Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου, που παρουσιαζόταν ως σύμβολο ενεργειακής ενότητας και στρατηγικής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, φαίνεται πλέον να βυθίζεται σε κρίση εμπιστοσύνης. Το έργο, που τελεί υπό την εποπτεία του ΑΔΜΗΕ, έχει προκαλέσει σοβαρή ένταση μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, με εκατέρωθεν κατηγορίες, οικονομικές διαφωνίες και πολιτικές αιχμές.
Η αφορμή ήταν η απαίτηση του ΑΔΜΗΕ προς την κυπριακή πλευρά να καταβάλει την πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ, όπως προβλέπεται στο Πλαίσιο Κατανόησης, αλλά και να αναγνωρίσει συνολικό κόστος 300 εκατ. ευρώ για τις έως τώρα εργασίες — χωρίς απαίτηση άμεσης πληρωμής. Η Λευκωσία θεώρησε την κίνηση αυτή απαράδεκτη, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη να κάνει λόγο για «εκβιασμό» από τον ΑΔΜΗΕ, δείχνοντας εμμέσως την Αθήνα, που κατέχει το 51% του οργανισμού.
Η καχυποψία
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στην Αθήνα επικρατεί πλέον έντονη δυσφορία, καθώς θεωρείται ότι η κυπριακή πλευρά «παίζει καθυστερήσεις» για να αποφύγει τελικά την υλοποίηση του έργου. Αντίστροφα, η Λευκωσία εκτιμά πως, παρά τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής κυβέρνησης, η Αθήνα δεν μπορεί να εγγυηθεί την εκτέλεση του σχεδίου στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα μετά τα περιστατικά του καλοκαιριού του 2024, όταν τουρκικά πολεμικά πλοία ανέκοψαν τις έρευνες στα ανοιχτά της Κάσου.
Το κλίμα αυτό αμοιβαίας δυσπιστίας έχει ενισχύσει τις φωνές που μιλούν για «πάγωμα» του έργου. Ήδη, στο παρασκήνιο, υπάρχουν φόβοι ότι μια παρατεταμένη καθυστέρηση θα σημάνει την οριστική ακύρωση του σχεδίου.
Η εξοργιστική εμφάνιση Παπασταύρου
Απαράδεκτη και εξοργιστική χαρακτηρίζεται η εμφάνιση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου στο Open, όπου προχώρησε σε έναν ανεκδιήγητο ισχυρισμό προκειμένου να επιτεθεί στον Νίκο Χριστοδουλίδη: ότι ο ΑΔΜΗΕ «ανήκει κατά πλειοψηφία στο ελληνικό Δημόσιο» και πως «η Ελλάδα δεν εκβιάζει».
Η τοποθέτηση αυτή προκάλεσε πολιτικό σάλο, καθώς εκλήφθηκε ως προσπάθεια δημόσιας απαξίωσης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παράλληλα, ο Παπασταύρου κάλυψε πλήρως τον πρόεδρο του ΑΔΜΗΕ, Μανούσο Μανουσάκη, και έστρεψε τα πυρά του κατά του Κύπριου υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού, ο οποίος έχει αμφισβητήσει δημοσίως την οικονομική βιωσιμότητα του έργου.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση διαβεβαιώνει πως οι σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου «παραμένουν αδελφικές». Ωστόσο, οι δηλώσεις Παπασταύρου ενίσχυσαν την εικόνα έντασης και εσωτερικής διάστασης, παρά τις προσπάθειες εξομάλυνσης.
Το διπλωματικό παρασκήνιο και ο ρόλος της Άγκυρας
Πέρα από τα οικονομικά, το έργο έχει μετατραπεί σε τεστ γεωπολιτικής αξιοπιστίας για Αθήνα και Λευκωσία. Η συμμετοχή της Ε.Ε. στη χρηματοδότηση σημαίνει ότι κάθε εμπλοκή δημιουργεί πολιτικό κόστος και για τις δύο πλευρές, καθώς παρουσιάζει μια εικόνα έλλειψης συνοχής εντός του ευρωπαϊκού ενεργειακού μετώπου.
Ακόμη πιο ανησυχητικό για την Αθήνα είναι ότι μια πιθανή ματαίωση θα ενισχύσει την τουρκική θέση πως «κανένα ενεργειακό έργο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την Άγκυρα». Σε μια περίοδο γεμάτη εντάσεις και διπλωματικές ισορροπίες, ένα τέτοιο σενάριο θα αποτελούσε σημαντική ήττα επιρροής για την Ελλάδα.
Το κρίσιμο σταυροδρόμι
Επισήμως, Αθήνα και Λευκωσία διαμηνύουν ότι η μεταξύ τους σχέση παραμένει «αδελφική». Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει πως οι δύο πλευρές βρίσκονται μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις που θα κρίνουν όχι μόνο το μέλλον του ενεργειακού καλωδίου, αλλά και την ίδια τη στρατηγική τους αξιοπιστία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αν δεν υπάρξει άμεσα μια κοινή στάση και δέσμευση, το έργο κινδυνεύει να μετατραπεί από σύμβολο ενότητας σε παράδειγμα αποτυχίας.
Δείτε επίσης:
- Έβγαλαν τον Παπασταύρου για να διαψεύσει τον Χριστοδουλίδη και την πραγματικότητα!
- Χριστοδουλίδης: «Όσοι επενδύουν σε ρήξη με την Ελληνική Κυβέρνηση θα απογοητευτούν»
- Μαξίμου: Αδιέξοδο στην κρίσιμη σύσκεψη για το καλώδιο
Ετσι γινοντε η επενδυσης στην Μπανανια .