Το οικοσύστημα των δωρεών στο TikTok, τα ψηφιακά δώρα που στέλνουν οι θεατές σε δημιουργούς, δεν είναι αθώο παιχνίδι.
Στην Ελλάδα, ολοένα και συχνότερα αποκαλύπτονται περιπτώσεις κρατουμένων που μεταδίδουν ζωντανά μέσω TikTok, συμμετέχοντας σε «μάχες» με πολίτες και αποκομίζοντας έσοδα από ψηφιακά δώρα, φαινόμενο που προκαλεί ανησυχία για το πώς η πλατφόρμα μπορεί να χρησιμοποιείται για νομιμοποίηση παράνομων κερδών.
Καθώς το TikTok μεγάλωσε, εμφανίστηκαν τεχνικές που επιτρέπουν σε εγκληματικές ομάδες να «ξεπλένουν» έσοδα με μικρές, επαναλαμβανόμενες συναλλαγές γνωστές ως smurfing. Το πρόβλημα δεν είναι θεωρητικό. Εσωτερικά έγγραφα και νομικές προσφυγές αναφέρουν ότι η λειτουργία LIVE και το σύστημα ψηφιακών νομισμάτων της πλατφόρμας έχουν εκμεταλλευθεί για μαζικές μικρές συναλλαγές που μοιάζουν με πρακτικές ξεπλύματος.
Τι είναι το smurfing και γιατί γίνεται τόσο αποτελεσματικό στο TikTok
Smurfing εν τη προκειμένη σημαίνει διάσπαση μεγάλων ποσών σε πολλαπλές μικρές δωρεές ώστε να αποφευχθεί ο συναγερμός των συστημάτων ελέγχου. Στο TikTok αυτό παίρνει τη μορφή χιλιάδων μικρών δωρεών προς συγκεκριμένους λογαριασμούς, οι οποίοι στη συνέχεια εξαργυρώνουν τα ψηφιακά νομίσματα. Η τεχνολογία και η κλίμακα της πλατφόρμας κάνουν δύσκολη την άμεση ανίχνευση τέτοιων μοτίβων χωρίς στοχευμένα εργαλεία ανάλυσης.
Σύνδεση με παράνομες δραστηριότητες και φόβος χρηματοδότησης εξτρεμιστών
Οι ρυθμιστικές αρχές και ερευνητές έχουν προειδοποιήσει πως όπου υπάρχει εύκολος ψηφιακός μηχανισμός μεταφοράς αξίας, υπάρχει κίνδυνος να χρησιμοποιηθεί για να καλυφθούν παράνομες ροές κεφαλαίου, από εμπόριο ναρκωτικών έως χρηματοδότηση εξτρεμιστικών ομάδων. Χώρες και φορείς έχουν παραπέμψει υποθέσεις ή ζητήσει έρευνες για πιθανές αδυναμίες συμμόρφωσης και ελέγχου σχετικά με την ψηφιακή πληρωμή εντός πλατφορμών.
Το ελληνικό παράδειγμα: κρατούμενοι που κάνουν Live Battle από τη φυλακή
Στην Ελλάδα έχουν ήδη καταγραφεί περιστατικά όπου κρατούμενοι πραγματοποιούν ζωντανές μεταδόσεις από τις φυλακές και συμμετέχουν σε «μάχες» Live με στόχο να συγκεντρώσουν ψηφιακά δώρα από θεατές. Οι εικόνες και τα ρεπορτάζ δείχνουν πως κινητά και σύνδεση κυκλοφορούν στο περιβάλλον της φυλακής, δημιουργώντας νέα κανάλια εσόδων για τους ίδιους τους κρατούμενους ή τρίτους που συνεργάζονται μαζί τους. Αυτό πρακτικά ανοίγει τον δρόμο σε κακοποιούς να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για κερδοσκοπία και πιθανώς για πλύσιμο εσόδων.
Ποιο είναι το οικονομικό μοτίβο στην πράξη
- Πωλητές παράνομων αγαθών μοιράζουν την αξία σε πολλούς λογαριασμούς ή σε συνεργάτες.
- Οι συνεργαζόμενοι κάνουν μικρές δωρεές σε λογαριασμούς που «στημένα» εκπέμπουν Live και ενθαρρύνουν ανταμοιβές.
- Οι λογαριασμοί εξαργυρώνουν τα ψηφιακά νομίσματα σε πραγματικό χρήμα μέσω των επιτρεπτών μηχανισμών της πλατφόρμας.
- Η καταγραφή των συναλλαγών μοιάζει νόμιμη γιατί κάθε κίνηση ξεχωριστά είναι μικρή και δεν ενεργοποιεί αυτόματους ελέγχους.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι συνέπειες
- Υψηλός κίνδυνος νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
- Δημιουργία κινήτρων για περαιτέρω εγκληματική δραστηριότητα και δίκτυα που εκμεταλλεύονται τη νεανική βάση χρηστών.
- Πιθανή χρηματοδότηση εξτρεμιστικών ομάδων ή παράνομων οργανώσεων μέσω αόρατων ροών μικροδωρεών.
Τι μπορούν να κάνουν οι πλατφόρμες, οι αρχές και οι χρήστες
Πλατφόρμες:
- Να ενισχύσουν εργαλεία ανίχνευσης μοτίβων smurfing στο TikTok και να εφαρμόσουν αυστηρότερη επαλήθευση εξαργύρωσης.
- Να αυστηροποιήσουν τους περιορισμούς για Live από ευάλωτα ή ελεγχόμενα περιβάλλοντα όπως φυλακές.
Ρυθμιστικές αρχές και κράτη:
- Να απαιτήσουν μεγαλύτερη διαφάνεια στις ροές ψηφιακών πληρωμών και να συνεργαστούν διεθνώς για την ιχνηλάτηση ύποπτων μοτίβων.
- Να εξετάσουν δικαιώματα και κανόνες που αφορούν την πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσα σε φυλακές.
Χρήστες:
- Να είναι προσεκτικοί με αιτήματα για «δωρεές» σε ζωντανές μεταδόσεις που δείχνουν μοτίβα οργανωμένης υποκίνησης.
- Να αναφέρουν ύποπτες δραστηριότητες στις αρχές ή στην ίδια την πλατφόρμα.
Η τεχνολογία δίνει νέες δυνατότητες επικοινωνίας αλλά και νέες ευκαιρίες εκμετάλλευσης. Το πρόβλημα του smurfing και της χρήσης ψηφιακών δώρων ως μέσο χρηματοδότησης εγκληματικών δραστηριοτήτων είναι υπαρκτό και τεκμηριωμένο. Απαιτείται συντονισμένη δράση από πλατφόρμες, ρυθμιστικές αρχές και πολιτείες για να κλείσουν τα κενά που σήμερα επιτρέπουν τέτοιες πρακτικές.
Δείτε Επίσης:
- Ο Πίτερ Μάντελσον παραιτείται από πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στις ΗΠΑ λόγω φιλίας με τον Έπσταϊν
- Φρικτή δολοφονία Ασσύριου χριστιανού από ισλαμιστές την ώρα που μιλούσε ζωντανά στο TikTok
