Ηταν σαν σήμερα ξημερώματα της 13ης Οκτωβρίου 1904, ημέρα Τετάρτη, τότε. Ο ουρανός μουντός.
Ο Παύλος Μελάς βρίσκεται στο χωριό Στάτιστα των Κορεστίων Καστοριάς για να ξεκουραστεί με το τμήμα του. Κάποια στιγμή Τούρκοι στρατιώτες, ενημερωμένοι από τον Βούλγαρο αρχικομιτατζή Μήτρο Βλάχο, περικυκλώνουν τους Ελληνες. Επειτα από πολύωρη μάχη ο Παύλος Μελάς πέφτει λαβωμένος στη μέση.
Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας ο Παύλος, γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1870. Η αποτυχία του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 πλήγωσε τον συναισθηματικό του κόσμο. Αυτό όμως το γεγονός δυνάμωσε τη θέληση και το πάθος του να αγωνιστεί για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Τον Μάρτιο του 1904 αποστέλλεται με άλλους αξιωματικούς από την ελληνική κυβέρνηση για να διερευνήσει την κατάσταση και να οργανώσει τον Μακεδονικό Αγώνα κατά των Τούρκων κατακτητών και των Βουλγάρων «μνηστήρων» της μακεδονικής γης.
Είχαν προηγηθεί άλλες δύο φορές που ο Παύλος Μελάς είχε ανέβει στη Μακεδονία, για να οργανώσει τον αγώνα, αφήνοντας την οικογένειά και τις ανέσεις της αθηναϊκής ζωής.
«Σε κλαίει λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι στον τόπο που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλικάρι!» του έγραψε ο Κωστής Παλαμάς. Εμείς τι να πούμε; ΑΘΑΝΑΤΟΣ.
