John Martinis: Αυτός είναι ο Ελληνοαμερικανός που πήρε Νόμπελ Φυσικής

Μια μεγάλη διάκριση για την Ελλάδα είναι γεγονός αφού ο John Martinis κατάφερε να αποσπάσει μαζί με άλλους δύο συναδέλφους του, το Νόμπελ Φυσικής «για την ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβαντοποίησης της ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα».

Το 2014 προσελήφθη από το Εργαστήριο Google Quantum A.I. μαζί με την ομάδα του για την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή με υπεραγώγιμα qubits, που θα ξεπερνούσε τους καλύτερους κλασικούς υπερυπολογιστές του κόσμου.

The 2025 #NobelPrize in Physics recognises experiments that demonstrated how quantum tunnelling can be observed on a macroscopic scale, involving many particles.

John Clarke, Michel Devoret and John Martinis – awarded this year’s Nobel Prize in Physics – constructed an… pic.twitter.com/aDnp0oSVro

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2025

 Ποιος είναι ο John Martinis

Γεννημένος το 1958, ο John Martinis έλαβε το πτυχίο του στη Φυσική το 1980 και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ. Κατά τη διάρκεια του διδακτορικού του, διερεύνησε την κβαντική συμπεριφορά μιας μακροσκοπικής μεταβλητής, της διαφοράς φάσης σε μια διασταύρωση σήραγγας Josephson. Για αυτήν την ανακάλυψη ο Martinis κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2025.

Εντάχθηκε στο Commissariat à l’Energie Atomique στο Saclay της Γαλλίας, για μια πρώτη μεταδιδακτορική έρευνα και στη συνέχεια στο τμήμα Ηλεκτρομαγνητικής Τεχνολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST) στο Boulder, όπου εργάστηκε σε ενισχυτές υπεραγώγιμων συσκευών κβαντικής παρεμβολής (SQUIDs) Ενώ βρισκόταν στο NIST, ανέπτυξε μια τεχνική ανίχνευσης ακτίνων Χ χρησιμοποιώντας έναν υπεραγώγιμο μικροθερμιδομετρητή αισθητήρα ακμής μετάβασης με ηλεκτροθερμική ανάδραση.

Από το 2002 εργάζεται με qubits Josephson-Junction με στόχο την κατασκευή του πρώτου κβαντικού υπολογιστή. Το 2004 μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σάντα Μπάρμπαρα, όπου κατείχε την έδρα Worster στην πειραματική φυσική μέχρι το 2017.

Στις 23 Οκτωβρίου του 2019, με την ομάδα του δημοσίευσαν μια εργασία στο Nature με τίτλο «Κβαντική υπεροχή χρησιμοποιώντας έναν προγραμματιζόμενο υπεραγώγιμο επεξεργαστή», όπου παρουσίασαν πώς πέτυχαν την κβαντική υπεροχή για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας έναν κβαντικό υπολογιστή 53 qubits. Τον Απρίλιο του 2020, ο Martinis παραιτήθηκε από την Google αφού του ανατέθηκε συμβουλευτικός ρόλος.

Στις 29 Σεπτεμβρίου του 2020, μετακόμισε στην Αυστραλία για να ενταχθεί στην Silicon Quantum Computing, μια νεοφυή επιχείρηση που ιδρύθηκε από την καθηγήτρια Michelle Simmons. Και το 2022 συνίδρυσε την εταιρεία Qolab με βάση την υπόθεση ότι “η βιομηχανία ημιαγωγών κατέχει το κλειδί για τη δημιουργία ενός πρακτικού κβαντικού υπολογιστή, επιτρέποντας την κατασκευή qubit υψηλής ποιότητας σε μεγάλη κλίμακα”.

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 #NobelPrize in Physics to John Clarke, Michel H. Devoret and John M. Martinis “for the discovery of macroscopic quantum mechanical tunnelling and energy quantisation in an electric circuit.” pic.twitter.com/XkDUKWbHpz

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2025

 Οι διακρίσεις του

• Το 2014, του απονεμήθηκε το βραβείο Fritz London Memorial Prize.
• Το 2021, έλαβε το Βραβείο John Stewart Bell για Έρευνα σε Θεμελιώδη Ζητήματα της Κβαντομηχανικής και τις Εφαρμογές της.

Δείτε επίσης:

• Γερμανία: Δήμαρχος μαχαιρώνεται έξω από το σπίτι της
• Βιέννη: Τον απόλυτο εφιάλτη έζησε δασκάλα σε χέρια μεταναστών