Η αντανάκλαση της ανακοίνωσης του μεσοπρόθεσμου προγράμματος αμυντικών εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) 2025-2036, ύψους πλέον των 25 δισ. ευρώ, κατά κύριο λόγο της ελληνικής στροφής προς την καινοτομία αλλά και της γενικότερης προσπάθειας επανεξοπλισμού της Ευρώπης ήταν πολύ εμφανής στη διεθνή έκθεση αμυντικών συστημάτων DEFEA, που διεξήχθη φέτος για τρίτη φορά από τις 6 έως τις 8 Μαΐου.
- Από τον Περικλή Ζορζοβίλη
Ο επίσημος απολογισμός αναφέρει τη συμμετοχή 436 εκθετών (αύξηση κατά 26% σε σχέση με τους 346 εκθέτες του 2023 και κατά 38% σε σχέση με τους 315 εκθέτες του 2021) από 37 χώρες, εκ των οποίων οι 18 με εθνικά περίπτερα, και την επίσκεψη 98 επίσημων αντιπροσωπιών από 45 χώρες (αύξηση κατά 28% σε σχέση με το 2021). Η «κυριακάτικη δημοκρατία» περιηγήθηκε στην έκθεση και παρουσιάζει μερικά από τα συστήματα και τις τεχνολογίες που παρουσιάστηκαν.
Η κυπριακή έκπληξη, με καινοτομίες της ΥΠΟΒΙ
Ευχάριστη έκπληξη της έκθεσης απετέλεσε το εθνικό περίπτερο της Κύπρου, όπου συμμετείχαν 13 κυπριακές εταιρίες και ο Τομέας Ανάπτυξης Αμυντικής Βιομηχανίας του υπουργείου Αμυνας, της Δημοκρατίας της Κύπρου, που θα μπορούσε να αντιστοιχηθεί με την πρωτοπόρα και την καινοτόμο για την εποχή της οικεία ΥΠΟΒΙ (Υπηρεσία Πολεμικής Βιομηχανίας), που ιδρύθηκε το 1977.
Μεταξύ των εκθεμάτων περιλαμβάνονταν μη επανδρωμένα αεροσκάφη (ΜΕΑ), μη επανδρωμένα οχήματα επιφανείας (USV, Unmanned Surface Vessel), παρεμβολείς κατά ΜΕΑ και το πρωτότυπο ενός όπλου κατευθυνόμενης ενέργειας, ειδικότερα, υψηλής ισχύος μικροκυμάτων (HPM, High Power Microwave) κατά ΜΕΑ! Σύμφωνα με εκπρόσωπο της κατασκευάστριας εταιρίας, το όπλο που φέρει την ονομασία «ΑΝΤΙΓΟΝΗ», είναι εξ ολοκλήρου κυπριακής σχεδίασης και κατασκευής και έχει πραγματοποιήσει αρχικές δοκιμές μικρής κλίμακας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» (κεντρική φώτο) καθιστά την Κύπρο μέλος μιας μικρής σχετικά λέσχης χωρών που έχουν αναπτύξει λειτουργικά πρωτότυπα όπλων της κατηγορίας.
- Στην έκθεση το κατασκευής της εταιρίας Ecliptic, πρωτότυπο του όπλου υψηλής ισχύος μικροκυμάτων (HPM) «ΑΝΤΙΓΟΝΗ», παρουσιάστηκε εγκατεστημένο επί ρυμουλκούμενου, ενώ σε καλλιτεχνικές απεικονίσεις ενημερωτικών φυλλαδίων της εταιρίας θα διατίθεται σε διαμόρφωση επί τετρακίνητου (4×4) οχήματος παντοδαπού εδάφους ή επί πλοίων επιφανείας. Εχει δυνατότητα καταστροφής επερχόμενων στόχων σε απόσταση 100 μέτρων και παρεμβολής σε απόσταση έως 25 χλμ.
- Το χαμηλής παρατηρησιμότητας μη επανδρωμένο όχημα επιφανείας «ΣΚΙΑ», κατασκευής της Cyprus Marine & Maritime Institute, μπορεί να επιτύχει ταχύτητες πλέον των 70 κόμβων (130 χλμ./ώρα), εμβέλεια 240 ναυτικών μιλίων (445 χλμ.) και έχει δυνατότητα μεταφοράς φορτίου βάρους 200 κιλών.
- Το B5 Hydra USV, κατασκευής της Swarmly Aero, αποτελεί μη επανδρωμένο όχημα επιφανείας πολλαπλών αποστολών. Μπορεί να εξοπλιστεί με πολυβόλο διαμετρήματος 12,7 χλστ., τορπίλες, ρουκέτες ή διασωστικές σχεδίες και έχει αυτονομία 30 ημερών. Με τη χρήση ΜΕΑ H12 Poseidon, ως επικοινωνιακού αναμεταδότη, ο τηλεχειρισμός του μπορεί να γίνει από απόσταση 200 χλμ. ή χωρίς περιορισμό απόστασης στην περίπτωση χρήσης δορυφορικών επικοινωνιών.
ΚΕΤΑΚ, η ουσιαστική καινοτομία
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες παρουσίες στην έκθεση ήταν το υπαγόμενο στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας (ΓΕΕΘΑ), διακλαδικό Κέντρο Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΑΚ), που συμπυκνώνει 72 χρόνια στρατιωτικής έρευνας και ανάπτυξης στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις.
Με εξειδικευμένο προσωπικό, στελέχη όλων των κλάδων, πολιτικούς υπαλλήλους και στρατεύσιμους που υπηρετούν τη θητεία τους, το ΚΕΤΑΚ εστιάζει στην εφαρμοσμένη έρευνα και ανάπτυξη προηγμένων συστημάτων για άμεση επιχειρησιακή εκμετάλλευση από τις Ενοπλες Δυνάμεις.
Ενα πολύ μικρό δείγμα των δυνατοτήτων του ΚΕΤΑΚ ήταν τα δύο συστήματα που παρουσιάστηκαν ως εκθέματα:
- Το Μη Επανδρωμένο Αερόχημα – Περιπλανώμενο Πυρομαχικό (Loitering Munition), για αποστολές μονού πλήγματος, συνδυάζοντας την ακρίβεια της First-Person View – FPV (θέασης πρώτου προσώπου) με τη δυνατότητα κατευθυνόμενης πρόσκρουσης σε στόχο. Ο χειριστής ελέγχει το ΠΠ σε πραγματικό χρόνο μέσω ειδικών γυαλιών, επιτρέποντας ελιγμούς ακόμα και σε δύσκολα περιβάλλοντα. Το σύστημα αναπτύσσει ταχύτητα άνω των 100 χλμ./ώρα, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό και την εξουδετέρωσή του. Χαμηλού κόστος και υψηλής αποτελεσματικότητας σε σύγκριση με πυραύλους ή άλλα μεγαλύτερα επανδρωμένα ή μη επανδρωμένα μέσα, έχει αυξημένη αυτονομία και εμβέλεια και ικανή ποσότητα εκρηκτικής ύλης (στο έκθεμα 1 λίβρα ΤΝΤ). Για την κατασκευή του ΠΠ χρησιμοποιείται η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D printing), μία μέθοδος προσθετικής κατασκευής (διαδοχική πρόσθεσης επάλληλων στρώσεων υλικού).
- Το σχεδίασης, ανάπτυξης και παραγωγής του ΚΕΤΑΚ Φορητό Anti-Drone αποτελεί σύγχρονη ασπίδα κατά μικρών και μεσαίων ΜΕΑ, που ολοένα και περισσότερο χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικές, τρομοκρατικές ή παράνομες δραστηριότητες. Διαθέτει ανθεκτικό περίβλημα που αντέχει σε κραδασμούς, σκόνη και υγρασία. Η απεικονιζόμενη αποτελεί εξελιγμένη έκδοση της αρχικής και για να διακόψει τη σύνδεση του εχθρικού drone με τον χειριστή του χρησιμοποιεί παρεμβολές ραδιοσυχνοτήτων και GPS. Μεταφέρεται και χρησιμοποιείται εύκολα από μεμονωμένους στρατιώτες. Τα συστήματα του τύπου χρησιμοποιούνται για την προστασία στρατιωτικών μονάδων, εγκαταστάσεων και συνοριακών περιοχών, σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, για ασφάλεια επισήμων και γενικά για ασφάλεια στρατηγικών στόχων. Λόγω αποτελεσματικότητας, χαμηλού κόστους, ταχείας ανάπτυξης στο πεδίο και ευκολίας στη χρήση από προσωπικό χωρίς εξειδικευμένη εκπαίδευση παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι παραδοσιακών συστημάτων.
Metlen: ΤΟΜΑ, Philoctetes και φορτηγά Iveco
Στην έκθεση οι KNDS-France και η Metlen παρουσίασαν το Τεθωρακισμένο Οχημα Μάχης (ΤΟΜΑ) VBCI PHILOCTETES, που αποτελεί αντικείμενο της στρατηγικής συνεργασίας των δύο μερών. Οπως αναφέρθηκε, όταν το πρόγραμμα Philoctetes εισέλθει σε φάση πλήρους παραγωγής, το 30% της βιομηχανικής του αξίας θα είναι ελληνικό.
Επίσης, κατά την έκθεση οι Metlen και Iveco Defence Vehicles (IDV) ανακοίνωσαν την υπογραφή Μνημονίου Αποκλειστικής Συνεργασίας (MoU) μεταξύ των δύο εταιριών για την εγχώρια παραγωγή θωρακισμένων ή μη οχημάτων για την ανανέωση του υφιστάμενου στόλου φορτηγών.
Εκσυγχρονισμός M113 και ΛΕΩΝΙΔΑΣ
Την πρότασή της για την αναβάθμιση του Τεθωρακισμένου Οχήματος Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Μ113 του Ελληνικού Στρατού με πύργο τύπου Sampson 30 με πυροβόλο διαμετρήματος 30 χλστ. και δίδυμο εκτοξευτή κατευθυνόμενων αντιαρματικών βλημάτων SPIKE LR2 παρουσίασε η ισραηλινή Rafael.
Στον ίδιο τομέα η ελληνική EODH Dynamics, που κατά την έκθεση ανακοίνωσε την επένδυση για την κατασκευή νέων παραγωγικών εγκαταστάσεων, παρουσίασε πρόταση αναβάθμισης των ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ του Ελληνικού Στρατού, με τον πύργο NIMROD 300 της σλοβενικής εταιρίας Valhalla, με πυροβόλο ΑΤΚ ΜΚ44 διαμετρήματος των 30 χιλ., μονό εκτοξευτή κατευθυνόμενων αντιαρματικών πυραύλων Spike LR2 και σύστημα RF HUNTER για τον εντοπισμό και την ανάλυση εκπομπών σημάτων και ασύρματων επικοινωνιών, κατασκευής της κυπριακής SignalGeneriΧ. Ας σημειωθεί ότι η EODH Dynamics έχει αναπτύξει και πρόταση αναβάθμισης του M113 στο επίπεδο Μ113HEL.
O πιο αξιοπερίεργος περιηγητής
Ρομπότ κατασκευής της Unitree Robotics παρουσίασε ως έκθεμα η ιταλική Eagle Projects, ο αντιπρόσωπος λιανικής της κινεζικής εταιρίας. Στο ηλεκτρονικό κατάστημα της Unitree Robotics διατίθενται προς πώληση παρόμοια ρομπότ με τιμή 2.700 δολαρίων ΗΠΑ και κόστος αποστολής 1.000 δολάρια. «Οι δασμοί δεν περιλαμβάνονται, στις ΗΠΑ χρειάζεται να υπολογιστούν δασμοί 25%» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Νέα επιχειρησιακή ζωή για τα ZU-23 (101)
Την πρόταση αναβάθμισης των σχεδιαστικής ηλικίας περίπου 70 ετών ρωσικής προέλευσης ρυμουλκούμενων, δίδυμων αντιαεροπορικών πυροβόλων ZU-23 παρουσίασε η AREX, εταιρία του πολωνικού ομίλου WB Group. Υπενθυμίζεται ότι ο Ελληνικός Στρατός εισήγαγε σε υπηρεσία πλέον των 500 πυροβόλα του τύπου, από τα αποθέματα του στρατού της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.
Με τη συλλογή αναβάθμισης ARM28 και την προσθήκη του παρεμβολέα DJ-25, τα διαμετρήματος 23 χλστ. ZU-23 επαυξάνουν τις υπάρχουσες δυνατότητες προσβολής στόχων χερσαίων, εναέριων και επιφανείας (ναυτικών) και ταυτόχρονα αποκτούν τη δυνατότητα προσβολής και καταστροφής μικρού μεγέθους μη επανδρωμένων αεροσκαφών (MEA).
Τυχόν αναβάθμιση των ZU-23, που περιλαμβάνονται στα βαρέα όπλα των ταγμάτων Πεζικού και Εθνοφυλακής και είναι αναπτυγμένα σε όλες τις περιοχές ενδιαφέροντος, θα αυξήσει σημαντικά τις δυνατότητες αντιμετώπισης
Η μάχη του πυραυλικού πυροβολικού
Σε απόσταση μερικών μέτρων παρουσιάζονταν δύο συστήματα που μπορούν να θεωρηθούν ανταγωνιστές για το πρόγραμμα αναβάθμισης του πυραυλικού πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού.
Ο αμερικανικής προέλευσης πολλαπλός εκτοξευτής πυραύλων (ΠΕΠ) MLRS M270A2, που προτείνεται από τη Lockheed Martin ως επίπεδο αναβάθμισης των 36 εκτοξευτών M270A0 που βρίσκονται σήμερα σε υπηρεσία με τον Ελληνικό Στρατό. Και το ισραηλινής προέλευσης και κατασκευής της ισραηλινής IAI (Israel Aerospace Industries) βαλλιστικό βλήμα, με δυνατότητα ελιγμών και LORA μέγιστου βεληνεκούς 400 χλμ.
Στη DEFEA 2025, το LORA παρουσιάστηκε για πρώτη φορά εκτός Ισραήλ μαζί με τον τυπικό εκτοξευτή του. Μπορεί όμως να βληθεί και από τον επίσης ισραηλινής προέλευσης ΠΕΠ PULS, ανταγωνιστικό σύστημα του MLRS M270.
