Το Bactrocera dorsalis, η μύγα της Ανατολής (oriental fruit fly), έχει πολύ μεγάλο εύρος ξενιστών, μεταξύ των οποίων τα εσπεριδοειδή, τα ροδάκινα, τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια, τα μήλα, οι ντομάτες, οι πιπεριές κ.ά. Αποτελεί σημαντικό εχθρό των καλλιεργειών. Τυχόν διασπορά του μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις εξαγωγές φρούτων της χώρας μας.
- Tου ΣΑΚΗ ΤΡΕΧΑ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
Εχει την ικανότητα να εξαπλώνεται γρήγορα λόγω της εξαιρετικής προσαρμογής του (υψηλή αναπαραγωγή, σύντομος κύκλος ζωής, μεγάλος αριθμός γενεών ανά έτος, ταχεία ικανότητα διασποράς) και της δυνατότητας εκμετάλλευσης ενός ευρέος φάσματος ξενιστών.
Το έντομο απαντάται σε αρκετές περιοχές της Ασίας, της Αφρικής, της Ωκεανίας και έχει αναφερθεί στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία (2018), στην περιοχή του Μιλάνου, και αργότερα και στην περιφέρεια της Νάπολης, όπου έχει εγκατασταθεί. Στη συνέχεια βρέθηκε στη Γαλλία (2019) και πιο πρόσφατα στο Βέλγιο (2023). Στην Ελλάδα ήρθε το καλοκαίρι του 2024.
Βιολογικός κύκλος
Το Bactrocera dorsalis εναποθέτει τα αβγά του στη σάρκα των καρπών των φυτών ξενιστών του. Η εκκόλαψη των προνυμφών γίνεται 1 με 3 ημέρες μετά την απόθεση των αβγών και, ανάλογα με τις συνθήκες, η ανάπτυξή τους διαρκεί από 9 έως 35 ημέρες, τρεφόμενες σε βάρος της σάρκας των καρπών των φυτών ξενιστών.
Η ανάπτυξη του εντόμου επιβραδύνεται σε χαμηλές θερμοκρασίες και σταματά κάτω από τους 13°C. Η νύμφωση γίνεται εντός του εδάφους, κάτω από τα φυτά όπου αναπτύχθηκαν οι προνύμφες, και τα ενήλικα εμφανίζονται 1 με 2 εβδομάδες αργότερα.
Συμπτώματα
Τα συµπτώµατα από την προσβολή από το έντοµο είναι παρόµοια µε εκείνα που προκαλεί το κοινό για τη χώρα µας είδος της οικογένειας των Tephritidae, η µύγα της Μεσογείου (Ceratitis capitata). Στους προσβεβληµένους καρπούς διακρίνονται αρχικά οι µεταχρωµατισµοί γύρω από τις οπές ωοτοκίας και κατόπιν τα φρούτα µπορεί να εµφανίσουν σήψη ή ευδιάκριτες οπές που δηµιουργούνται κατά την έξοδο των προνυµφών.
Σε πολλές περιπτώσεις, σε φρούτα µε υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα έχουµε την εκροή σακχάρων που στερεοποιούνται δίπλα στην περιοχή του νύγµατος ωοτοκίας.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
Σε ό,τι αφορά τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του εντόμου ισχύουν τα εξής:
- Αβγό: Τα αβγά είναι λεπτά, επιμήκη, κυρτά, με μήκος περίπου 1,1mm και πλάτος 0,2mm, με λευκό ή ελαφρώς λευκοκίτρινο χρωματισμό, και εντοπίζονται εντός των ιστών των φυτών ξενιστών. Είναι παρόμοια με άλλα είδη της οικογένειας Tephritidae.
- Προνύμφη: Οι προνύμφες είναι άποδες και ακέφαλες, με υπόλευκο κυλινδρικό και επίμηκες σώμα, με το πρόσθιο τμήμα στενότερο από το οπίσθιο, και αναπτύσσονται εξ ολοκλήρου στη σάρκα των καρπών των φυτών ξενιστών. Το μήκος των αναπτυγμένων προνυμφών κυμαίνεται από 7,5-10,0mm και το πλάτος μεταξύ 1,5-2,0mm. Η διάκρισή τους από άλλα συγγενή είδη, όπως η μύγα της Μεσογείου (Ceratitis capitata), είναι ιδιαίτερα δύσκολή με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά.
- Νύμφη: Οι νύμφες είναι κυλινδρικές, λευκοκίτρινου έως σκούρου κιτρινωπού χρωματισμού, και εντοπίζονται εντός του εδάφους, κάτω από την κόμη των φυτών ξενιστών.
- Ενήλικο: Τα ενήλικα του εντόμου έχουν μήκος σώματος περίπου 8mm και μήκος πτερύγων γύρω στα 7,3mm. Είναι κόκκινου-καφέ χρωματισμού, που φέρουν στον θώρακα πλευρικά κίτρινες κηλίδες, το άνω μέρος του μέσου τμήματος του θώρακα (scutum) είναι μαύρου χρωματισμού που φέρει πλευρικές λωρίδες κίτρινου χρωματισμού, ενώ το άνω μέρος του οπίσθιου τμήματος του θώρακα (scutellum) είναι εξ ολοκλήρου ωχρού χρωματισμού. Οι πτέρυγες είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους διαφανείς.
Τρόποι εξάπλωσης
Οπως σημειώνει η προϊσταμένη της ΔΑΟΚ Αργολίδας Δρ Αγγελική Θεοδώρου, οι κύριοι οδοί μετακίνησης και διασποράς του εντόμου είναι μέσω της μεταφοράς φορτίων φρούτων. Μπορεί να μεταφερθεί σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, ως αβγό ή προνύμφη, εντός των φρούτων.
Μπορεί να μετακινηθεί, επίσης, με τα μέσα μετακίνησης χώματος ή με τα λοιπά υποστρώματα ανάπτυξης φυτών ως νύμφη εντός αυτών των υλικών. Η υπηρεσία παρακολουθεί το δίκτυο παγίδων που υπάρχει και μέχρι στιγμής δεν έχει διαπιστωθεί η παρουσία του εντόμου στην περιοχή.
