Σήμερα, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά δύο σπουδαίες μορφές του χριστιανικού μαρτυρολογίου: την Αγία Κυριακή τη Μεγαλομάρτυρα και τον Άγιο Οδυσσέα τον Νεομάρτυρα. Πρόκειται για δύο φωτεινά παραδείγματα πίστης, αφοσίωσης και θυσίας, που ενέπνευσαν γενιές πιστών και συνεχίζουν να συγκινούν με τη μαρτυρία τους υπέρ της Ορθοδοξίας.
Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς – Το αιώνιο σύμβολο γυναικείας χριστιανικής αρετής και ανδρείας
Η Αγία Κυριακή γεννήθηκε τον 3ο αιώνα μ.Χ. στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας από ευσεβείς γονείς, τον Δωρόθεο και τη Ευσεβία, οι οποίοι την απέκτησαν μετά από προσευχή και ικεσίες προς τον Θεό. Ονομάστηκε «Κυριακή» επειδή γεννήθηκε την ημέρα του Κυρίου, την Κυριακή. Από νεαρή ηλικία, αφιέρωσε τη ζωή της στον Χριστό, αρνούμενη κάθε πρόταση γάμου, ακόμα κι όταν αυτές προέρχονταν από άτομα με εξουσία.
Κατά την περίοδο των διωγμών του Διοκλητιανού, η Αγία συνελήφθη για την πίστη της και οδηγήθηκε ενώπιον διαφόρων τυράννων – του Μαξιμιανού, του Ιλαριανού και άλλων. Αν και υπέστη φρικτά βασανιστήρια, η Αγία Κυριακή παρέμεινε ακλόνητη. Κατακαύθηκε με πυρωμένα σίδερα, ξυλοκοπήθηκε ανελέητα, σύρθηκε γυμνή πάνω σε κοφτερές πέτρες, αλλά κάθε φορά, κατά τρόπο θαυμαστό, θεραπευόταν και ενισχυόταν από τη θεία Χάρη.
Τελικά, οδηγήθηκε στην ερημιά όπου, πριν παραδώσει το πνεύμα της, προσευχήθηκε για όλους τους πιστούς. Ο θάνατός της επισφράγισε μια ζωή αφιερωμένη στον Χριστό και η Εκκλησία την τίμησε ως Μεγαλομάρτυρα.
Στη λαϊκή συνείδηση, η Αγία Κυριακή θεωρείται προστάτιδα των γυναικών, των αδίκως διωκομένων και όσων αντιμετωπίζουν σκληρές δοκιμασίες. Ο βίος της διασώζεται σε συναξάρια και αποτελεί ύμνο στη γυναικεία πίστη και ανδρεία.
Άγιος Οδυσσέας ο Νεομάρτυρας – Ένας σύγχρονος μάρτυρας της πίστης στον ζυγό της δουλείας
Ο Άγιος Οδυσσέας γεννήθηκε στο χωριό Κάτω Πέτα της Άρτας και έζησε κατά τον 18ο αιώνα, σε εποχή έντονων θρησκευτικών διωγμών. Ήταν νέος γεμάτος ζήλο για τον Χριστό και ασπάστηκε τον μοναχικό βίο. Στην πορεία της ζωής του, κατηγορήθηκε ψευδώς από μουσουλμάνους αξιωματούχους για δήθεν αποστασία από το Ισλάμ -χωρίς να έχει ποτέ εξισλαμιστεί.
Οδηγήθηκε σε δίκη, βασανίστηκε σκληρά και του ζητήθηκε να αρνηθεί τον Χριστό. Με απαράμιλλη γενναιότητα και ακλόνητη πίστη, ο Άγιος Οδυσσέας αρνήθηκε. Παρέμεινε σταθερός, παρά τις πιέσεις και τις απειλές για την ίδια του τη ζωή. Τελικά, μαρτύρησε με αποκεφαλισμό, κατακτώντας το αιώνιο στεφάνι του Μάρτυρα.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει τον Άγιο Οδυσσέα ως Νεομάρτυρα, τιμώντας τη θυσία του που ενίσχυσε την πίστη του υποδουλωμένου Γένους και υπενθύμισε τη δύναμη της ομολογίας ακόμη και υπό τις πλέον αντίξοες συνθήκες.