Το χάος που επικρατεί στα προγράμματα «Εξοικονομώ» έχει φέρει σε δύσκολη θέση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), το οποίο επιχειρεί να κερδίσει χρόνο με συνεχείς παρατάσεις.
Ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πλέον ορατός, κοντά στα 2,5 δισ ευρώ, καθώς η εφαρμογή των προγραμμάτων προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις διαδικασίες.
Τα προβλήματα που καθυστερούν τα προγράμματα
Γραφειοκρατία, ερασιτεχνισμός, αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, υποστελέχωση και απειρία των ελεγκτικών φορέων, απροθυμία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό, υπερκοστολογήσεις υλικών κλπ , είναι μόνο λίγα από τα συνηθισμένα προβλήματα που σκοντάφτουν όλα τα προγράμματα.
Παρά τη διαβεβαίωση του ΥΠΕΝ ότι οι παρατάσεις εξασφαλίζουν «ομαλή υλοποίηση» και «πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων», η πραγματικότητα δείχνει το αντίθετο.
Πιο συγκεκριμένα: Η γραφειοκρατία παραμένει ασφυκτική, από την υποβολή της αίτησης μέχρι την έναρξη των εργασιών απαιτούνται επτά στάδια, και μπορούν να διαρκέσουν μέχρι και 2 έτη, ενώ μεγάλες καθυστερήσεις σημειώνονται και στην έκδοση των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων. Παράλληλα, οι διαδικασίες των τραπεζών για όσους χρηματοδοτούν τη συμμετοχή τους μέσω δανείου προσθέτουν νέα εμπόδια, αφού εξετάζουν την πιστοληπτική ικανότητα του οφελούμενου, ακόμα και για 2 χιλιάδες ευρώ.
Οι καθυστερήσεις αυτές προκαλούν αλυσιδωτές επιπτώσεις: αυξάνονται τα κόστη υλικών λόγω πληθωρισμού, δίνοντας έδαφος για υπερκοστολογήσεις και αποθαρρύνοντας πολλούς ωφελούμενους. Σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, περίπου το 35% των έργων δεν ολοκληρώνεται εμπρόθεσμα, ενώ το συνολικό ποσοστό αιτήσεων που φτάνουν τελικά στην ολοκλήρωση περιορίζεται μόλις στο 52%.
Το «Εξοικονομώ 2025» είναι στον «αέρα»
Το «Εξοικονομώ 2025», με προϋπολογισμό 434 εκατ. ευρώ, βρίσκεται ουσιαστικά «στον αέρα», αφού δεν έχει καν εκδοθεί η υπουργική απόφαση απο την Ανοιξη του 2025 για την έγκριση των αιτήσεων, καθιστώντας μη ρεαλιστικές τις προθεσμίες που θέτει το πρόγραμμα. Επιπλέον, το μέσο κόστος των εργασιών που δηλώνονται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι έως και 64% υψηλότερο από το «Εξοικονομώ 2021».
Σημαντικά προβλήματα προκαλεί και το νέο κριτήριο των «βαθμοημερών», που ορίζει ποιες περιοχές προτεραιοποιούνται. Η ρύθμιση αυτή έχει οδηγήσει σε ακραίες ανισότητες, καθώς, για παράδειγμα, στην Κρήτη μόλις 6 από τις 2.072 αιτήσεις κρίθηκαν επιλέξιμες.
Διότι αυτοί που έστησαν το πρόγραμμα, θεωρούν ότι μόνο στις ψυχρές περιοχές χρειάζεται εξοικονόμηση ενέργειας στην θέρμανση του ακινήτου κατά την χειμερινή περίοδο. Οι περιοχές που είναι εκτεθειμένες συνεχώς σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την θερινή περίοδο (Νότια Ελλάδα) στην λειτουργία της ψύξης , δεν χρειάζεται να εξοικονομούν ενέργεια όταν δουλεύουν στο φουλ τα κλιματιστικά.
Δεν υπάρχουν κονδύλια για το «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους»
Τέλος, χαρακτηριστικό της δυσλειτουργίας του συστήματος είναι και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους», όπου εγκρίθηκαν μεν 2.350 αιτήσεις, αλλά το σκέλος της ανακαίνισης παραμένει παγωμένο λόγω έλλειψης κονδυλίων.
Θα ήταν λαϊκισμός να αναφέρω, ότι όλα αυτά τα προβλήματα δυσλειτουργίας και αποθάρρυνσης των εμπλεκομένων με αυτά τα προγράμματα, γίνονται εσκεμμένα απο τους αρμόδιους φορείς του ΥΠΕΝ, προκειμένου από το 2026 η υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων όπως έχει ανακοινωθεί εξάλλου θα περάσουν σε ενεργειακές εταιρίες ρεύματος και αερίου.
Πρώτα απαξιώνεις κάτι, στην συνέχεια φέρνεις τους “σωτήρες” για να δώσουν την χαμένη πνοή και αξία.
Δείτε επίσης:
