Γνωρίζω πάνω από μία δεκαετία την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Είχα την ευκαιρία να τη γνωρίσω καλά κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου αφιερώματος που έκανα το 2010 για την επέτειο της Μάχης του Μαραθώνα στην εκπομπή που παρουσίαζα τότε στη δημόσια τηλεόραση («Αλλη όψη»). Κατά τεκμήριο γνωρίζει καλά τα θέματά της.
Πολιτικά, όμως, είναι άπειρη. Δεν το διαπίστωσα μόνο στην υπόθεση της φιάλης της Coca-Cola με τα ελληνικά μνημεία! Διαπίστωσα ότι είναι άπειρη και από την αντίδρασή της στο θέμα που προέκυψε με την ταινία «Τζόκερ» στον κινηματογράφο Αελλώ. Στην παρέμβασή της στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη χθες στον Αντέννα επιτέθηκε δημοσίως σε ανώτερες υπαλλήλους του υπουργείου Πολιτισμού, οι οποίες μετέχουν σε επιτροπές ελέγχου καταλληλότητας ταινιών, επειδή ειδοποίησαν τις Αρχές για την παρουσία ανηλίκων στην αίθουσα. Το παράπτωμά τους, κατά την υπουργό, ήταν ότι ενήργησαν χωρίς να ενημερώσουν την ιεραρχία (Κυριακή βράδυ!) και βεβαίως ότι κακώς ειδοποίησαν την Αστυνομία. Διερωτήθηκε δε δημοσίως «ποια ήταν τα κίνητρά τους».
Το λάθος της κυρίας Μενδώνη είναι διπλό. Διοικητικό και πολιτικό. Διοικητικό, διότι ο υπουργός είναι η μάνα του λόχου, δεν επιτίθεται ποτέ στους στρατιώτες του. Εάν θεωρήσει ότι κάνουν λάθος κινεί με ένα λιτό δελτίο τις πειθαρχικές διαδικασίες εναντίον τους και τέλος. Τα περί κινήτρων και ιεραρχίας και ότι έχουν γνωμοδοτικό έλεγχο στις ταινίες τι χρειάζονταν;
Το λάθος της υπουργού είναι, όμως, πρωτίστως πολιτικό. Είδα την ταινία «Τζόκερ» την τέταρτη ημέρα προβολής της στις αρχές Οκτωβρίου και από τις στήλες αυτής της εφημερίδας προειδοποίησα ότι δεν είναι μια συνηθισμένη ταινία. Προτρέπει σε αδικήματα και μάλιστα δολοφονίες. Μην πω ότι με όρους ελληνικής νομοθεσίας παραβιάζει και τον αντιρατσιστικό νόμο. Ως μη συνηθισμένη ταινία την αντιμετώπισαν από την πρώτη στιγμή στις ΗΠΑ, όπου εξεδόθησαν οδηγίες προς τους ενηλίκους πώς να διαφύγουν από την αίθουσα αν τυχόν εισβάλει σε αίθουσα προβολής και προσπαθήσει να μιμηθεί τον πρωταγωνιστή κανείς σαλεμένος. Δεν συζητάμε για το αν μπορούν να την παρακολουθήσουν ανήλικοι στις ΗΠΑ! Απαγορεύεται. Την είδε την ταινία η κυρία υπουργός; Αν την έβλεπε και διαπίστωνε ότι ένας καταφρονεμένος κλόουν δολοφονεί χρηματιστές και δημοσιογράφους εν ψυχρώ, η ίδια τι σήμανση θα ήθελε να έχει η ταινία; Θα επέτρεπε να τη δουν ανήλικοι; Και όταν ενημερωνόταν για το λάθος των υπαλλήλων της, τι θα έπρεπε να πράξει;
Να επιχειρήσω να δώσω μια απάντηση για εσάς, κυρία υπουργέ. Ειδική και γενική. Το λάθος ήταν ότι δεν ζητήθηκε ο έλεγχος των ιδιοκτητών του σινεμά που έβαλαν, ως μη όφειλαν, ανηλίκους στην αίθουσα. Αυτοί είναι οι υπόλογοι, αυτοί παραβίασαν τους κανόνες. Όχι οι ανήλικοι που κακώς προσήχθησαν, όχι βεβαίως και οι υπάλληλοί σας. Με αφορμή το γεγονός, όμως, τίθεται ένα ευρύτερο θέμα. Ποιος είναι ο ρόλος της Πολιτείας σε αυτές τις περιπτώσεις; Παρακολουθεί απαθώς στο όνομα της ελευθερίας επιλογής ενός εκάστου μέλους της κοινωνίας ή παρεμβαίνει; Καταχρηστικώς να δεχθώ ότι αν ο μιμητισμός μιας ταινίας επηρεάζει τις επιλογές ενός ατόμου, χωρίς όμως να βλάπτει την ελευθερία των διπλανών του, τότε θεωρητικώς κανένα πρόβλημα. Με πολλά «αν» και αυτό, βεβαίως! Αλλά αν ο μιμητισμός -προτροπή σε δολοφονίες- βλάπτει την ελευθερία των άλλων και απειλεί την κοινωνική ειρήνη και τη δημόσια τάξη, τι γίνεται; Το κράτος παραμένει απαθές; Τροχονόμος; Όλα ελεύθερα;
Θα καλούσα την κυρία υπουργό και την κυβέρνηση να αξιοποιήσουν δημιουργικά το περιστατικό του Αελλώ αντί να ρίχνουν στην πυρά υπαλλήλους και να προβληματιστούν. Η Πολιτεία πρέπει να εγγυάται την ελευθερία, η Πολιτεία πρέπει να εγγυάται, όμως, και την κοινωνική συνοχή. Και, εν πάση περιπτώσει, όταν επιχειρεί να ασκήσει τον ρυθμιστικό ρόλο της, όπως οι υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού, να μη βρίσκεται και κατηγορουμένη. Σε τελική ανάλυση, αν η κυρία Μενδώνη έχει γνώμη διαφορετική για όλα αυτά, δεν έχει παρά να κάνει το εξής: Να καταργήσει την επιτροπή καταλληλότητας των ταινιών που ως γνωμοδοτικού χαρακτήρα είναι και διακοσμητική. Να την καταργήσει και να αναλάβει την πολιτική ευθύνη για οτιδήποτε συμβεί στο μέλλον. Γιατί αν δεν το κατάλαβε η κυρία υπουργός, είναι πολιτικός πλέον. Έχει ευθύνη.
