Σε δραστική μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2% του ΑΕΠ από το 2021 προσβλέπει με αυξημένες αξιώσεις η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των νέων διαπραγματεύσεων που θα αρχίσουν με τους δανειστές εντός του μήνα. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θέτει στο 2% του ΑΕΠ τον πήχη για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2021, επιθυμώντας να διατηρηθεί εκεί τα επόμενα χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε συμφωνήσει τον Ιούνιο του 2018 στη διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022.
Συνεπώς, εάν ο στόχος μειωθεί στο 2%, θα προκύψει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος ύψους 1,5% του ΑΕΠ ή περίπου 3 δισ. ευρώ το 2021 και το 2022, τα οποία θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν για την περαιτέρω χαλάρωση της λιτότητας, τη λήψη κοινωνικών μέτρων και την κάλυψη της δαπάνης για τα αναδρομικά των συνταξιούχων. Βάσει της περσινής συμφωνίας, από το 2023 έως το 2060 το μεσοσταθμικό ύψος των πλεονασμάτων είχε καθοριστεί στο 2,2% του ΑΕΠ, άρα το μέσο ετήσιο όφελος από μια μείωση στο 2% του ΑΕΠ θα είναι περίπου 400.000.000 ευρώ.
Δείτε επίσης: Η Εφορία ετοιμάζει «σαφάρι»-μαμούθ με πάνω από 45.000 ελέγχους το 2020!
Η διαπραγματευτική θέση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έχει ήδη θέσει το θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας, ενισχύθηκε μετά την πιστοποίηση των Ευρωπαίων τεχνοκρατών ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ υπερκαλύπτεται φέτος (φτάνοντας, υπό προϋποθέσεις, το 3,8% του ΑΕΠ) και θα επιτευχθεί και το 2020. Επιπλέον, το οπλοστάσιο με τα επιχειρήματα του οικονομικού επιτελείου υπέρ της μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα ενισχύεται από τις ακόλουθες εξελίξεις:
1. Τη θεαματική μείωση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου από τις αγορές: Από τις αρχές του έτους, όταν συντάχθηκε η προηγούμενη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, έως σήμερα το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους έχει κάνει εντυπωσιακή βουτιά.
2. Τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και την τόνωση της ανάπτυξης: Η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, στοχεύοντας στην προσέλκυση επενδύσεων και την επίτευξη ισχυρότερων ρυθμών ανάπτυξης.
3. Την αλλαγή κλίματος στην ευρωζώνη: Υπό τον φόβο της οικονομικής επιβράδυνσης στην ευρωζώνη και με το φάντασμα της ύφεσης να στοιχειώνει τη Γερμανία, φαίνεται ότι οι ευρωπαϊκές ισορροπίες ανατρέπονται το τελευταίο διάστημα κατά τρόπο που ενδέχεται να ευνοήσει την Ελλάδα. Η διαπραγμάτευση για τα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να ανοίξει επισήμως μετά την επικύρωση των δημοσιονομικών μεγεθών του 2019 από τη Eurostat τον προσεχή Απρίλιο και είναι βέβαιο ότι η τελική έκβασή της θα κριθεί σε πολιτικό
επίπεδο. Η λήψη των σχετικών αποφάσεων εναπόκειται στο Eurogroup.
Νωρίτερα, στις αρχές του 2020, εκτιμάται ότι θα εξεταστεί αναλυτικά η πρόταση να αξιοποιηθεί για επενδύσεις, αντί για την αποπληρωμή του χρέους, τουλάχιστον ένα μέρος από τις επιστροφές κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs). Στις 9 Ιανουαρίου έχει προγραμματιστεί η πρώτη για το 2020 σύνοδος του Euro Working Group. Η εν λόγω συνάντηση των εκπροσώπων των θεσμών και των υπουργών Οικονομικών των κρατών-μελών αποτελεί μια αφορμή για την προώθηση των ελληνικών θέσεων εν όψει της καθόδου των θεσμών στην Αθήνα, αλλά και της «εντολής» που έχει δώσει το Eurogroup του Δεκεμβρίου να βρεθεί μηχανισμός για την αλλαγή χρήση των κερδών από τα ομόλογα.
Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι συζητήσεις θα γίνουν στο περιθώριο της συνόδου, καθώς θέμα «Ελλάδα» δεν υπάρχει επισήμως στην προσωρινή ατζέντα. Το ίδιο ισχύει και για το επόμενο ραντεβού της Συνόδου του Eurogroup, που έχει οριστεί στις 20 Ιανουαρίου. Σημειώνεται ότι με βάση το επίσημο πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ε.Ε. η Ελλάδα υπάρχει ως ζήτημα μόνο στη σύνοδο της 16ης Μαρτίου αναφορικά με την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης. Ολα τα υπόλοιπα θέματα (π.χ., αλλαγή χρήση των κερδών από τα ομόλογα) θα συζητιούνται έως ότου «ωριμάσουν» σε τεχνικό επίπεδο. Ωστόσο, στόχος είναι να έρθουν και αυτά προς έγκριση στη σύνοδο του Μαρτίου.
Τα ανοιχτά μέτωπα και ο «ορίζοντας» του Eurogroup του Μαρτίου
Η κυβέρνηση παράλληλα προσπαθεί να προωθήσει τα προαπαιτούμενα της εν λόγω αξιολόγησης, καθώς προετοιμάζεται για διπλή κάθοδο των θεσμών στην Αθήνα. Τα μέτωπα συνδέονται κυρίως με «ουρές» του παρελθόντος. Κορυφαίο ζήτημα είναι η αλλαγή του Πτωχευτικού Δικαίου. Ειδική σημασία έχουν και η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, η ολοκλήρωση της αποπληρωμής των οφειλών του κράτους προς τους ιδιώτες, καθώς και οι αλλαγές σε Δημόσιο και αγορές. Η πρόοδος σε αυτά τα πεδία θα φανεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και θα αποτιμηθεί κατά την κάθοδο των θεσμών στην Αθήνα, η οποία θα γίνει σε δύο στάδια. Στις 13-14 Ιανουαρίου αναμένεται να αρχίσει η έλευση των τεχνικών κλιμακίων και μία εβδομάδα μετά, περί τις 20 Ιανουαρίου, σχεδιάζεται να λάβει χώρα και η κάθοδος των επικεφαλής των θεσμών.
Οι τεχνικές συζητήσεις για τον μηχανισμό με τον οποίο θα γίνει η αλλαγή χρήσης των κερδών ομολόγων ούτως ώστε να τροφοδοτούν επενδύσεις (αντί για τη μείωση του χρέους) θα διενεργείται παράλληλα. Στόχος είναι, με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, στα τέλη Φεβρουαρίου να κοινοποιηθεί η έκθεση της Κομισιόν για την πέμπτη αξιολόγηση και στο Eurogroup της 16ης Μαρτίου να γίνει και η πολιτική επικύρωση. Αμέσως μετά αρχίζει η μάχη για την επόμενη αξιολόγηση, η οποία συνδέεται και με το επόμενο πακέτο δόσεων, αλλά και με το ελληνικό αίτημα περί μείωσης του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, το οποίο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσδιόρισε χρονικά χθες σε συνέντευξή του για το πρώτο εξάμηνο του 2020.
