Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) αποκάλυψε ένα μεγάλης κλίμακας εγκληματικό δίκτυο υπεύθυνο για δόλιες εισαγωγές αγαθών από την Κίνα στην ΕΕ, το οποίο λειτουργούσε μέσω του λιμανιού του Πειραιά.
Η απάτη εκμεταλλευόταν τις τελωνειακές διαδικασίες και τις απαλλαγές από τον ΦΠΑ για την αποφυγή της καταβολής δασμών και πιστεύεται ότι προκάλεσε ζημίες τουλάχιστον 700 εκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της.
Το κόλπο;
Πλαστά τιμολόγια, πλαστοί ΑΦΜ και αποθήκες που λειτουργούσαν σαν κλειστά συγκροτήματα κατοικιών. Τα αγαθά πωλούνταν «επίσημα» σε εταιρείες-φαντάσματα, αλλά στην πραγματικότητα έφταναν μέσω του Πειραιά στις μαύρες αγορές σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.
Το «χτύπημα»
Μια συντονισμένη επιδρομή από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στην Αθήνα, τη Μαδρίτη, το Παρίσι και τη Σόφια, επέφερε σημαντικό πλήγμα σε εγκληματικά δίκτυα που κατακλύζουν την αγορά της ΕΕ με προϊόντα που εισάγονται δόλια από την Κίνα, αποφεύγοντας παράλληλα τους δασμούς και τον ΦΠΑ.
Το εγκληματικό σχέδιο, το οποίο αφορούσε τη μαζική εισαγωγή υφασμάτων, υποδημάτων, ηλεκτρικών σκούτερ, ηλεκτρικών ποδηλάτων και άλλων αγαθών, πιστεύεται ότι προκάλεσε ζημία περίπου 700 εκατομμυρίων ευρώ.
Η έρευνα που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, με την κωδική ονομασία «Καλυψώ», εκτείνεται σε 14 χώρες: Βουλγαρία, Κίνα, Τσεχία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ισπανία.
Συνολικά 101 έρευνες πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη (25/6) στα γραφεία τελωνειακών μεσιτών, σε εταιρείες που ελέγχονται από τις υπό έρευνα οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, στις εγκαταστάσεις των υπόπτων και στα γραφεία φορολογικών συμβούλων και εκπροσώπων, δικηγόρων, λογιστών και εταιρειών μεταφορών, στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ισπανία.
Συνελήφθησαν δέκα ύποπτοι, συμπεριλαμβανομένων δύο τελωνειακών υπαλλήλων. Επιπλέον, πυροβόλα όπλα και «ψυχρά όπλα» βρέθηκαν και κατασχέθηκαν στα σπίτια τριών από τους υπόπτους.
Οι Αρχές κατέσχεσαν 5,8 εκατομμύρια ευρώ (εκ των οποίων 4,75 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα στη Γαλλία και την Ισπανία), σε διαφορετικά νομίσματα, συμπεριλαμβανομένων δολαρίων Χονγκ Κονγκ, ευρώ σε ψηφιακά πορτοφόλια και κρυπτονομίσματα.
Επιπλέον, κατασχέθηκαν 7.133 ηλεκτρικά ποδήλατα και 3.696 ηλεκτρικά σκούτερ, καθώς και 480 κοντέινερ για περαιτέρω ελέγχους και επαλήθευση στο λιμάνι του Πειραιά.
Κατασχέθηκαν επίσης 11 ακίνητα που βρίσκονται στην Ισπανία, καθώς και 27 οχήματα και είδη πολυτελείας (τσάντες, ρολόγια και κοσμήματα). Εκδόθηκαν επίσης εντολές δέσμευσης στην Ελλάδα για την κατάσχεση ακινήτων, σκαφών και τραπεζικών λογαριασμών.
Προς εξέταση είναι διάφορα εγκληματικά δίκτυα, που ελέγχονται κυρίως από Κινέζους υπηκόους, τα οποία χειρίζονται ολόκληρο το κύκλωμα των αγαθών που εισάγονται από την Κίνα στην αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διανομής σε διάφορα κράτη μέλη και των πωλήσεων σε τελικούς πελάτες, καθώς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της επιστροφής των κερδών στην Κίνα, ενώ παράλληλα εξαπατούν την πληρωμή τελωνειακών δασμών και διαπράττουν απάτη μεγάλης κλίμακας στον ΦΠΑ.
Modus operandi
Το παράνομο σχέδιο ξεκινά με την εισαγωγή των εμπορευμάτων από την Κίνα στην ΕΕ, κυρίως μέσω του λιμένα του Πειραιά, με σημαντική υποτίμηση ή λανθασμένη ταξινόμηση των εμπορευμάτων, με σκοπό την αποφυγή τελωνειακών δασμών – χρησιμοποιώντας πλαστά έγγραφα για την απόκρυψη της πραγματικής αξίας και φύσης των εμπορευμάτων.
Ένα δίκτυο επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στο σημείο εισόδου των τελωνείων, όπως τελωνειακοί μεσίτες, πάροχοι υπηρεσιών και λογιστικά γραφεία, διευκολύνουν τον αρχικό εκτελωνισμό και την φαινομενική αγορά και μεταφορά των εμπορευμάτων από εταιρείες που είναι κυρίως εγγεγραμμένες στη Βουλγαρία, αλλά λειτουργούν στην Ελλάδα με ελληνικό ΑΦΜ.
Τα αγαθά πωλούνται στη συνέχεια σε εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη, επιτρέποντας έτσι στον πρώτο φαινομενικό αγοραστή να επωφεληθεί από απαλλαγή από τον ΦΠΑ εισαγωγής βάσει της Τελωνειακής Διαδικασίας 42 (CP42).
Αυτή η διαδικασία, που δημιουργήθηκε για την απλοποίηση του διασυνοριακού εμπορίου, απαλλάσσει τους εισαγωγείς από την καταβολή ΦΠΑ στη χώρα εισαγωγής, εάν τα εισαγόμενα αγαθά μεταφέρονται στη συνέχεια σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
Μέσω μιας αλυσίδας εταιρειών, τα αγαθά πωλούνται προφανώς σε εταιρείες σε συγκεκριμένα κράτη μέλη, όπου υποτίθεται ότι πωλούνται στην αγορά. Αυτοί οι δόλια δηλωμένοι προορισμοί περιλαμβάνουν τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και την Ισπανία.
Ωστόσο, αυτοί οι ψεύτικοι τελικοί αγοραστές των αγαθών δεν λαμβάνουν ποτέ τα εμπορεύματα και λειτουργούν ως αφανείς έμποροι, με αποτέλεσμα να μην πληρώνουν ΦΠΑ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εγκληματικές οργανώσεις χρησιμοποίησαν έγγραφα ταυτότητας από νόμιμες εταιρείες, κλέβοντας δολίως τα ΑΦΜ τους για να αποκρύψουν τον πραγματικό προορισμό των αγαθών.
Στην πραγματικότητα, αφού τα εμπορεύματα εισέλθουν στην ΕΕ, αποθηκεύονται σε αποθήκες και χώρους που ελέγχονται από τις εγκληματικές οργανώσεις και από εκεί μεταφέρονται, με πλαστά έγγραφα, στη Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και την Ισπανία (τις πραγματικές χώρες προορισμού).
Αυτά τα κινεζικά κέντρα logistics, όπου αποθηκεύονται όλα τα εμπορεύματα, λειτουργούν ως αυστηρά ελεγχόμενες περιοχές αποθηκών, λειτουργώντας σχεδόν σαν αποκλειστικές κοινότητες, προσβάσιμες μόνο στα μέλη των εγκληματικών ομάδων που τα διαχειρίζονται.
Τα έγγραφα μεταφοράς καταστρέφονται μόλις παραδοθούν τα εμπορεύματα και τα εμπορεύματα πωλούνται σε τελικούς πελάτες κυρίως στη μαύρη αγορά, με μετρητά, ως μέρος μιας εξαιρετικά συγκαλυμμένης παράλληλης οικονομίας.
Οι υπό έρευνα εγκληματικές οργανώσεις είναι υπεύθυνες για την έκδοση πλαστών τιμολογίων και εγγράφων μεταφοράς, με σκοπό την απόκρυψη του πραγματικού προορισμού των εμπορευμάτων, και για την στρατολόγηση ενός μεγάλου δικτύου εικονικών εταιρειών που χρησιμοποιούνται για τις πλαστές πωλήσεις και παραδόσεις, προκειμένου να αποκρύψουν ολόκληρη την αλυσίδα απάτης.
Αυτό επιτρέπει στις εταιρείες που ελέγχονται από τις εγκληματικές οργανώσεις να πωλούν τα προϊόντα σε πολύ ανταγωνιστική τιμή, καθώς ο ΦΠΑ παραμένει απλήρωτος και οι τελωνειακοί δασμοί και τα τέλη αντιντάμπινγκ αποφεύγονται σε μεγάλο βαθμό.
Τέλος, τα έσοδα του εγκλήματος μεταφέρονται στην Κίνα χρησιμοποιώντας διαφορετικές τεχνικές νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε άλλες εγκληματικές οργανώσεις μέσω συστημάτων παράνομης τραπεζικής που βασίζονται στο εμπόριο.
Με αυτόν τον τρόπο, οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες ελέγχουν και αποκρύπτουν ολόκληρη την εγκληματική αλυσίδα, από την αρχική δόλια εισαγωγή έως την απάτη ΦΠΑ και από την πώληση των εμπορευμάτων έως το ξέπλυμα των κερδών.
Η συνολική ζημία από τις υπό διερεύνηση εγκληματικές δραστηριότητες εκτιμάται επί του παρόντος σε περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ: πάνω από 250 εκατομμύρια ευρώ προέρχονται από διαφυγόντες τελωνειακούς δασμούς (οι οποίοι επιστρέφονται εξ ολοκλήρου στον προϋπολογισμό της ΕΕ) και σχεδόν 450 εκατομμύρια ευρώ από μη καταβληθέντα ΦΠΑ (ο οποίος ζημιώνει τόσο τον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών).
Η ζημία που προκλήθηκε από το υπό διερεύνηση απάτης είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερη.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) της Ελλάδας υποστηρίζει ενεργά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) για την περαιτέρω αξιολόγηση της έκτασης της ζημίας από διαφυγόντες τελωνειακούς δασμούς.
Αυτή η έρευνα υπό την ηγεσία της EPPO υποστηρίχθηκε από την Europol μέσω αναλυτικής βοήθειας, συντονισμού μέσω ενός Εικονικού Σταθμού Διοίκησης και της ανάπτυξης ενός εμπειρογνώμονα στο κέντρο διοίκησης στο Λουξεμβούργο, με πρόσθετη υποστήριξη από τις εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου – υπογραμμίζοντας την αξία της διασυνοριακής συνεργασίας κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) συνέβαλε στην ανίχνευση.
Η ανακοίνωση της ΑΑΔΕ
Για την υπόθεση της απάτης στο Τελωνείο Πειραιά ανακοίνωση εξέδωσε και η ΑΑΔΕ, στην οποία αναφέρει:
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), τον Ιούλιο 2024, κοινοποίησε πληροφοριακό δελτίο στα κράτη μέλη της ΕΕ, για πιθανή πανευρωπαϊκή απάτη, που αφορούσε εισαγωγή ηλεκτρικών ποδηλάτων χωρίς την καταβολή συμβατικών δασμών (αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικών) και ΦΠΑ καθώς και διαφυγής δασμών λόγω υποτιμολόγησης.
Ακολούθως, η OLAF διοργάνωσε δυο συναντήσεις με τα κράτη- μέλη της ΕΕ (με συμμετοχή και της ΑΑΔΕ/ Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & ΕΦΚ), στις 23-24 Οκτωβρίου 2024 και στις 11-13 Νοεμβρίου 2024, κατά τις οποίες συμφωνήθηκε ότι η OLAF θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τις εισαγωγές στο ηλεκτρονικό εμπόριο που είναι ύποπτες για απάτη, να εντοπίζει τις αποθήκες και τα κέντρα πλήρους εκτέλεσης που ενδέχεται να αποθηκεύουν αγαθά που έχουν εισαχθεί παράνομα ή δεν έχουν καταβάλει τους σωστούς εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ και θα ελέγχει περιοδικά τις ηλεκτρονικές αγορές που αποστέλλουν τέτοια αγαθά στους τελικούς καταναλωτές.
Ως επακόλουθο αυτών και ειδικότερου αιτήματος της OLAF, διεξήχθη επιχείρηση (9/12/2024-13/12/2024), με την ενεργό συμμετοχή της ΑΑΔΕ/ Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ, στην οποία συμμετείχαν στελέχη της OLAF και των Ελληνικών Τελωνειακών Αρχών, διενεργήθηκαν επιτόπιοι έλεγχοι στον Πειραιά και ειδικότερα σε γραφεία εκτελωνιστών, μεταφορικές εταιρείες και θαλάσσιους μεταφορείς, υπεύθυνους για εισαγωγή εμπορευμάτων από την Κίνα στον Πειραιά (με τελικό προορισμό διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ), σκοπεύοντας στον εντοπισμό της τελωνειακής απάτης για τα συγκεκριμένα αγαθά, κατά κύριο λόγο e-bikes.
Στις 18/3/2025, η Γενική Δ/νση Τελωνείων και ΕΦΚ έλαβε ενημέρωση από την OLAF, σύμφωνα με την οποία: Βούλγαροι εισαγωγείς εισήγαγαν τα προϊόντα στην ΕΕ από την Κίνα μέσω του Λιμένος του Πειραιά, με αποτέλεσμα την απώλεια δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων λόγω υποτιμολόγησης και απόκρυψης εμπορευμάτων (e bikes). Εν συνεχεία, η OLAF ενημέρωσε για την εξέλιξη της υπόθεσης, την υπαγωγή αυτής στο πεδίο αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ζήτησε από τις ελληνικές Τελωνειακές Αρχές να τηρηθεί άκρα μυστικότητα και να υπάρξει συντονισμός, σύμφωνα με τις εντολές του Ελληνικού Γραφείου Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων, πριν από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου και κάθε ενέργειας.
Εν συνεχεία, και στο ανωτέρω πλαίσιο, ακολούθησε συστηματική συνεργασία της ΑΑΔΕ/ Τελωνειακών Αρχών με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, για την ακολουθητέα πορεία ενεργειών. Στις 25/6/2025, στο πλαίσιο οργάνωσης πανευρωπαϊκής επιχείρησης για την καταστολή εγκληματικού δικτύου σχετικά με την υποτιμολόγηση εισαγωγών e bikes από την Κίνα στην ΕΕ, η ΑΑΔΕ -σε πλήρη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και λοιπές εθνικές διωκτικές αρχές- παρείχε όλα τα αναγκαία τελωνειακά στοιχεία για την αποκάλυψη της απάτης και τη σύλληψη εμπλεκομένων, ενώ συνεχίζει την έρευνα για εμπλεκόμενα πρόσωπα και συγκεκριμένα εμπορευματοκιβώτια, προσδιορίζοντας και τους διαφυγόντες δασμούς και φόρους.
Δείτε επίσης: