Η ενεργειακή ασφάλεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης τα τελευταία χρόνια εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τη διαφοροποίηση πηγών φυσικού αερίου. Για την Ελλάδα, δύο βασικά ρεύματα προμήθειας κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση: το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), που φτάνει μέσω θαλάσσης στον τερματικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης και της Ρεβυθούσας, και το ρωσικό αγώγιμο αέριο, το οποίο εισάγεται μέσω του συστήματος TurkStream και φθάνει στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ μέσω Σιδηρόκαστρο.
Παρότι και οι δύο μορφές παρέχουν την ίδια ενεργειακή αξία, η δομή κόστους τους διαφέρει σημαντικά.
1. Πώς υπολογίζεται το κόστος ανά τόνο φυσικού αερίου: Για σύγκριση, μετατρέπουμε την ενέργεια σε κοινή βάση.
Ένας μετρικός τόνος LNG αποδίδει περίπου 48–52 MMBtu ή 13,6–14,5 MWh. Όλες οι οικονομικές εκτιμήσεις μεταφέρονται σε αυτή τη βάση, ώστε να συγκρίνονται απευθείας.
2. Αμερικανικό LNG: Το κόστος Free On Board (FOB) και η τιμή άφιξης στην Ελλάδα
Οι διεθνείς τιμές spot αμερικανικού LNG κυμαίνονται ανάλογα με την εποχή και την αγορά. Σε τυπικούς μέσους όρους της διεθνούς αγοράς:
Σημερινή Τιμή LNG στις ΗΠΑ (FOB): 12–15 $/MMBtu Άρα, ανά τόνο: ~570 –780 $/τόνο, πριν από κόστος μεταφοράς. Για να φτάσει το φορτίο στον τερματικό σταθμό LNG πχ Αλεξανδρούπολης, προστίθενται:
● Ναύλος δεξαμενόπλοιου LNG από ΗΠΑ → Ευρώπη. Με βάση τη μελέτη της FTI, ένα λογικό εκτιμώμενο κόστος ναύλου LNG είναι περίπου 77 USD / τόνο-μίλι, αν θεωρήσουμε ~50 MMBtu ανά τόνο.
● Ασφαλιστικά / λιμενικά έξοδα. Με βάση την διεθνή εμπειρία το κόστος αυτό ανέρχεται στα 13 με 15 USD/ τόνο – μίλι
● Κόστος επαναεριοποίησης (regasification) του FSRU Αλεξανδρούπολης. Σύμφωνα με ανάλυση του NTNU / άλλων μελετών, το λειτουργικό κόστος επαναεριοποίησης (regasification) μπορεί να κυμαίνεται από 5 – 15$/ τόνο. Για συμβατικούς λόγους περίπου λαμβάνουμε μια μέση τιμή 10$
Σε αυτή την εκτίμηση λαμβάνονται υπόψη κόστη λειτουργίας + απώλειες.
● Τέλη διασύνδεσης στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς 5€/τόνο
Συνήθως αυτά τα κόστη από ΗΠΑ για Ελλάδα προσθέτουν κατά μέσο όρο 100 $/τόνο στο τελικό κόστος. Παρόλα αυτά, το LNG προσφέρει ευελιξία και διαφοροποίηση πηγών – κρίσιμο στοιχείο σε περιόδους γεωπολιτικής αστάθειας. Δηλαδή το τελικό κόστος ενός μετρητικού τόνου lng θα ανέλθει στα 670 $ έως 880 $
3. Ρωσικό αγώγιμο αέριο: Το κόστος μέσω TurkStream
Το αγωγιακό αέριο τιμολογείται κυρίως σε €/MWh. Ως σημείο αναφοράς, χρησιμοποιείται ο ευρωπαϊκός δείκτης TTF, ο οποίος στα τέλη του 2025 κινείται γύρω στα 31 €/MWh.
Μετατροπή σε κόστος:
Ένας τόνος ισοδυναμεί με ~13,6–14,5 MWh
Άρα, ~420–450 € ανά τόνο
Σε δολάρια, περίπου 450–480 $/τόνο
Το ρωσικό αέριο μπορεί να τιμολογείται είτε με βάση την αγορά είτε με όρους συνδεδεμένους με την τιμή πετρελαίου, ανάλογα με τη σύμβαση. Συνήθως εμφανίζει χαμηλότερο κόστος παράδοσης συγκριτικά με LNG, λόγω απουσίας ναύλου και επαναεριοποίησης. Όμως η διαθεσιμότητά του επηρεάζεται άμεσα από πολιτικούς και γεωστρατηγικούς παράγοντες.
4. Ποιο είναι τελικά φθηνότερο;
Το αγώγιμο αέριο μέσω TurkStream εμφανίζεται σταθερά φθηνότερο από το αμερικανικό LNG στην τελική τιμή, όταν συγκρίνουμε ισοδύναμη ποσότητα ενέργειας.
Ρωσικό αγώγιμο αέριο: ~450 $/τόνο
Αμερικανικό LNG FOB: 570–780 $/τόνο + κόστος ναύλου & regas & ασφάλιστρα κινδλυνου = σύνολο 670 – 880 $ /τόνος
Η σύγκριση μεταξύ αμερικανικού LNG και ρωσικού αγώγιμου αερίου δεν είναι μόνο οικονομική· είναι πρωτίστως γεωπολιτική. Το LNG προσφέρει ελευθερία εφοδιασμού και πρόσβαση στη διεθνή αγορά, αλλά έχει υψηλότερο τελικό κόστος ανά τόνο. Το ρωσικό αέριο παραμένει φθηνότερο στην παράδοση, όμως συνοδεύεται από γεωπολιτικούς κινδύνους και αβεβαιότητα συμβολαίων.
Για την Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη, ο συνδυασμός και των δύο πηγών αποτελεί τη στρατηγική που προσφέρει τη μεγαλύτερη σταθερότητα στο ενεργειακό σύστημα.
Στην καλύτερη περίπτωση το αμερικανικό LNG είναι ακριβότερο 45% έως και 90% από το ρωσικό αγώγιμο αέριο.
