Μετά τους Βούλγαρους και οι Ρουμάνοι θεωρούν την Ελλάδα παράδειγμα προς αποφυγήν

Το πρωτοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας Bursa της Ρουμανίας, λίγα 24ωρα πριν τις εκλογές της 18ης Μαΐου στη βαλκανική χώρα.

Η Ελλάδα αρνητική «πρωταγωνίστρια» και σημείο αναφοράς ως προς το τι πρέπει να αποφύγει η Ρουμανία για να μην καταλήξει με μια κρίση σαν την ελληνική…

• Το άρθρο με τίτλο «Το μοντέλο της ελληνικής κρίσης: Πόσο κοντά μας έχουν φέρει οι εκλογές σε αυτό;» υπογράφει ο Octavian Dan:

Η κατάσταση στη χώρα μας, πριν από τις εκλογές της 18ης Μαΐου, δημιουργεί ένταση στην κοινωνία. Δίνονται υποσχέσεις, διατυπώνονται σενάρια που έχουν ως στόχο να προκαλέσουν πανικό και η εντύπωση είναι ότι βρισκόμαστε στο χείλος μιας αβύσσου.

Σε αυτόν τον αποκαλυπτικό χορό, μια άρια ερμηνεύεται ολοένα και περισσότερο ως παράδειγμα που έχει ως στόχο να τρομάξει: η κρίση στην Ελλάδα.

Από ανοιχτές πηγές (αναφορές από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναλύσεις από τους The Economist, Financial Times, Reuters, BBC, Al Jazeera) έχουμε εξαγάγει δεδομένα για να δώσουμε μια σύντομη εικόνα για το τι συνέβη στην Ελλάδα.

Τον Αύγουστο του 2018, η Ελλάδα εξήλθε επίσημα από το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας, σηματοδοτώντας το τέλος μιας οκταετούς περιόδου βαθιάς ύφεσης – της μεγαλύτερης που έχει καταγραφεί ποτέ σε χώρα σε καιρό ειρήνης.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η χώρα παρέμεινε υπό αυστηρή ευρωπαϊκή παρακολούθηση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανεξέταζε το δημοσιονομικό έλλειμμα και τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας δύο φορές το χρόνο μέχρι το 2022.

Κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων ετών, οι Έλληνες πλήρωσαν ένα τεράστιο τίμημα. Οι μισθοί του δημόσιου τομέα έχουν μειωθεί κατά πάνω από 40%, οι συντάξεις έχουν περικοπεί 23 φορές και πάνω από 400.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Οι 450 μεταρρυθμίσεις που ζήτησαν οι πιστωτές έχουν αναδιαμορφώσει πλήρως την οικονομία και τη δημόσια διοίκηση.

Σύγκριση Ελλάδας-Ρουμανίας

Για να αποφύγουμε οποιαδήποτε μορφή ανθρώπινης υποκειμενικότητας, ζητήσαμε από το ChatGPT να κάνει μια σύγκριση μεταξύ των καταστάσεων στην Ελλάδα και τη Ρουμανία.

1. Οικονομική και κοινωνική κρίση

Ελλάδα (2010-2013): Πέρασε μια βαθιά οικονομική κρίση, με την παρέμβαση του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (τρόικα). Υπέφερε από σοβαρά μέτρα λιτότητας: περικοπές μισθών και συντάξεων, μαζικές απολύσεις στον δημόσιο τομέα, αυξήσεις φόρων. Το αποτέλεσμα: υψηλή ανεργία (πάνω από 25%, ακόμη και 50% μεταξύ των νέων), επιταχυνόμενη φτώχεια και κοινωνική κατάρρευση σε πολλές κοινότητες.

Ρουμανία (2024-2025): Αντιμετωπίζει μέτρια οικονομικά προβλήματα, όπως υψηλό πληθωρισμό, χρόνιο έλλειμμα προϋπολογισμού και πιέσεις στο δημοσιονομικό σύστημα. Υπάρχει δυσαρέσκεια για το κόστος ζωής, την έλλειψη δημόσιων επενδύσεων, τη μετανάστευση γιατρών και εκπαιδευτικών, αλλά χωρίς κρίση των διαστάσεων της ελληνικής. Γίνεται λόγος για λιτότητα, αλλά δεν έχει φτάσει στις ριζοσπαστικές μορφές της Ελλάδας.

2. Διαμαρτυρίες και κοινωνικά κινήματα

Ελλάδα: Έχει βιώσει μαζικά κύματα διαμαρτυριών: γενικές απεργίες, καταλήψεις αγορών, λαϊκές συνελεύσεις, μορφές αυτοδιαχείρισης. Κινήματα όπως οι «Αγανακτισμένοι» ή το Κίνημα των Αγορών έχουν ενώσει την κοινωνία των πολιτών με ριζοσπαστικό και αυτοοργανωμένο τρόπο.

Ρουμανία: Έχει καταγράψει περιστασιακές διαμαρτυρίες (π.χ. για την εκπαίδευση, τους μισθούς, τα δικαιώματα των εργαζομένων, την προστασία του περιβάλλοντος, την ακύρωση των εκλογών), αλλά όχι σε μαζική κλίμακα. Η κοινωνική κινητοποίηση είναι κατακερματισμένη, συχνά χωρίς συνέχεια ή βιώσιμη συλλογική οργάνωση.

3. Πολιτική κρίση και εκπροσώπηση

Ελλάδα: Η κρίση οδήγησε στην κατάρρευση των παραδοσιακών κομμάτων (ΠΑΣΟΚ) και στην ταχεία άνοδο των ριζοσπαστικών αριστερών δυνάμεων (ΣΥΡΙΖΑ). Υπήρξε κρίση κρατικής νομιμότητας, ασταθείς κυβερνήσεις και ακραία πόλωση του εκλογικού σώματος.

Ρουμανία: Τα παραδοσιακά κόμματα (PSD, PNL) συνεχίζουν να κυριαρχούν, αν και με διαβρωμένη αξιοπιστία. Έχει εμφανιστεί αυξημένη πόλωση, η οποία όμως εκφράζεται κυρίως μέσω της ανόδου του AUR (σ.σ. του Τζορτζ Σιμιόν), ενός εθνικιστικού-λαϊκιστικού κόμματος, και λιγότερο μέσω της ανάδυσης μιας συνεκτικής αριστερής δύναμης. Η πολιτική κρίση αφορά περισσότερο την εμπιστοσύνη και την αντιπροσωπευτικότητα, όχι τη λειτουργία των θεσμών.

4. Η εμφάνιση πολιτικών άκρων

Ελλάδα: Η Χρυσή Αυγή, ένα βίαιο νεοναζιστικό κόμμα με στρατιωτική αισθητική, τροφοδοτούμενο από κοινωνική απελπισία και ρατσιστικούς λόγους, αναδύθηκε και επιβλήθηκε. Η λαϊκή υποστήριξη προς τα άκρα καταλύθηκε από την κατάρρευση του κέντρου και την αυταρχική αντίδραση του κράτους.

Ρουμανία: Το AUR αναπτύχθηκε με βάση τον πολιτιστικό, θρησκευτικό και κυρίαρχο εθνικισμό, αλλά δεν κατέφυγε σε οργανωμένη σωματική βία. Για παράδειγμα αυτή είναι μια ρητορική νόμου και τάξης, εχθρότητας προς την ΕΕ και τους μετανάστες, αλλά χωρίς παραστρατιωτική οργάνωση.

5. Κρατική αντίδραση και αυταρχισμός

Ελλάδα: Το κράτος κατέφυγε σε αυταρχικά μέτρα, έκλεισε την δημόσια τηλεόραση (ΕΡΤ), κατέστειλε διαμαρτυρίες, επέβαλε αποφάσεις εκτός της λαϊκής βούλησης. Υπήρξε ένας προφανής περιορισμός της κυριαρχίας, σύμφωνα με τις επιταγές της τρόικας.

Ρουμανία: Υπάρχουν σημάδια συγκεντρωτισμού της εξουσίας, αλλά δεν έχει επιτευχθεί συστημικός αυταρχισμός. Υπάρχει πίεση από την ΕΕ και το ΔΝΤ, αλλά η Ρουμανία δεν έχει χάσει ανοιχτά τον έλεγχο των πολιτικών αποφάσεων.

Συμπέρασμα

Η σημερινή Ρουμανία δεν βρίσκεται σε συστημική κρίση όπως η Ελλάδα μετά το 2010, αλλά δείχνει πρώιμα σημάδια διάβρωσης της εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς, τα κόμματα και τους μηχανισμούς.

Εάν η οικονομική και κοινωνική δυσαρέσκεια συνεχιστούν χωρίς πραγματικές λύσεις, είναι πιθανή μια ενίσχυση του πολιτικού ριζοσπαστισμού, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει ούτε η κοινωνική ενέργεια, ούτε η θεσμική ρήξη που είχε η Ελλάδα το 2010-2012.

Δείτε επίσης:

• Μας ξεφτιλίζουν οι Βούλγαροι: Προσοχή να μην γίνουμε Ελλάδα!