίπτωση πυρκαγιάς. Οπως είναι εύκολα κατανοητό, ο κ. Σκυλακάκης και το επιτελείο του κατάλαβαν ότι αυτά που είχαν φανταστεί ήταν αδύνατον να υλοποιηθούν και την Τετάρτη 10 Απριλίου ανακοίνωσε μια σειρά από παρατάσεις.
Συγκεκριμένα:
- Για τα υφιστάμενα κτίρια, το Εντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και η Τεχνική Εκθεση με τα συνοδευτικά τους στοιχεία υποβάλλονται από τον εξουσιοδοτημένο διαχειριστή έως τη 10η Μαΐου 2024. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου υποβάλλει τη δήλωση εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας μέχρι τη 10η Ιουνίου 2024.
- Για τους οικισμούς, οι ΟΤΑ ολοκληρώνουν το Εντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την Τεχνική Εκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού έως την 26η Μαΐου 2024.
Για την αντιπυρική περίοδο του 2024, στα ακίνητα του πεδίου εφαρμογής με υφιστάμενα κτίρια εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας, δηλαδή:
- εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο,
- τακτικός καθαρισμός, ο οποίος περιλαμβάνει τακτικό κλάδεμα και καθαρισμό δέντρων και θάμνων από ξερά, αραίωμα της µη ανθεκτικής στη φωτιά δενδρώδους βλάστησης, κοπή κλαδιών που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα εξωτερικά δομικά στοιχεία του κτιρίου, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων,
- τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήματος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες,
- μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λπ., σε κλειστό χώρο ή πυράντοχο ερμάριο,
- σύνταξη από τον ή τους ιδιοκτήτες του ακινήτου του σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης, δηλαδή μιας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθμό ετοιμότητας σε περίπτωση συµβάντος πυρκαγιάς, στην οποία καταγράφονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν από την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και ο τρόπος διαφυγής των χρηστών από το ακίνητο σε ασφαλές μέρος,
- σχεδιασμός των περιμετρικών ζωνών προστασίας σε οικισμούς, δηλαδή των τριών επιπέδων διαβαθμισμένης προστασίας γύρω από κτίριο, όπου γίνεται διαδοχική μείωση των καύσιμων υλών όσο πλησιάζουμε σε αυτό.
Περί του 2.000.000 ιδιοκτήτες ακινήτων αντιμέτωποι με βαριά και παράλογα πρόστιμα
Πρακτικά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται μέσα σε οικόπεδα ή γήπεδα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, σε περιαστικό πράσινο, σε κηρυγµένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς και εντός ακτίνας 300 μέτρων από αυτές ή βρίσκονται μέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν μέχρι το τέλος του μήνα στη σύνταξη Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Εκθεσης αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα, αναλαμβάνοντας φυσικά το σχετικό κόστος.
Σε περίπτωση που δεν το πράξουν, επιβάλλεται πρόστιμο ανάλογο με την επιφάνεια του ακινήτου και την κατηγορία επικινδυνότητάς του, που δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 250 ευρώ, ενώ μπορεί να φθάσει και τα 500 ευρώ. Πόσους αφορά το μέτρο; Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, τους ιδιοκτήτες 2.000.000 ακινήτων!
Ο νόμος που προσδιορίζει τις ετήσιες ενέργειες των οικοπεδούχων και ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2023 καθιερώνει Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμών οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων, στο οποίο θα πρέπει να υποβάλλεται ετήσια δήλωση διενέργειας των προβλεπόμενων καθαρισμών οικοπέδων μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους από τους ιδιοκτήτες, επιβάλλοντας πρόστιμο 1.000 ευρώ ανά ιδιοκτήτη για περιπτώσεις μη υποβολής, μέχρι και ποινές φυλάκισης και υψηλότατα πρόστιμα για υποβολή ψευδούς δήλωσης.
Ομως, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει μήνες, το μητρώο δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί και δεν υπάρχει κανένα ορατό χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή του! Μέχρι τη λειτουργία της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα καταχωρίζονται το Εντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας, η έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα και η Δήλωση Εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας του ιδιοκτήτη, τα προαναφερόμενα στοιχεία υποβάλλονται εις διπλούν σε έντυπη μορφή στον οικείο δήμο. Και σε αυτό το θέμα είναι έντονη η αντίδραση των εργαζομένων των δήμων (ΠΟΕ-ΟΤΑ), οι οποίοι υπενθυμίζουν ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες και η κυβέρνηση κωφεύει εδώ και χρόνια στο αίτημα για προσλήψεις.
Μια παράμετρος που πρέπει, τέλος, να επισημανθεί είναι το ενδεχόμενο ασφαλιστικές εταιρίες, στην περίπτωση που ένα ασφαλισμένο ακίνητο έχει φθορές λόγω πυρκαγιάς, να επιχειρήσουν με δικαιολογία τον νόμο και τη μη εφαρμογή του να αποφύγουν να καταβάλουν αποζημιώσεις.
