Θα σας μυήσω σήμερα στον τρόπο σκέψης ενός ισχυρού μπλοκ της εξωτερικής μας πολιτικής, το οποίο ευρίσκεται σήμερα μέσα και έξω από τους θεσμούς. Εντός της κυβέρνησης αλλά και εντός της αντιπολίτευσης. Μέσα στα πανεπιστήμια αλλά και έξω από τα πανεπιστήμια.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Στα ΜΜΕ και στη διανόηση. Μπλοκ που εισηγείται την επιστροφή της πατρίδας μας στην αντίληψη που υπήρχε στην Αθήνα για τον ρόλο της Ελλάδος και το περιφερειακό περιβάλλον στις αρχές της δεκαετίας του 2000, επί εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ. Αντίληψη την οποία υιοθέτησε μεταγενεστέρως και ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση.
Η σχολή σκέψης αυτή εκκινεί σήμερα από τη βεβαιότητα ότι οι ΗΠΑ αναθεωρούν τις σχέσεις τους με την Τουρκία χωρίς να την εγκαταλείπουν. Από την εκτίμηση ότι η Ουάσινγκτον είναι πεπεισμένη πλέον ότι ο Ερντογάν δρα ωσάν να ευρίσκεται σε «θρησκευτική αποστολή», ότι αυτονοήτως δεν μπορεί να συνεννοηθεί μαζί του αλλά μη εναλλακτικής λύσης υπαρχούσης (ο Ιμάμογλου ζυγίστηκε και ευρέθη ελλιπής) θα τον ανεχθεί μέχρι να ισχυροποιηθεί η νέα γενιά πολιτικών.
Η σχολή σκέψης αυτή, επηρεασμένη και από την ατμόσφαιρα που επικρατεί στην περιοχή, θεωρεί ότι η εξασθένιση της συμμαχίας ΗΠΑ – Τουρκίας επιτρέπει την υποκατάσταση της γείτονος από την πατρίδα μας και την ανάδειξη της Ελλάδος σε χωροφύλακα των Βαλκανίων. Στο πόδι της Δύσεως και της Ουάσινγκτον βεβαίως.
Αλλά για να καταστεί αυτό εφικτό, η Ελλάς πρέπει να αποκτήσει εξωτερική πολιτική «μηδενικών προβλημάτων» κατ’ αντιστοιχίαν με το νταβουτόγλειον δόγμα: Ήτοι να τα έχει καλά με όλους τους βόρειους γείτονές της. Ήτοι να «ενσωματώσει» σε βάθος χρόνου στην ενδοχώρα της τα Σκόπια, που απειλούνται από τη Μεγάλη Αλβανία και τη Βουλγαρία, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κυρώσει τα αχρείαστα μνημόνια. Ήτοι να τα βρει με την Αλβανία, ακόμη και αν πρέπει να άρει το εμπόλεμο και να καταβάλει αναδρομικά για περιουσίες Αλβανών υπηκόων που τελούν υπό μεσεγγύηση από την Κατοχή. Ήτοι να τα βρει με το Κόσοβο, ακόμη και αν χρειαστεί να δυσαρεστήσει τους αδερφούς μας Σέρβους. Ήτοι να έχει διαρκή παρουσία στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, όπου πλειοψηφούν ισλαμικοί πληθυσμοί.
Το αντάλλαγμα για το κλείσιμο όλων των ανοικτών μετώπων της εξωτερικής μας πολιτικής θα είναι -σύμφωνα με αυτή τη σχολή σκέψης- η μετατροπή της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης σε προπύργιο ευέλικτων αμερικανικών βάσεων. Το αντάλλαγμα θα είναι να αποτελέσει η Ελλάς σε μια εποχή που οι ΗΠΑ τα βρίσκουν με τη Ρωσία τη δεύτερη γραμμή της αντιρωσικής νατοϊκής άμυνας, με πρώτη τη Ρουμανία, στην οποία πρόκειται να μεταφερθούν δραστηριότητες του Ινσιρλίκ. Το αντάλλαγμα θα είναι η εμπορική αξιοποίηση του λιμένος της Αλεξανδρουπόλεως, ο οποίος λόγω χωρητικότητας είναι δυνατόν να ακυρώσει τη στρατηγική σημασία του λιμένος της Κωνσταντινουπόλεως στο σκέλος της μεταφοράς εμπορευμάτων (θα μειωθεί το κόστος μεταφοράς τους). Το αντάλλαγμα θα είναι να αποτελεί η Ελλάς τον επίσημο αντιπρόσωπο της Δύσεως, τη μεσολάβηση του οποίου πρέπει να αναζητούν οι βόρειοι γείτονές μας προτού προσφύγουν στο «Εφετείο» της Ουάσινγκτον. Αυτή η στρατηγική δοκιμάστηκε όμως και στο παρελθόν. Στη δεκαετία του 2000 με την περίφημη πρωτοβουλία της Θεσσαλονίκης για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων. Με την τελετή διεύρυνσης της Ε.Ε. ανατολικώς, στη Στοά του Αττάλου. Με τη διεύρυνση του δικτύου των τραπεζών μας στα Βαλκάνια και την εξαγορά εμβληματικών ΔΕΚΟ ενέργειας και τηλεπικοινωνιών στη Σερβία, στη Ρουμανία και στα Σκόπια.
Χωροφύλακας της Δύσης ήμασταν και τότε! Φθάσαμε να αναμειγνυόμαστε στα εσωτερικά γειτονικών χωρών -επί ΓΑΠ στο υπουργείο Εξωτερικών- και να πρωταγωνιστούμε στο όνομα της Δύσης σε ανατροπές ηγετών όπως ο Μιλόσεβιτς και στην εγκαθίδρυση άλλων, όπως ο Κοστούνιτσα. Τι κερδίσαμε άραγε τότε ως αντάλλαγμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Τη Μαδρίτη μήπως, στην οποία υποχρεωθήκαμε να αναγνωρίσουμε νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο; Ή το Ελσίνκι, όπου κληθήκαμε να παραπέμψουμε στη Χάγη θέματα κυριαρχίας των ελληνικών νήσων και αποστρατιωτικοποίησης, όπως προκύπτει από τα επίσημα τηλεγραφήματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ; Μήπως άραγε υποχώρησαν τότε στο παραμικρό τα Σκόπια για το όνομα; Ή μήπως κερδίσαμε κάτι από τους Αλβανούς έως την ημέρα που ο Καραμανλής τούς έβαλε το μαχαίρι στον λαιμό και υπέγραψαν τη συμφωνία για την ΑΟΖ; Η εμπειρία από την άσκηση καθηκόντων χωροφύλακος στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 2000 είναι οδυνηρή: Αν και στο εσωτερικό κάναμε τη φιγούρα περί «ισχυρής Ελλάδος» με ρόλο στα Βαλκάνια, στην πραγματικότητα είχαμε γίνει ψυχογιοί της Δύσεως χωρίς ανταλλάγματα και με κόστος από πάνω.
Εάν λοιπόν δεν καταφέραμε να φέρουμε βόλτα την Αλβανία, τα Σκόπια και άλλους δέκα-δεκαπέντε χρόνια μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, τον καιρό που ήταν ζαλισμένοι, απαξιωμένοι, χωρίς αυτοπεποίθηση, με τεράστια οικονομικά προβλήματα, θα τα καταφέρουμε να το κάνουμε τώρα, τριάντα χρόνια μετά; Πώς; Εδώ ούτε φανέλα στο Euro δεν καταφέραμε να τους αλλάξουμε. Με τις παλαιές της «Μακεδονίας» έπαιξαν. Έτσι θα τα «ενσωματώσουμε»; Ο δε πρωθυπουργός της Αλβανίας Ράμα πετά συνεχώς με το λίαρ τζετ που του δανείζει ο Ερντογάν και δεν κρύβει από την Αθήνα τη σχέση του με τον «σουλτάνο».
Ακόμη και τώρα που κρούει τη θύρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και όχι μόνο αυτό! Επιτρέπει να μετασταθμεύουν στη Βόρειο Ηπειρο, πάνω από τα σύνορά μας, μεταμφιεσμένοι σε μετανάστες 4.000 μουτζαχεντίν από την Τεχεράνη. Με αυτούς θα συνεννοηθούμε; Που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εγείρουν μείζον ζήτημα ασφαλείας στα σύνορά μας; Για δε την Τουρκία δεν χρειάζεται καν συζήτηση. Δεν γίνεται να τα βρούμε πουθενά χωρίς δική μας ζημία, εκτός και αν θέλουμε να αυτοκτονήσουμε. Το ερώτημα επιστρέφει λοιπόν: Χωροφύλακες της Δύσεως, ναι, για να κερδίσουμε τι; Υπάρχει κάτι; Εάν ναι, θέλουμε να το ξέρουμε. Να το συζητήσουμε!
Το μόνο που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής όμως είναι πως, όταν τολμήσαμε να αφήσουμε να διαρρεύσει στον Τύπο ότι σκεπτόμαστε να μην αγοράσουμε τις αντιλειτουργικές -κατά κοινή ομολογία- αμερικανικές φρεγάτες, η Ουάσινγκτον έβαλε έναν τέως διπλωμάτη της να δηλώσει περίφροντις το εξευτελιστικό για εμάς «οι ζητιάνοι δεν δικαιούνται να έχουν άποψη». Αυτό μας θεωρούν! Όχι χωροφύλακες με χακί και πηλήκιο. Πλέον αυτών στην ανάλυσή μας πρέπει να προστεθεί και η εξής παράμετρος: Η ανάθεση του ρόλου του χωροφύλακα είναι κατά βάσιν αντιρωσική αποστολή. Εντελλόμεθα να γίνουμε οι παιδονόμοι των Βαλκανίων, μην τυχόν και ξεφύγει κανένα κράτος από το κοπάδι.
Ερώτημα: Μας αρέσει ο ρόλος του κορόιδου; Την ώρα που οι ίδιες οι ΗΠΑ δηλώνουν διά του προέδρου τους «δεν έχουμε ατζέντα κατά της Ρωσίας» και ερωτοτροπούν για να την έχουν σιωπηρά μαζί τους στην τιτανομαχία κατά της Κίνας, εμείς θα βγάλουμε τα αντιρωσικά κάστανα από τη φωτιά στα Βαλκάνια; Ολίγον περίεργο δεν είναι;
Κλείνω με μια παρατήρηση ιστορικού και φιλοσοφικού χαρακτήρα: Σε ποια θέση ευρέθη η Ελλάς κάθε φορά που αποτέλεσε την πρόθυμο εμπροσθοφυλακή της Δύσεως στην ιστορία της; Η Μικρασιατική Εκστρατεία, κατά την οποία αφελώς πιστέψαμε τους συμμάχους και την πραγματοποιήσαμε άνευ εγγυήσεων, είχε γνωστή κατάληξη: Τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ρόλους δύσκολους, γεωπολιτικούς, δυτικούς μπορούμε να αναλάβουμε βεβαίως, δεν το αρνούμεθα. Χάριν του εθνικού μας συμφέροντος. Αρκεί να γείρει η πλάστιγγα και μια φορά προς εμάς όμως πραγματικά. Εμπράκτως. Όχι με θεωρίες. Τότε ναι, να το συζητήσουμε. Τότε και μόνον τότε.
