Συναγερμός έχει σημάνει στους επιδημιολόγους από την ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων ιλαράς και κοκκύτη, που έχει επηρεάσει την Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), από τις αρχές του 2024 έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα 20 κρούσματα ιλαράς, κυρίως σε άτομα ηλικίας 45-64 ετών που είναι είτε ανεμβολίαστοι είτε μερικώς εμβολιασμένοι με μια μόνο δόση, και 46 κοκκύτη, ενώ ένα βρέφος έχει χάσει τη ζωή του από τη νόσο.
Οπως αναφέρεται στο άρθρο της καθηγήτριας της Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ Βάνας Παπαευαγγέλου, που φιλοξενείται στη μηνιαία έκθεση του ΕΟΔΥ για την ιλαρά, η εξήγηση του φαινομένου της έξαρσης των λοιμωδών νοσημάτων κρύβεται στην πανδημία του κορονοϊού και τη σταδιακή άρση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης, η οποία έφερε σημαντική αύξηση της επίπτωσης διαφόρων κοινών αναπνευστικών λοιμώξεων. «Η επιδημική αυτή έξαρση της ιλαράς στην Ευρώπη οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των παιδιών που είναι ατελώς εμβολιασμένα ή πλήρως ανεμβολίαστα. Ωστόσο, στην Ελλάδα τα κρούσματα αφορούν άτομα ηλικίας 45-64 ετών που είναι είτε ανεμβολίαστα ή εμβολιασμένα με μία μόνο δόση» σημειώνει η καθηγήτρια.
Ως προς την περίοδο έξαρσης των κρουσμάτων ιλαράς, αυτά συνήθως εμφανίζονται κατά το τέλος του χειμώνα και την αρχή της άνοιξης, με τη νόσο να επηρεάζει ιδιαίτερα ενήλικες και βρέφη λόγω επιπλοκών. Τονίζεται δε ότι ο ιός διασπείρεται μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού συστήματος, όταν ο φορέας της νόσου μιλάει, βήχει ή φταρνίζεται, ενώ, όπως σημειώνει ο ΕΟΔΥ, ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό από το αναπνευστικό σύστημα και εγκαθίσταται στον αναπνευστικό βλεννογόνο και στους επιχώριους λεμφαδένες, όπου και πολλαπλασιάζεται.
Στη συνέχεια, ο ιός μεταφέρεται μέσω της λεμφικής οδού στο αίμα και από αυτό σε διάφορα όργανα. Από τη στιγμή που ένα άτομο νοσήσει, μπορεί να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα, όπως πυρετός, βήχας, καταρροή, κοκκίνισμα των ματιών και εξάνθημα, ενώ στις συχνές επιπλοκές της νόσου περιλαμβάνονται διάρροιες, φλεγμονή του μέσου ωτός και πνευμονία. Επιπλέον, αξίζει να τονιστεί ότι το εξάνθημα της ιλαράς εμφανίζεται περίπου δύο με τέσσερις ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων, συνήθως στο κεφάλι, απ’ όπου εξαπλώνεται καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, προκαλώντας έντονο κνησμό και παραμένει στο δέρμα μέχρι και οκτώ ημέρες, αλλάζοντας χρώμα από κόκκινο σε σκούρο καφέ προτού εξαφανιστεί.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, όλα τα άτομα που δεν είναι εμβολιασμένα ή έχουν κάνει μόνο μια δόση του εμβολίου ενδέχεται να κολλήσουν εάν εκτεθούν στον ιό, με τη νόσο να παρουσιάζει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα έως 90% μεταξύ ατόμων που δεν έχουν αποκτήσει ανοσία.
Γι’ αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, εάν κάποιος ενήλικας που γεννήθηκε μετά το 1970 δεν γνωρίζει εάν έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό του με δύο δόσεις έναντι ιλαράς με το εμβόλιο MMR, τότε θεωρείται ανεμβολίαστος και θα πρέπει να εμβολιαστεί άμεσα προκειμένου να θωρακίσει τον οργανισμό του έναντι της νόσου, ιδιαίτερα αν πρόκειται για επαγγελματία υγείας, ενώ τονίζεται ότι όσοι πρόκειται να ταξιδέψουν εκτός Ελλάδας θα πρέπει άμεσα να ελέγξουν την εμβολιαστική τους κάλυψη λόγω της παγκόσμιας έξαρσης ιλαράς.
Καλπάζει ο κοκκύτης
Εκτός από τη ραγδαία έξαρση της ιλαράς, στη χώρα μας καταγράφεται και έξαρση στα κρούσματα κοκκύτη. Ενδεικτικό είναι ότι, ενώ το 2023 είχαν δηλωθεί μόλις εννέα κρούσματα κοκκύτη, φέτος, μέχρι τις 14 Μαρτίου, καταγράφηκαν 46 κρούσματα, με τα περισσότερα να αφορούν παιδιά και εφήβους, ενώ από αυτά τα δέκα (21,7%) αφορούν μικρά βρέφη, δηλαδή την ομάδα πληθυσμού με τη μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Τέλος, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο κοκκύτης είναι μια οξεία μικροβιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος που μεταδίδεται κυρίως αερογενώς με σταγονίδια ή με άμεση επαφή με εκκρίσεις από το αναπνευστικό σύστημα των φορέων. Για την αντιμετώπισή του συστήνεται ο έγκαιρος εμβολιασμός όλων των βρεφών από την ηλικία των 2 μηνών, ενώ μεγάλη σημασία έχει ο εμβολιασμός όλων των εγκύων μεταξύ 27ης και 36ης εβδομάδας κύησης.
