Επειδή λέγονται και γράφονται πολλά για το θέμα, καλό είναι να διαβάσουμε τι λέει ένας σοβαρός Τούρκος διπλωμάτης. Επίσης, εξαιρετικά διδακτική για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται σοβαρά εθνικά θέματα ο Ερντογάν είναι η παρουσίαση τριών άλλων περιπτώσεων, για τις οποίες έκανε ακριβώς τα αντίθετα από εκείνα που έλεγε.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Ακολουθεί σχετικό δημοσίευμα της «Τζουμχουριέτ»: Τίτλος: Ο Ερντογάν, που έλεγε «όχι» στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην Τουρκία, είπε «ναι» στη Μαδρίτη.
Μετά την τετραπλή συνάντηση που έγινε στον «προθάλαμο» της Συνόδου Κορυφής, η Τουρκία έδωσε το πράσινο φως στις αιτήσεις ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, για τις οποίες μέχρι τώρα έλεγε ότι «δεν θα πούμε “ναι” χωρίς προηγουμένως να έχουν κάνει συγκεκριμένα βήματα» πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης.
Μετά την τετραμερή μεταξύ του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, της Σουηδής πρωθυπουργού Μαγκνταλένα Αντερσον, του Φινλανδού προέδρου Σάουλι Νιινίστο και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σχετικά με τις αιτήσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, που ήταν το πιο σημαντικό θέμα της ημερήσιας διάταξης στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, οι υπουργοί Εξωτερικών των τριών χωρών υπέγραψαν το τριμερές μνημόνιο Τουρκίας – Σουηδίας – Φινλανδίας.
Στο υπόμνημα που ανακοίνωσε η προεδρία αναφέρεται ότι οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν πως δεν θα υποστηρίξουν το PKK, το PYD/YPG και το FETO. Ενώ το PKK ορίστηκε ως «απαγορευμένη τρομοκρατική οργάνωση» στο μνημόνιο, ο ορισμός της «τρομοκρατικής οργάνωσης» δεν χρησιμοποιήθηκε για το PYD/YPG και το FETO. Αναφέρθηκε ότι τα αιτήματα απέλασης και έκδοσης της Τουρκίας σχετικά με υπόπτους για τρομοκρατία θα τα «επεξεργάζονταν» Σουηδία και Φινλανδία σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Εκδοσης, αλλά δεν δόθηκε καμιά διαβεβαίωση.
Το πιο απτό επίτευγμα της Αγκυρας ήταν η άρση του εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί από τη Σουηδία και τη Φινλανδία από το 2019. Επίσης αναφέρεται ότι θα δημιουργηθεί Μόνιμος Κοινός Μηχανισμός με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα υπουργεία Εξωτερικών, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης των τριών χωρών και τις υπηρεσίες πληροφοριών για την υλοποίηση των τριών μνημονιακών βημάτων.
Ο πρέσβης ε.τ. Φαρούκ Λογκόγλου (Faruk Loğoğlu), αξιολογώντας στην εφημερίδα «Τζουμχουριέτ» το εν λόγω μνημόνιο, με το οποίο η Τουρκία ανοίγει τον δρόμο για την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, είπε: «Είναι ένα αποτέλεσμα που θα ανακοινωθεί ως νίκη για το εγχώριο κοινό, μια νίκη που χρειάζεται όσο τίποτε άλλο η κυβέρνηση. Αλλά η Τουρκία δεν έχει λάβει καμία νέα, συγκεκριμένη διαβεβαίωση από τη Σουηδία και τη Φινλανδία όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Επισημαίνοντας ότι η συμφωνία ήρθε μετά την τηλεφωνική συνομιλία του προέδρου Ερντογάν και του προέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν, ο Λογκόγλου είπε: «Δεν είναι ένα μνημόνιο που γράφτηκε βιαστικά, θα έπρεπε να είχε γραφτεί πριν. Αλλά νομίζω ότι δεν το έγραψε η Τουρκία». Τονίζοντας ότι το μνημόνιο είναι ένα πολιτικό έγγραφο ο Λογκόγλου είπε: «Δεν είναι νομικό έγγραφο, δεν έχει νομική δέσμευση. Δεν έχει δύναμη επιβολής».
Αξιολογώντας τον αντίκτυπο της άρσης του βέτο της Τουρκίας στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις ο Λογκόγλου είπε: «Δεν περιμένω κάποια συγκεκριμένη πρόοδο όσον αφορά τα θέματα που βρίσκονται στην ατζέντα των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. Στην καλύτερη περίπτωση, ίσως η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να λάβει μια ελαφρώς πιο ενθαρρυντική στάση σχετικά με το αίτημα της Τουρκίας για F-16».
Σημειώνοντας ότι μετά την άρση του βέτο «είναι πιθανό να φυσήξουν ισχυροί άνεμοι» στις σχέσεις Τουρκίας – Ρωσίας ο Λογκόγλου είπε: «Ο Πούτιν δεν είναι καθόλου ικανοποιημένος με αυτό το αποτέλεσμα. Θα δούμε τις αρνητικές επιπτώσεις αυτού στις σχέσεις Τουρκίας – Ρωσίας στη Συρία. Η Ρωσία ήταν ήδη αντίθετη στην επιχείρηση που σχεδίαζε η Τουρκία και θα οξύνει ακόμη περισσότερο τη στάση της ύστερα από αυτή την απόφαση. Ειδικά στο πλαίσιο της Συρίας είναι πιθανό να πνέουν ισχυροί άνεμοι».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι η νέα στρατηγική ιδέα έγινε αποδεκτή στην 32η Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Οι ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ αποφάσισαν να καλέσουν τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στη συμμαχία και συμφώνησαν να υπογράψουν τα πρωτόκολλα προσχώρησης.
Ο πρόεδρος Ερντογάν έκανε μια δήλωση στις 15 Μαΐου σχετικά με τις αιτήσεις για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας: «Και οι δύο χώρες δεν έχουν ξεκάθαρη στάση έναντι των τρομοκρατικών οργανώσεων. Επιπλέον, ακόμη κι αν πουν “είμαστε εναντίον αυτών των τρομοκρατικών οργανώσεων” κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, έχουν κάνει δηλώσεις για τους τρομοκράτες που πρέπει να εκδοθούν στην Τουρκία ότι δεν θα εκδοθούν.
Η Σουηδία είναι το κέντρο επώασης τρομοκρατικών οργανώσεων – βάζουν τρομοκράτες να μιλάνε στα Κοινοβούλιά τους, υπάρχουν ακόμη και τρομοκράτες υπέρ του ΡΚΚ στα Κοινοβούλιά τους. Πώς θα τους εμπιστευτούμε; Δεν θα πούμε “ναι, να ενταχθούν σε έναν οργανισμό ασφαλείας, όπως είναι το ΝΑΤΟ” σε εκείνους που επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία».