Υπήρξε όντως θρυλικός, σφράγισε την εποχή του και δικαιούται όσο λίγοι τον ελάχιστο φόρο τιμής που αποδίδει στο πρόσωπο και το έργο του το «Αφιέρωμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον Μανώλη Καλομοίρη» στις 28 Ιουνίου, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ, σε μουσική διεύθυνση του Κορνήλιου Μιχαηλίδη και διεύθυνση χορωδίας του Αγαθάγγελου Γεωργακάτου.
Πρόκειται για εκδήλωση με διττή σημασία, αφού στοχεύει στο να τονίσει τη σχέση του μεγάλου Ελληνα συνθέτη με το μελόδραμα και την Εθνική Λυρική Σκηνή, και να φέρει στο φως δύο εντελώς άγνωστα έργα του.
Υπογραμμίζεται ότι στο πρώτο μέρος θα ακουστούν η πρόσφατα αποκατεστημένη «Συμφωνική φαντασία» από τον «Πρωτομάστορα», η δημοφιλής «Σουίτα» από το «Δαχτυλίδι της μάνας», και το συναρπαστικό συμφωνικό ποίημα «Μηνάς ο Ρέμπελος, κουρσάρος στο Αιγαίο», βασισμένο στο ομώνυμο λογοτεχνικό έργο του Κωστή Μπαστιά, πρώτου γενικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στο δεύτερο μέρος θα ακουστούν σε παγκόσμια πρώτη εκτέλεση το έργο «Στη λευτεριά της Κρήτης» για χορωδία και ορχήστρα, και η εμπνευσμένη από τους βαλκανικούς πολέμους ιστορική πλέον καντάτα «Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς», για δύο φωνές, χορωδία και ορχήστρα, έργο του 1914 σε ποίηση Μυρτιώτισσας.
Η μουσικολόγος Μυρτώ Οικονομίδου, επιδιώκοντας να φωτίσει πτυχές του έργου του Μανώλη Καλομοίρη, επεσήμανε πως «μπορεί κανείς κι έτσι να ορίσει τον σκοπό της μουσικής: να δίνη ζωή στα όνειρα, από τη μια μεριά, και να παρασταίνει τη ζωή σαν όνειρο, από την άλλη». Αυτή η πεποίθηση του Καλομοίρη από το 1908, ειπωθείσα στην αρχή της καριέρας του, θα τον ακολουθήσει σε όλη του τη συνθετική πορεία.
Οπως επισημαίνει η μουσικολόγος, «φύση ιδιοσυγκρασιακή, η έμπνευσή του προέρχεται σχεδόν πάντα από εξωμουσικούς παράγοντες, που συνδέονται με την ελληνική παράδοση, λογοτεχνία, ιστορία και προσωπικά βιώματα. Για τη δημιουργία εθνικού χαρακτήρα στη μουσική του θα βασιστεί στους τρόπους και τους ρυθμούς του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού και του βυζαντινού μέλους. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιεί αυτούσιες παραδοσιακές μελωδίες (όπως στις όπερες), στόχος είναι η επίδραση στο ασυνείδητο του ακροατή και η συναισθηματική του εμπλοκή, μέσω της συμβολικής και δραματικής τους λειτουργίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τη χρήση χαρακτηριστικών ρυθμών από παραδοσιακούς χορούς, δημιουργώντας συνειρμούς και συνδέσεις με τον τόπο προέλευσής τους και τη χρήση τους στο φυσικό τους περιβάλλον. Αυτά τα στοιχεία τα βρίσκουμε λίγο πολύ σε όλα τα έργα του αφιερώματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον Μανώλη Καλομοίρη».
Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, ο οποίος έχει παρουσιάσει με το συγκεκριμένο σχήμα περισσότερες από 240 παραστάσεις όπερας. Σολίστ οι Μαρία Μητσοπούλου και Τάσος Αποστόλου, με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
