Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες η Δάφνη Χάραμη έχασε τον πατέρα της Κώστα, το εργοστάσιό τους στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου εθνικοποιήθηκε από το καθεστώς Νάσερ και το σπίτι τους σφραγίστηκε.
- Από τη Γιώτα Βαζούρα
Ο Κωστής Χάραμης, πλέον, δεν υπήρχε και η ίδια δεν ήταν η κόρη του μεγιστάνα των αιγυπτιακών τσιγάρων. Η έπαυλη της οδού Αββασιδών, που αναγνώριζε για σπίτι της, έγινε ένα ξένο οίκημα, στο οποίο δεν της επιτρεπόταν πια να πατήσει το πόδι της.
Η ίδια η Αλεξάνδρεια έγινε ξένη και αφιλόξενη, μια πόλη σκιών και ψιθύρων, με τη νεαρή να καλείται να διαπιστώσει με τον πιο σκληρό τρόπο «ότι τις πιο μεγάλες ανατροπές η μυθοπλασία τις δανείζεται από την πραγματικότητα».
Ο Δημήτρης Στεφανάκης στο νέο του βιβλίο, που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, μας μεταφέρει στο καλοκαίρι του 1961 σε μία πόλη- φάρο του ελληνισμού, την Αλεξάνδρεια, ακολουθώντας την πορεία της οικογένειας Χάραμη, που πρωτογνωρίσαμε στο παλαιότερο, πολυαγαπημένο και πολυβραβευμένο μυθιστόρημά του «Μέρες Αλεξάνδρειας».
Αξιοποιώντας πραγματικά ιστορικά γεγονότα, στην προκειμένη περίπτωση το βαρύ πρόγραμμα των εθνικοποιήσεων των ξένων επιχειρήσεων από το καθεστώς Νάσερ, που οδήγησε στη μαζική έξοδο των Αιγυπτιωτών Ελλήνων, ο συγγραφέας μάς δίδει ένα συγκινητικό μυθιστόρημα για την αλλαγή, την απώλεια αλλά κυρίως την ασίγαστη ανάγκη του ανθρώπου για την προσωπική αναγέννηση.
Η γραφή του Στεφανάκη μεστή, γεμάτη, με μια σπαρακτική νοσταλγία για έναν κόσμο που σβήνει μέσα στη δίνη των πολιτικών αλλαγών. Η ικανότητά του να συνδυάζει τις ιστορικές λεπτομέρειες με την προσωπική ιστορία της Δάφνης είναι αριστοτεχνική, κάνοντας το καινούργιο του μυθιστόρημα ένα βαθιά στοχαστικό ανάγνωσμα.
Καθώς η ηρωίδα ατενίζει τον ορίζοντα της επικείμενης φυγής της, ο συγγραφέας αποτυπώνει όχι μόνο τη θλίψη της προσωπικής της απώλειας, αλλά και τη διάλυση ενός άλλου παλιότερου κόσμου, ενός μέρους που θα παρέμενε για αρκετές δεκαετίες αργότερα ένας χαμένος παράδεισος.
Στην ουσία του το βιβλίο «Πάντα η Αλεξάνδρεια» είναι ένας στοχασμός πάνω στην ανθεκτικότητα της ανθρώπινης ψυχής. Η Δάφνη δεν είναι απλώς μια ηρωίδα, είναι η ζωντανή μαρτυρία της προσωπικής εξέλιξης, είναι η ενσάρκωση της κάθε ύπαρξης που διαμορφώνεται από τις μεταβαλλόμενες συνθήκες γύρω της.
Το σενάριο να άρχουν λίγοι Ελληνες με όλα τα σπίτια, χωράφια, εργοστάσια, τράπεζες, πάνω σε μία λαοθάλασσα αλλόφυλων, έχει ήδη δοκιμαστεί στην Αλεξάνδρεια.
Αλλά το επαναλαμβάνουμε κι εδώ, μήπως αυτή τη φορά γίνει η έκπληξη.