Μια χώρα με πλούσια κτηνοτροφική παράδοση αιώνων αντιμετωπίζει σήμερα την πλήρη εξάρτηση από εισαγωγές.
Η Ελλάδα, μια χώρα με μακρά παράδοση στην κτηνοτροφία που χρονολογείται από την αρχαιότητα, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια ιδιαίτερα ανησυχητική πραγματικότητα: την πλήρη εξάρτησή της από εισαγωγές κρέατος και την κατάρρευση του εγχώριου κτηνοτροφικού τομέα.
Τα στοιχεία που προκαλούν ανησυχία. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, η Ελλάδα καλύπτει μόλις το 35% των αναγκών της σε βόειο κρέας, το 60% σε χοιρινό και το 75% σε αιγοπρόβειο.
Παρά το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει ιδανικές συνθήκες για κτηνοτροφική παραγωγή, η εξάρτηση από εισαγωγές αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Ειδικότερα:
– Πάνω από 250.000 τόνοι κρέατος εισάγονται ετησίως
– Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο κρέατος ξεπερνά τα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ
– Την τελευταία δεκαετία έχουν κλείσει περισσότερες από 40.000 κτηνοτροφικές μονάδες
– Ο αριθμός των εκτρεφόμενων ζώων έχει μειωθεί κατά 30%
Οι παράγοντες που οδήγησαν στην κρίση:
Υψηλό κόστος παραγωγής
Το κόστος των ζωοτροφών έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, με τις τιμές να έχουν αυξηθεί κατά 45% από το 2020. Ταυτόχρονα, η ενεργειακή κρίση έχει επιφέρει σημαντική αύξηση στο κόστος λειτουργίας των κτηνοτροφικών μονάδων. Ένας κτηνοτρόφος στη Θεσσαλία δηλώνει: “Το κόστος παραγωγής έχει διπλασιαστεί, ενώ οι τιμές πώλησης παραμένουν σχεδόν σταθερές. Είναι αδύνατο να συνεχίσουμε έτσι.
Γραφειοκρατικά εμπόδια
Η πολύπλοκη γραφειοκρατία και το ασαφές νομικό πλαίσιο δημιουργούν σημαντικά εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου. Η αδειοδότηση νέων κτηνοτροφικών μονάδων αποτελεί έναν αληθινό λαβύρινθο, με τις διαδικασίες να διαρκούν συχνά πάνω από 2 χρόνια.
Δημογραφικό πρόβλημα
Η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και η φυγή των νέων από την ύπαιθρο έχουν αφήσει τον κτηνοτροφικό τομέα χωρίς διάδοχη κατάσταση. Ο μέσος όρος ηλικίας των Ελλήνων κτηνοτρόφων ξεπερνά τα 60 έτη, με ελάχιστους νέους να εισέρχονται στο επάγγελμα.
Ανταγωνισμός από εισαγόμενα προϊόντα
Τα φθηνότερα εισαγόμενα προϊόντα, συχνά αμφιβόλου ποιότητας, ανταγωνίζονται άνισα τα εγχώρια. Η έλλειψη επαρκών ελέγχων και η ασάφεια στη σήμανση προέλευσης επιτρέπουν την παραπλάνηση των καταναλωτών, οι οποίοι συχνά αγοράζουν εισαγόμενο κρέας νομίζοντας ότι είναι ελληνικό.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία
Η κατάρρευση της κτηνοτροφίας έχει σοβαρές συνέπειες:
– Οικονομικές επιπτώσεις: Απώλεια εισοδήματος για χιλιάδες οικογένειες, διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, αύξηση της ανεργίας στην περιφέρεια.
– Κοινωνικές συνέπειες: Ερήμωση της υπαίθρου, απώλεια παραδοσιακών τεχνικών και τεχνογνωσίας, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές.
– Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Εγκατάλειψη βοσκοτόπων που οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών, διάβρωση του εδάφους και απώλεια βιοποικιλότητας.
Προτάσεις για την αναζωογόνηση του κλάδου για την αναστροφή της κατάστασης απαιτείται ολοκληρωμένη στρατηγική που θα περιλαμβάνει:
1. Μείωση του κόστους παραγωγής: Φορολογικά κίνητρα για κτηνοτρόφους, επιδοτήσεις για την αγορά ζωοτροφών, ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ζωοτροφών.
2. Απλοποίηση διαδικασιών: Δημιουργία “one-stop shop” για την αδειοδότηση κτηνοτροφικών μονάδων, μείωση της γραφειοκρατίας.
3. Προσέλκυση νέων κτηνοτρόφων: Προγράμματα χρηματοδότησης για νέους αγρότες, εκπαιδευτικά προγράμματα, κίνητρα για εγκατάσταση στην ύπαιθρο.
4. Προώθηση ελληνικών προϊόντων: Ενίσχυση των ελέγχων για τη σήμανση προέλευσης, προώθηση της ιχνηλασιμότητας, καμπάνιες ενημέρωσης των καταναλωτών.
5. Τεχνολογική αναβάθμιση: Υιοθέτηση σύγχρονων τεχνικών εκτροφής, ψηφιοποίηση διαδικασιών, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η κατάσταση στον κτηνοτροφικό τομέα της Ελλάδας είναι κρίσιμη και απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις. Η συνεχιζόμενη εξάρτηση από εισαγωγές κρέατος όχι μόνο επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, αλλά θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατήρηση του παραδοσιακού αγροτικού τοπίου.
Ο καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κώστας Παπαδόπουλος, επισημαίνει: «Η κτηνοτροφία δεν είναι απλώς ένας οικονομικός τομέας, αλλά αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής υπαίθρου και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η διάσωσή της είναι εθνική υπόθεση που απαιτεί συντονισμένη δράση από κράτος, παραγωγούς και καταναλωτές.»
Είναι καιρός να αναγνωριστεί η στρατηγική σημασία του κτηνοτροφικού τομέα και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αναζωογόνησή του, προτού η εξάρτηση από τις εισαγωγές καταστεί πλήρης και μη αναστρέψιμη.
Διαβάστε επίσης:
