Σε 1 στις 300 γυναίκες, οι οποίες υποβάλλονται σε λαπαροσκοπική (ενδοσκοπική) αφαίρεση ινομυωμάτων εντοπίζεται κακοήθεια. Στην περίπτωση αυτή η κατάτμηση του ινομυώματος επιδεινώνει σε μεγάλο βαθμό την πρόγνωση της ασθένειας.
Γράφει ο
Ιωάννης Ράπτης
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος,
Επιστημονικός Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ
Για τον λόγο αυτό τον Φεβρουάριο του 2020, ο οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων των Η.Π.Α. (FDA) συνέστησε τη διενέργεια λαπαροσκοπικής αφαίρεσης μόνο με χρήση ειδικού σάκου κατάτμησης. Η τεχνική αυτή μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, καθώς δεν επιτρέπει τη διασπορά μιας ενδεχόμενης κακοήθειας μέσα στην κοιλιά.
Ποια είναι η ιδανική μέθοδος χειρουργικής αφαίρεσης των ινομυωμάτων;
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η αφαίρεσή τους πραγματοποιείται ενδοσκοπικά.
Όταν αυτά βρίσκονται κοντά στην κοιλότητα της μήτρας τότε μπορούν να αφαιρεθούν υστεροσκοπικά. Μέσω, δηλαδή, της φυσικής διόδου του κόλπου και της εισόδου της μήτρας και με τη βοήθεια μιας πολύ λεπτής κάμερας και ειδικών μικροεργαλείων.
Όταν όμως τα ινομυώματα βρίσκονται στα εξωτερικά στρωματά της μήτρας τότε η αφαίρεση πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά μέσω εξαιρετικά μικρών οπών στην κοιλιά με τη βοήθεια ενδοσκοπίου.
Σε περιπτώσεις πολλαπλών ινομυωμάτων και σε γυναίκες, οι οποίες έχουν ολοκληρώσει τον οικογενειακό τους προγραμματισμό, η ενδοσκοπική αφαίρεση ολόκληρου του τμήματος της μήτρας που προκαλεί το πρόβλημα (υφολική αφαίρεση μήτρας) αποτελεί, επίσης, μια πολύ καλή επιλογή.
Πλεονεκτήματα ενδοσκοπικών μεθόδων συγκριτικά με την κλασσική κοιλιακή τομή
Το πλεονέκτημα σε σχέση με την παρωχημένη κλασσική τομή του κοιλιακού τοιχώματος συνίσταται στη ριζικότερη αφαίρεση παθολογιών, χωρίς τραυματισμό των υγειών ιστών, τα άρτια αισθητικά αποτελέσματα, την γρηγορότερη κινητοποίηση της ασθενούς, την μείωση των ημερών νοσηλείας, την ελαχιστοποίηση των μετεγχειρητικών πόνων και την αποφυγή μετεγχειρητικών επιπλοκών όπως λοιμώξεις, διαταραχές επούλωσης τραυμάτων κ.ά.
Στις μέρες μας η εξειδικευμένη εκπαίδευση των σύγχρονων γυναικολόγων – λαπαροσκόπων σε κέντρα του εξωτερικού έχει καταστήσει τη λαπαροσκόπηση, θεραπεία πρώτης επιλογής για την αντιμετώπιση ολόκληρου σχεδόν του φάσματος των γυναικολογικών παθήσεων.
Μπορεί η ενδοσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων να είναι επιβλαβής;
Σε περίπου 1 στις 300 γυναίκες που πραγματοποιείται λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή υποβόσκει κάποιο κακοήθες ινομύωμα (σάρκωμα).
Στην περίπτωση αυτή και λόγω της κατάτμησης του ινομυώματος ενδοκοιλιακά (προκειμένου αυτό να αφαιρεθεί από τις μικρές οπές) υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εξάπλωσης της κακοήθειας μέσα στην κοιλιά της ασθενούς με ενδεχομένως σημαντικές επιπτώσεις στην πρόγνωση της ασθένειας.
Ο ίδιος κίνδυνος υφίσταται και στις περιπτώσεις λαπαροσκοπικής υφολικής αφαίρεσης της μήτρας.
Πώς μπορεί να διενεργηθεί με ασφάλεια η λαπαροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων;
Προκειμένου οι ασθενείς να συνεχίσουν να επωφελούνται από τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, χωρίς να απειλείται η υγεία τους μέσω της απροστάτευτης κατάτμησης των ινομυωμάτων, γίνεται χρήση ειδικού κλειστού συστήματος σάκου.
Αυτό εισέρχεται στην κοιλιακή χωρά μέσω των οπών της λαπαροσκόπησης και εντός αυτού λαμβάνει χωρά η κατάτμηση των ινομυωμάτων προστατευμένα και χωρίς κίνδυνο εξάπλωσης μιας πιθανής κακοήθειας. Το ίδιο σύστημα οφείλει να χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις λαπαροσκοπικής υφολικής αφαίρεσης της μήτρας (υστερεκτομή).
Το κόστος ενός τέτοιου σάκου είναι πολύ μικρό και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί εμπόδιο για τη χρήση του.
Εφόσον τα πλεονεκτήματα είναι δεδομένα και η τιμή δεν αποτελεί εμπόδιο, το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί ο σάκος δεν χρησιμοποιείται σε κάθε λαπαροσκοπική αφαίρεση ινομυώματος ή μήτρας;
Ο σάκος απευθύνεται σε έμπειρους χειρουργούς – λαπαροσκόπους, οι οποίοι μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν με άνεση και ασφάλεια, χωρίς να μεγαλώνει η διάρκεια της επέμβασης. Αυτό προϋποθέτει μια καμπύλη εκμάθησης, η οποία καθιστά τη χρήση του συστήματος μια εξειδικευμένη λαπαροσκοπική πράξη. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ελλιπή ενημέρωση σχετικά με τους κινδύνους της απροστάτευτης κατάτμησης ιστών λειτουργεί αποτρεπτικά για τη χρήση του σάκου.
Συμπερασματικά
Το ειδικό κλειστό σύστημα σάκου για την κατάτμηση ιστών αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για απόλυτα ασφαλή πραγματοποίηση λαπαροσκοπικής αφαίρεσης ινομυωμάτων και μήτρας. Η μη χρήση του θέτει, σύμφωνα με διεθνείς οδηγίες, σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών. Για τον λόγο αυτό, σε περίπτωση αδυναμίας εφαρμογής του η λαπαροσκοπική προσπέλαση για την πραγματοποίηση των παραπάνω επεμβάσεων καλό θα ήταν να αποφεύγεται για την πλειοψηφία των ασθενών.
