Και το σημερινό σημείωμα είναι αφιερωμένο στο κράτος και στη διαχείριση κρίσεων
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Γράφω με αφορμή όσα είπε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ. περί «ενοχλήσεως» για το πινγκ πονγκ ευθυνών μεταξύ αρμόδιων φορέων στην κρίση της «Μήδειας», «για τα χρόνια προβλήματα» στις υποδομές του ΔΕΔΔΗΕ και για το «ρεκόρ σαρακονταετίας στη χιονόπτωση». Δεν ήταν βεβαίως ρεκόρ -σύμφωνα με άρθρο του Κώστα Λαγουβάρδου στο meteo.gr-, η ίδια ποσότητα χιονιού είχε πέσει και το 2008, επί υπουργίας Παυλόπουλου και προεδρίας Αθανασόπουλου στη ΔΕΗ, και ούτε το ρεύμα κόπηκε ούτε η εθνική οδός έκλεισε. Τέλος πάντων!
Γράφω έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου την υποδειγματική αντίδραση του κράτους στη διαχείριση αλλεπάλληλων κρίσεων όπως του προσφυγικού-μεταναστευτικού τον Φεβρουάριο του 2020 στον Εβρο, την επανάσταση των ψηφιακών υπηρεσιών μέσα στην πανδημία, την υποδειγματική έως σήμερα λειτουργία του συστήματος εμβολιασμού, την αυτοθυσία της Πολιτικής Προστασίας σε άλλες καταστροφές, ακόμη και την εξαιρετική αντίδραση των Ενόπλων Δυνάμεων στο πρώτο κύμα της τουρκικής προκλητικότητας.
Η πολιτική ηγεσία διόρισε την άξια ηγεσία του ΓΕΕΘΑ που διαχειρίστηκε με αποφασιστικότητα την κρίση. Εγιναν λοιπόν πολλά, πιστώνονται στον κ. Μητσοτάκη, χωρίς αμφιβολία, συνεπώς δεν παραγράφεται και δεν διαγράφεται τίποτε. Αναγνωρίζεται. Ωστόσο πρέπει να ειπωθούν μερικά πράγματα περί της «Μήδειας», για να είμαστε εντάξει, διότι σε αυτή την κρίση η κυβέρνηση, ό,τι και να λέει, δεν τα πήγε καλά.
Αυτή τη στιγμή που τυπώνονται αυτές οι γραμμές το ρεύμα δεν είχε επιστρέψει ακόμη σε πολλές περιοχές της ανατολικής Αττικής, η οποία δεκαετίες τώρα υπερψηφίζει τη συντηρητική παράταξη. Κόσμος απλός, λαϊκός, όχι τίποτε πλουτοκράτες, κοιμήθηκε χθες βράδυ στο δημαρχείο του Δήμου Διονύσου, στον Άγιο Στέφανο, επειδή εκεί υπήρχε θέρμανση. Το γεγονός ότι δεν το έδειξε η ανάλγητη και μπουκωμένη από τη γνωστή λίστα ιδιωτική τηλεόραση, η οποία προέβαλε συστηματικώς τον εύθυμο χιονοπόλεμο κατοίκων σε χαρίεσσα διάθεση στο κέντρο των Αθηνών, δεν σημαίνει ότι δεν συνέβη.
Συνέβη και παρασυνέβη. Έχουμε και λέμε λοιπόν: Καταρχάς η μείωση των υποδομών του ΔΕΔΔΗΕ κατά 75% οφείλεται στα Μνημόνια, τα οποία, ως γνωστόν, τα ψήφισε όλος ο πολιτικός κόσμος πλην ΚΚΕ και Χρυσής Αυγής. Ουδείς αναμάρτητος λοιπόν για τη μείωση της χρηματοδότησης στον ΔΕΔΔΗΕ. Επειτα τι σημαίνει «ενόχληση για πινγκ πονγκ μεταξύ των φορέων»; Ανεξάρτητες Αρχές είναι οι φορείς; Δεν διορίζονται από την Πολιτεία; Οι περιφερειάρχες δεν είναι άμεσοι συνεργάτες του πρωθυπουργού; Δεν συνεδρίασαν ως οιονεί μίνι υπουργικό συμβούλιο με τον κ. Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου; Δεν τους δόθηκαν κόκκινα τηλέφωνα για να επικοινωνούν απευθείας με τον πρωθυπουργό; Τι πάει να πει λοιπόν «πινγκ πονγκ» μεταξύ φορέων; Απλώς προεδρεύει ο πρωθυπουργός;
Επειδή ξέρουμε πόσο εργατικός είναι, το ίδιο το ερώτημα που προκύπτει από τις δηλώσεις του τον αδικεί. Και αν υπάρχει πράγματι αντικειμενική πολιτική ευθύνη και ανήκει στους φορείς και όχι στο Μαξίμου, γιατί δεν παίρνει ένα κεφάλι ο πρωθυπουργός προς παραδειγματισμό; Έτσι εξωτερικεύεται η ενόχληση. Οι πολίτες των οποίων αυτοκίνητα και ηλεκτρικές συσκευές καταστράφηκαν και τα σπίτια εξακολουθούν παγωμένα δεν σώζονται, αγαπητέ πρόεδρε, με ένα μειωμένο τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος.
Και βεβαίως κλείνω αυτό το πρώτο σκέλος της ανάλυσης για το τακτικό διαχειριστικό μέρος της κρίσεως με μια αναγκαστικώς δυσάρεστη επισήμανση: τα χαμόγελα! Η στήλη δεν έκανε ποτέ θέμα την ποδηλατάδα στην Πάρνηθα. Κάποιος που έχει τόσες ευθύνες πάνω του δικαιούται ένα διάλειμμα αποσυμπίεσης. Η στήλη δεν έκανε θέμα ποτέ ούτε την Ικαρία. Γιατί προτού γίνει το λάθος ο κ. Μητσοτάκης πήγε σε μικρονήσια, όπως η Θηρασιά, όπου δεν είχε πάει ποτέ πρωθυπουργός, και μας συγκίνησε. Αλλά τώρα; Αρχίζει χιονιάς και εμείς όχι απλώς πίνουμε τον εσπρέσο στο Da Capo -δικαίωμά μας ασφαλώς-, αλλά φωτογραφιζόμαστε κιόλας χαμογελαστοί; Να με συγχωρείτε, αλλά γι’ αυτά κάποτε ξεσκίζαμε τον Τσίπρα.
Λυπάμαι για την αιχμηρότητα του σχολίου -όπως σημείωσα, αναγνωρίζω στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη την εκπληκτική διαχείριση των κρίσεων του 2020-, αλλά δεν μπορώ να τα προσπεράσω όλα αυτά. Όσο καλή διάθεση και σεβασμό και αν έχω απέναντι στο πρόσωπό του. Πάμε τώρα στα στρατηγικά ζητήματα διαχείρισης της κρίσης. Το επιτελικό κράτος για το οποίο υπάρχουν ενστάσεις από τη γραφειοκρατία και σε επιμέρους θέματα -με το σύστημα προμηθειών υπηρεσίες της περιφέρειας δεν έχουν μελάνι για φωτοτυπικά ή χαρτί υγείας- εξετέθη. Τι να λέμε! Και πολιτικά και διοικητικά. Πολιτικά, διότι την κρίσιμη στιγμή οι υπουργοί εξαφανίστηκαν από τα μέσα ενημέρωσης και από την ευθύνη. Μόνο ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης βγήκε μπροστά για να τους καλύψει όλους με απώτερο στόχο να «του χρωστά» ο πρωθυπουργός.
Άνοιξε μάλιστα και ενδιαφέροντα βηματισμό. Μετά τον εθνικισμό των 12 μιλίων, το νέο δόγμα εσωτερικής ασφαλείας και το «αποφάσισα» να κλείσω την εθνική οδό, χθες δήλωσε ότι «έχω πολιτική ευθύνη απέναντι στον λαό και λογοδοτώ στον πρωθυπουργό». Χμ. Οι λοιποί υπουργοί, που τους έχει αφαιρέσει τις αρμοδιότητες το επιτελικό κράτος (ούτε υπηρεσιακές μεταβολές και συμβάσεις δεν υπογράφουν), απεσύρθησαν στο βάθος της σκηνής. Δεν βγήκαν μπροστά. Κορόιδα ήταν; Σε διοικητικό επίπεδο, και πάλι τα ζητήματα πολλά. Οι 480 υπάλληλοι που απασχολούνται στην καγκελαρία του επιτελικού κράτους σε τι ακριβώς βοήθησαν στη διαχείριση αυτής της κρίσης; Ερωτάται! Όσον αφορά την ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, προσοχή! Ο υφυπουργός Θεόδωρος Λιβάνιος άφησε στο υπουργείο Εσωτερικών εξαιρετική προεργασία, που προβλέπει τη μεταβίβαση στους δήμους της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ, της λειτουργίας των κέντρων υγείας και των σχολείων.
Αλλά αν οι δήμοι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν με τις περιφέρειες ποιος ευθύνεται για τους δρόμους και τα δέντρα, θα μπορέσουν να εισπράξουν αύριο τους φόρους; Θα καταρρεύσουμε. Έχω την εντύπωση λοιπόν -κλείνω- ότι με αφορμή την κρίση αυτή πρέπει να επανεκτιμηθούν πολλά ζητήματα. Η κυβέρνηση πρέπει να λειτουργήσει πιο συλλογικά, λιγότερο συγκεντρωτικά και με εμπιστοσύνη στους υπουργούς. Εάν αυτό απαιτεί και την προωθούμενη από συνεργάτες του πρωθυπουργού ιδέα της επανασύστασης της κυβερνητικής επιτροπής, ας γίνει και αυτό. Ας γίνει κάτι πάντως. Το επιτελικό μοντέλο άντεξε έως εδώ, έδωσε ό,τι είχε να δώσει, αλλά από εδώ και πέρα οι προκλήσεις απαιτούν την ταχεία ανανέωσή του. Αντικειμενικά, κύριε πρόεδρε!
ΥΓ.: Επί του πιεστηρίου: Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το 100% της ευθύνης για το κλάδεμα των δέντρων την έχει ο ΔΕΔΔΗΕ. Όχι οι δήμοι. Άλλες χρονιές γινόταν κλάδεμα με ευθύνη του ΔΕΔΔΗΕ. Πέρυσι, δυστυχώς, όχι. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την απόλυτη νομική ευθύνη, σύμφωνα με τεχνοκράτες της ενέργειας, οι οποίοι γνωρίζουν τον νόμο απέξω. Κανένα πινγκ πονγκ, συνεπώς. Σκουός! Αυτός είναι ο σωστός όρος. Θα επανέλθω.
