Η ραγδαία άνοδος του κινεζικού γλωσσικού μοντέλου DeepSeek έχει προκαλέσει αναταράξεις στη Wall Street, με τον Πρόεδρο Τραμπ να τη χαρακτηρίζει «ένα καμπανάκι αφύπνισης» για τη βιομηχανία τεχνολογίας των ΗΠΑ.
Ωστόσο, όπως εξηγεί ο ανεξάρτητος ειδικός κυβερνοασφάλειας και σύμβουλος ψηφιακής στρατηγικής Λαρς Χίλσε, η αμερικανική απάντηση ενδέχεται να είναι πιο αδύναμη απ’ ό,τι φαίνεται.
Η επιτυχία του DeepSeek δεν ήρθε τυχαία. Αντίθετα, βασίζεται σε μια σειρά από στρατηγικές κινήσεις της Κίνας, όπως το κυβερνητικό σχέδιο ανάπτυξης AI του 2017, που έθεσε την τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο της τεχνολογικής και οικονομικής κυριαρχίας της χώρας. Επιπλέον, η Κίνα διαθέτει ένα τεράστιο ψηφιοποιημένο οικοσύστημα, το οποίο παράγει πρωτοφανείς ποσότητες δεδομένων, καύσιμο απαραίτητο για την εκπαίδευση προηγμένων γλωσσικών μοντέλων.
Η επένδυση στην εκπαίδευση STEM διασφαλίζει ένα σταθερό απόθεμα ταλέντων, δίνοντας στις κινεζικές εταιρείες τη δυνατότητα να καινοτομούν χωρίς να θυσιάζουν την αποδοτικότητα κόστους. Παράλληλα, η στρατηγική αποθήκευσης ημιαγωγών και η εστίαση στη βελτιστοποίηση λογισμικού έχουν προσφέρει στην Κίνα πλεονεκτήματα απέναντι στους περιορισμούς που της έχουν επιβληθεί.
Η επιτυχία του DeepSeek δεν περιορίζεται μόνο στο εσωτερικό της Κίνας. Το γεγονός ότι είναι ανοιχτού κώδικα έχει συμβάλει στη διεθνή του απήχηση, σε αντίθεση με τους περισσότερους ανταγωνιστές του από τη Δύση.
Οι ΗΠΑ βρίσκονται τώρα αντιμέτωπες με έναν τεχνολογικό χάρτη που κατακερματίζεται, ενώ η Κίνα αναδεικνύεται σε διαμορφωτή προτύπων στις αναδυόμενες αγορές. Η επόμενη δεκαετία θα κρίνει αν η Δύση μπορεί να διατηρήσει την καινοτομική της υπεροχή ή αν η Κίνα θα κατορθώσει να μεταβεί από τον ρόλο του «γρήγορου ακόλουθου» σε αυτόν του πραγματικού πρωτοπόρου.
Αν και οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υπερτερούν σε δημιουργικότητα και θεμελιώδη έρευνα, αντιμετωπίζουν προκλήσεις λόγω χρόνιας υποεπένδυσης στη μεταποίηση και τις υποδομές, αποσπασματικής πολιτικής και υπερβολικής εξάρτησης από τις κυρώσεις ως στρατηγικό εργαλείο. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι κυρώσεις ανάγκασαν την Κίνα να αυτοσχεδιάσει και να επιταχύνει την ανάπτυξή της.
Το αν οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να ανακάμψουν εξαρτάται από την ικανότητά τους να συνδυάσουν την επιχειρηματική τους κουλτούρα με μια στρατηγική βιομηχανική πολιτική, όπως η πρωτοβουλία «Stargate» του Τραμπ. Την ίδια στιγμή, το κρίσιμο ερώτημα για την Κίνα είναι αν μπορεί να ξεφύγει από τον ρόλο του αντιγραφέα και να γίνει ηγέτης στον παγκόσμιο τεχνολογικό τομέα.
