Δύο κείμενα αρκούν για να καταλάβουμε τι είχαμε και τι χάσαμε. Ποιον προνομιακό χώρο καταλάμβανε γεωστρατηγικά η Ελλάς στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα και πώς με τις απερίσκεπτες επιλογές της τον παραχώρησε στους Τούρκους στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας. Το πρώτο κείμενο δημοσιεύτηκε στο «Βήμα» το Σάββατο.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Πρόκειται για την εφημερίδα της οποίας η ηγεσία προειδοποιούσε το 2007 τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή να μην προχωρήσει σε ενεργειακές συμφωνίες με τη Ρωσία διότι, όπως έγραφε, «το παιχνίδι είναι μεγάλο και η χώρα μικρή». Η ίδια αυτή εφημερίδα, 13 ολόκληρα χρόνια μετά, δημοσίευσε το Σάββατο στην πρώτη της σελίδα υπό τον πηχυαίο τίτλο «Το τουρκικό σχέδιο» συνέντευξη του απόστρατου Τούρκου ναυάρχου και θεωρητικού του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τζεμ Γκουρντενίζ.
Δεν θα σταθώ στο γεγονός ότι ο ναύαρχος αποκαλύπτει πως συνέλαβε το σχέδιό του το 2006, τον καιρό που η χώρα του ήταν υπό τον ζυγό του ΔΝΤ και η Ελλάς άνοιγε πανιά στην εξωτερική της πολιτική επενδύοντας ταυτόχρονα στην Ουάσινγκτον, στο Πεκίνο και στη Μόσχα. Ούτε θα επικεντρωθώ στην επιχειρηματολογία του εναντίον των εθνικών μας δικαίων – υπαινίσσεται ότι η χώρα του θα εγείρει σύντομα ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης νήσων Αιγαίου στον ΟΗΕ και στη διεθνή Δικαιοσύνη. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι τα επιχειρήματα που αναπτύσσει για να υποστηρίξει ότι η Τουρκία μπορεί στον νέο κόσμο της «αποδυτικοποίησης» (το θέμα του Συνεδρίου του Μονάχου) να προσεγγίσει την Κίνα και τη Ρωσία κάνοντας πιο ανεξάρτητες πολιτικές. Ούσα μέλος του ΝΑΤΟ.
Αντιγράφω: «Ο γεωπολιτικός και ο γεωοικονομικός ρόλος της Κίνας θα καταστεί εμφανέστερος. Είναι λογικό η Τουρκία να είναι περισσότερο ευρασιατική παρά ατλαντική στον 21ο αιώνα. Η γεωγραφία και οι περιστάσεις θα το επιβάλλουν καθώς η συναίνεση της Ουάσινγκτον φθίνει. Πρέπει δε να επισημανθεί ότι η Ε.Ε. ως το προκεχωρημένο προπύργιο του ατλαντικού συστήματος χάνει το ειδικό βάρος της. Θα δούμε μια Ε.Ε. να παίρνει αποστάσεις από τις ΗΠΑ. Οι σχέσεις Ε.Ε. – Κίνας θα αναπτυχθούν. Σύμφωνα με αυτές τις υποθέσεις, η Τουρκία θα υιοθετεί πιο ανεξάρτητες πολιτικές διατηρώντας την ιδιότητα του κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ. Οι τουρκορωσικές σχέσεις θα αναπτυχθούν διότι τα συμφέροντα των δύο χωρών συμπίπτουν. Η Τουρκία θα μεταβληθεί σε θαλάσσιο κράτος στον 21ο αιώνα. Ο νέος γεωπολιτικός προσανατολισμός της θα απαιτήσει στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα». Αυτό είναι λοιπόν το πρώτο κείμενο που μας δείχνει τι είχαμε και τι χάσαμε. Υπάρχει ακόμη ένα. Η συνέντευξη του πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ στην «Καθημερινή» του Σαββάτου. Πρώτον, διότι επιβεβαιώνει πλήρως την ανάλυση του Τούρκου ναυάρχου με τις φράσεις ναυάρχων της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Λέει ο κύριος Πάιατ: «Πάντα έρχονται στη μνήμη μου οι ναύαρχοι Φόγκο και Φρανκέτι στη Νάπολη, οι οποίοι θυμούνται πως όταν ήταν νεαροί αξιωματικοί αντιμετωπίζαμε την ανατολική Μεσόγειο ως λίμνη του ΝΑΤΟ. Ξαφνικά έχουμε ρωσική ναυτική βάση στο Ταρτούς, ρωσικά υποβρύχια σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, ξεκινώντας από την κατεχόμενη Κριμαία, και μια αβέβαιη κατάσταση στη Λιβύη». Δεύτερον, διότι ο Αμερικανός πρέσβης επιβεβαιώνει την ανάλυση του Τούρκου ναυάρχου αποκαλύπτοντας τις στρατηγικές επιδιώξεις της χώρας του για την Ελλάδα. Κάνει λόγο για αμερικανικές επενδύσεις.
Πράγματι. Αναφέρεται, όμως, σε επενδύσεις γεωπολιτικές προς διασφάλιση της αμερικανικής επιρροής έναντι της ρωσικής και της κινεζικής στην περιοχή. Δεν πρόκειται για επενδύσεις αμιγώς οικονομικές. Ο κύριος πρέσβης αποκαλύπτει ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να εξαγοράσουν με κρατικά κεφάλαια που προορίζονται για χώρες του τρίτου κόσμου (!) στρατηγικές ελληνικές δημόσιες υποδομές, όπως η Εγνατία Οδός, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, τα ναυπηγεία της Ελευσίνας -για να συμπαράγουμε αμερικανικές φρεγάτες-, τον υπόγειο αποθηκευτικό χώρο της Καβάλας, τον σταθμό υγροποιημένου αερίου LNG Aλεξανδρούπολης κ.ά.
Όπως μας ενημερώνει υπερηφάνως ο κύριος πρέσβης, επειδή η Διεθνής Επιχείρηση Οικονομικής Ανάπτυξης (DFC) χρηματοδοτείται από το Κογκρέσο για να επενδύει μόνο σε αναπτυσσόμενες χώρες, με πρωτοβουλία του κατάφερε την τροποποίηση του αμερικανικού νόμου. Έτσι, το Κογκρέσο εξουσιοδότησε στο μέλλον την DFC «να λάβει οικονομική θέση σε ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου υπάρχουν στρατηγικά σημαντικά έργα ιδιαίτερα συνδεδεμένα με τον τομέα της ενέργειας». Αυτά είναι τα νέα, λοιπόν. Οι ΗΠΑ αξιοποιούν νόμο για τον τρίτο κόσμο προκειμένου να αγοράσουν ως κράτος τις γεωγραφικώς κρίσιμες ελληνικές υποδομές με στόχο να ανακόψουν τη ρωσική και την κινεζική επέλαση στην περιοχή. Ξεκάθαρα αμυντικό παιχνίδι. Και έναντι ποιου ανταλλάγματος; Θα παρέμβουν τουλάχιστον υπέρ ημών σε μια ελληνοτουρκική κρίση;
«Δεν μπορώ να δώσω υποσχέσεις για το τι θα φέρει το μέλλον» απαντά ωμά ο κύριος πρέσβης ερωτώμενος σχετικά! Και πουλήστε μας τις υποδομές σας στον Βορρά και δεν υποσχόμαστε ότι θα σας βάλουμε πλάτη, λοιπόν. Τι ωραία! Από τη συνδυαστική ανάγνωση των δύο συνεντεύξεων προκύπτει λοιπόν τι είχαμε και τι χάσαμε. Η Ελλάς διάβασε εγκαίρως πού πάει ο νέος κόσμος από το 2005 και έσπευσε να τοποθετηθεί κάνοντας ανοίγματα σε Πεκίνο – Μόσχα χωρίς να προδίδει τη Δύση. Η στρατηγική αυτή επιλογή εγκαταλείφθηκε αμέσως μετά τις εκλογές του 2009 για να παραδοθούμε πλήρως και άνευ ανταλλαγμάτων στην Εσπερία. Σήμερα, 10 χρόνια μετά, βλέπουμε την Τουρκία να καταλαμβάνει το οικόπεδο που είχαμε κατοχυρώσει και βεβαίως δεν μας αρέσει. Στερνή μου γνώση! Και το ακόμη χειρότερο; Την ώρα που ο κόσμος «στρίβει» -το φωνάζουν άπαντες, ακόμη και οι ΗΠΑ-, οι ποικιλώνυμες ηγεσίες μας εμμένουν να διαβάζουν τον νέο συσχετισμό με βάση τις παλαιές επιρροές μας.
Στο ίδιο φύλλο της «Καθημερινής» φιλοξενείται κείμενο του περιώνυμου καθηγητή Χατζή της Επιτροπής 2021, ο οποίος σε σειρά άρθρων για λογαριασμό του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) -που είναι και δράση της Επιτροπής Αγγελοπούλου- εντρυφεί στον Τύπο της επαναστατικής περιόδου του 1821. Και τι άρθρο λέτε ότι ξέθαψε ο κύριος καθηγητής προς διδαχήν μας; Ένα ενός φίλου του Κοραή από το Ζαγόρι, ο οποίος προειδοποιούσε τους «Times» του Λονδίνου ότι αν διαλυθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία θα επωφεληθεί η Ρωσία και πως «πρέπει να αποφύγουμε την αντικατάσταση της τυραννίας των Οθωμανών με εκείνη μιας άλλης δύναμης». Το κείμενο Χατζή κατέληξε με τη διαπίστωση του άγνωστου στο ευρύ κοινό αρθρογράφου ότι η φυσική σύμμαχος της Ελλάδος ήταν η Αγγλία.
«Άπαντες ελπίζομεν πως η αγγλική φρόνησις θέλει να εννοήσει ότι τη συμφέρει να κατοικείται η Ελλάς από αυτόνομον με ευτυχήν λαόν και να γένει προπύργιο κατά της αρκτικής (ρωσικής) πλεονεξίας παρά να γένην ογλίγωρα ή αργά έρμαιον της».
Με αυτά τα μυαλά θα πορευτούμε τώρα που ο κόσμος στρίβει; Ρωσία, Κίνα και Τουρκία θα μοιράζονται την περιοχή μας με τις ΗΠΑ παρατηρητές και εμείς θα διαβάζουμε χρηματοδοτούμενες από το αμερικανικό δίκτυο Atlas Network έρευνες του ΚΕΦΙΜ για να νοσταλγούμε την… Αγγλία; Το ζητούμενο για εμάς, όμως, δεν είναι να είμαστε δογματικά αμερικανόφιλοι, αγγλόφιλοι, ρωσόφιλοι, κινεζόφιλοι. Μεγαλύτερος εχθρός της Τουρκίας από τους Ρώσους δεν υπήρχε, ένα σωρό πολέμους έκαναν μεταξύ τους στο παρελθόν και όμως τα «βρίσκουν» μια χαρά σήμερα. Το ζητούμενο για εμάς είναι να δια-σφαλίζουμε το εθνικό μας συμφέρον. Μακριά από συμφέροντα και ιδεοληψίες. Ακόμη και τώρα, αν το θέλουμε, υπάρχει καιρός.
