Πόσες ατυχίες μπορεί να αντέξει μια… ταινία; Ακόμα κι αν είναι υπερπαραγωγή, ακόμα κι να πρωταγωνιστούν σε αυτήν τα μεγαλύτερα αστέρια της εποχής της;
Η ταινία «Ο κακός δρόμος» αποτελούσε υπερπαραγωγή για την εποχή της. Στοίχισε το 1933, το εξωφρενικό ποσό των 5 εκ. δρχ! Είναι από τις λίγες φορές που τα δύο «ιερά τέρατα» της σκηνής, η Μαρίκα Κοτοπούλη και η Κυβέλη, όχι μόνο συνυπήρξαν στο σανίδι, αλλά ήταν πρωταγωνίστριες σε κινηματογραφικό έργο!
Και οι δύο βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη για κοινές παραστάσεις. Εκεί γυρίστηκε και η ταινία στα πιο σύγχρονα στούντιο, όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά όλης της Ανατολής. Στα στούντιο των αδελφών Ιπεκτσί που είχαν την κινηματογραφική εταιρεία «Ίπε». Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε στην παραγωγή η εταιρεία «Ίρις» των Χέλμη (σύζυγος της Κοτοπούλη), Θεοδωρίδη και Μαδρά, γιου του πρωτοπόρου του ελληνικού κινηματογράφου Αχιλλέα Μαδρά.
Μεταξύ των πρωταγωνιστών της ταινίας ήταν και ο Βασίλης Λογοθετίδης στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο ως εραστής της Κυβέλη!
Το σενάριο βασίστηκε στην ομότιτλη νουβέλα του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Ενδιαφέρον όμως έχει το ποιος έκανε τη διασκευή. Διαβάζουμε στην εφημερίδα «Ελληνικό Θέατρο» που με σειρά ανταποκρίσεων από την Κωνσταντινούπολη έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για τα γυρίσματα:
Ναι, σωστά καταλάβατε. Ο Ναζίμ Χικμέτ, ο μεγαλύτερος Τούρκος ποιητής εργαζόταν τότε σε υψηλόβαθμη μάλιστα θέση στην «Ίπε».
Σκηνοθέτης ήταν ο Ερτογούλ Μπουχσίν, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος που εισήγαγε το ευρωπαϊκό θέατρο στην Τουρκία και ο πρώτος μεγάλος κινηματογραφιστής της χώρας!
Η ταινία προοριζόταν για διεθνή καριέρα. Ήταν ομιλούσα και οι διάλογοι ήταν στα ελληνικά.
Τι δεν πήγε καλά;
Κατά αρχή το θέμα ήταν τολμηρό για την εποχή. Δύο γυναίκες, μια πλούσια (Κυβέλη) και φτωχιά (Κοτοπούλη) που ζούσαν στη Ζάκυνθο παίρνουν τον… κακό το δρόμο. Οι τολμηροί διάλογοι και κάποιες σκηνές σόκαραν τους θεατές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τρία χρόνια μετά την πρώτη της προβολή στην Αθήνα (20 Μαρτίου 1933) το «ψαλίδι» της Αμερικάνικης λογοκρισίας, όχι μόνο έκοψε σκηνές που θεωρούσε τολμηρές, αλλά και διαλόγους του τύπου «κάθομαι σε αναμμένα κάρβουνα» που έλεγε ο Λογοθετίδης την πρώτη νύχτα γάμου στην Κυβέλή!
Επιστροφή στην Αθήνα και το 1933. Η πρεμιέρα αν και έτυχε μεγάλης διαφημιστικής προβολής δεν ενθουσίασε τους Αθηναίους
Στην Κωνσταντινούπολη στην εκεί πρεμιέρα τα προβλήματα ήταν διαφορετικά. Στη διάρκεια των γυρισμάτων ο ηθοποιός Γιώργος Παπάς, ένας από τους ωραιότερους άνδρες της εποχής του ερωτεύθηκε μια εβραιοπούλα, την Ερνεστίνα Σορ και την έφερε μαζί του στην Αθήνα. Το ερωτευμένο ζευγάρι προκάλεσε την οργή όχι μόνο της οικογένειάς της, αλλά και της ισχυρής Εβραϊκής κοινότητας που αποφάσισε να μποϊκοτάρει την ταινία. Από κοντά και η κυβέρνηση που απλά ανεχόταν τον σκηνοθέτη και τον σεναριογράφο Χικμέτ που ήταν γνωστοί αριστεροί. Άλλωστε αργότερα κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ.
Άλλη μια απόπειρα να παρουσιαστεί η ταινία στο Κάιρο με τον τίτλο «πεπρωμένο» το 1936 είχε ανάλογη αποτυχία. Κι ανέφερε στις διαφημιστικές καταχωρήσεις ότι έχουν αφαιρεθεί οιο τολμηρές σκηνές και διάλογοι:
Οι ατυχίες της ταινίας δεν σταματούν εδώ. Ακόμα και η κόπια της θεωρείται χαμένη. Έχουν διασωθεί λίγα καρέ χωρίς ήχο όπου πιθανολογείται ότι εμφανίζονται η Κοτοπούλη, αν κρίνει κανείς από την κίνησή της και ο Μυράτ.
Ακόμη και ο ίδιος ο συγγραφέας, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος αναγκάστηκε να την αποκηρύξει. Όταν προβλήθηκε στην Πάτρα έστειλε επιστολή στην εφημερίδα της Ζακύνθου «Πρόοδος» απευθυνόμενος προς τους συμπατριώτες του:
Έτσι, κανείς δεν ξέρει εάν η αποτυχία της εισπρακτικά οφείλεται στο προωθημένο για την εποχή θέμα ή ήταν πράγματι μια άτυχη καλλιτεχνικά στιγμή τόσων σπουδαίων δημιουγών!
