Μετωπική ΗΠΑ-Ιράν: Κάθε μέρα όλο και πιο κοντά σε Τρίτο Παγκόσμιο – Η απάντηση του Ιράν και το δόγμα του φόβου

Ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα μια κρίση που κάθε ώρα πλησιάζει πιο κοντά σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν δυναμικά στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, πλήττοντας για πρώτη φορά άμεσα ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Το μήνυμα ήταν καθαρό: καμία “κόκκινη γραμμή” δεν είναι πλέον αδιαπέραστη. Το δόγμα του φόβου επιστρέφει, και η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μία ακόμη ιστορική διασταύρωση.

Οι τελευταίες 24 ώρες σημάδεψαν μια ραγδαία και επικίνδυνη κλιμάκωση στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν άμεσα για πρώτη φορά, βομβαρδίζοντας τρεις από τις πιο κρίσιμες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν: το Φορντό, τη Νατάνζ και το Ισφαχάν.

Το Σάββατο το βράδυ (ώρα ΗΠΑ), οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν με βομβαρδιστικά B-2 Spirit και υποβρύχια, μια συντονισμένη στρατιωτική επιχείρηση που επιβεβαίωσε και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την επιτυχία της αποστολής μέσω ανάρτησής του και κάλεσε σε ειρήνη, ενώ λίγες ώρες αργότερα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τον ευχαρίστησε δημόσια, χαρακτηρίζοντας την απόφαση “γενναία”.

Η αντίδραση του Ιράν ήταν οργισμένη. Η Τεχεράνη καταδίκασε τους βομβαρδισμούς ως «σκανδαλώδεις» και προειδοποίησε για «αιώνιες συνέπειες». Η ιρανική Βουλή αποφάσισε το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, ενός από τα πιο κρίσιμα σημεία για το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου, προκαλώντας ανησυχία για την ενεργειακή σταθερότητα.

Η απόφαση του Ιράν να απειλήσει με το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ και να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου, φανερώνει ότι η Τεχεράνη δεν προτίθεται να κάνει πίσω. Το κρίσιμο αυτό πέρασμα, από όπου διακινείται σχεδόν το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου, μετατρέπεται σε πιόνι σε μια παρτίδα γεωπολιτικής σκακιέρας με τεράστιο διακύβευμα. Ενώ η Κίνα, βασικός πελάτης του ιρανικού πετρελαίου, καλείται να παίξει ρόλο σταθεροποιητή, οι στρατιωτικές κινήσεις και οι δηλώσεις ένθεν και ένθεν ανεβάζουν διαρκώς τη θερμοκρασία. Η έννοια της «αποτροπής» αρχίζει να ξεθωριάζει, δίνοντας τη θέση της σε έναν κύκλο απειλών και αντεπιθέσεων που σπρώχνει τη διεθνή κοινότητα σε άγνωστα και επικίνδυνα νερά.

Στον ΟΗΕ, χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Πακιστάν ζήτησαν άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός. Ο Κινέζος πρέσβης στον ΟΗΕ κατήγγειλε τη στοχοποίηση εγκαταστάσεων που επιτηρεί η ΙΑΕΑ, ενώ η ΙΑΕΑ ζήτησε έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου.

Ενώ η Ουάσινγκτον διαβεβαιώνει πως δεν επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, ο ίδιος ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί πως αυτό δεν αποκλείεται, εάν το Ιράν «δεν μπορέσει να γίνει ξανά μεγάλο».

Στο μεταξύ, η είδηση του ενδεχόμενου κλεισίματος των Στενών προκάλεσε άνοδο των τιμών πετρελαίου πάνω από 2%, με το Brent να πλησιάζει τα 80 δολάρια το βαρέλι. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι σε περίπτωση οριστικού κλεισίματος, οι τιμές μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 100 δολάρια, ειδικά αν υπάρξει απόπειρα επαναλειτουργίας με στρατιωτική δύναμη.

Προς το παρόν, τα Στενά παραμένουν ανοιχτά, ωστόσο όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο πώς θα απαντήσει το Ιράν. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας δήλωσε ότι «όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι», ενώ ανώτατος διπλωμάτης δήλωσε πως το Ιράν θα συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου, ανεξάρτητα από εξωτερικές πιέσεις.

Οικονομικοί αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η αγορά θα αντιδράσει αναλόγως της έντασης της ιρανικής απάντησης. Αν το Ιράν περιοριστεί σε συμβολικές κινήσεις, ηρεμία μπορεί να επανέλθει στις αγορές. Αν όμως στοχεύσει αμερικανικές βάσεις ή προκαλέσει μεγαλύτερη κρίση, τότε η ένταση θα κλιμακωθεί ακόμα περισσότερο.

Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα υπάρξει επόμενο χτύπημα, αλλά πότε και από ποιον. Με κάθε μέρα που περνά, η σταθερότητα κρέμεται από μια κλωστή, καθώς το Ιράν διαμηνύει πως “κρατά όλες τις επιλογές στο τραπέζι” και οι ΗΠΑ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής καθεστώτος. Σε έναν κόσμο που ήδη δοκιμάζεται από γεωπολιτικές αναταράξεις, οικονομική αβεβαιότητα και κλιμακωτές κρίσεις, η προοπτική ενός γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή δεν μοιάζει πια μακρινή. Το στοίχημα για την ειρήνη είναι πιο κρίσιμο από ποτέ, και κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να τοποθετήσει το πρώτο πιόνι για εκτόνωση. Αντιθέτως, όλα δείχνουν πως βαδίζουμε, μέρα με τη μέρα, πιο κοντά στο αδιανόητο.

Δείτε Επίσης:

• Σε ισχύ η Νέα Γιάλτα των Τραμπ – Πούτιν – Νετανιάχου!