Είναι γνωστή η πρόθεση της Ρωσίας να φέρει σε ένα τραπέζι τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Ερντογάν μέσω αυτής της διαδικασίας θέλει να εξαλείψει κάθε ενδεχόμενο συνταγματικής αναγνώρισης και να ακυρώσει το ντε φάκτο αυτόνομο κράτος της ΒΑ Συρίας, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι Κούρδοι του PYD/YPG, με την υλικοτεχνική και στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ. Η υποστήριξη αυτή παρέχεται από την Ουάσινγκτον για να εξουδετερωθεί η απειλεί του ISIS, που συνεχίζει να υφίσταται.
Ο Τούρκος πρόεδρος και το βαθύ κράτος δεν θέλουν ένα δεύτερο αυτόνομο κουρδικό κράτος έπειτα από αυτό του Β. Ιράκ, που λειτουργεί από το 1993-94, γιατί μια τέτοια εξέλιξη θεωρούν ότι θα θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο την εδαφική ακεραιότητα αλλά και την επιβίωση της Τουρκίας, με το «μοντέλο» που λειτουργεί από το 1923 και εντεύθεν. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν επιδιώκει τη συνεργασία Ασαντ – Ερντογάν, γιατί με αυτόν τον τρόπο φιλοδοξεί να πετύχει δύο στόχους:
Πρώτον, να διαταράξει ακόμα περισσότερο τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, αφού για την Ουάσινγκτον είναι κόκκινο πανί όχι μόνο ο Ασαντ, αλλά και εκείνοι που τον νομιμοποιούν μέσω συνομιλιών.
Δεύτερον, να συμπράξει με την Τουρκία στη ΒΑ Συρία, με την άδεια και από κοινού με τον Ασαντ, για να εκδιωχθούν οι Αμερικανοί από την περιοχή. Ο Μπασάρ αλ Ασαντ αντιδρά, δηλώνοντας ότι, για να συναντηθεί με τον Ερντογάν, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αποσύρει τα τουρκικά στρατεύματα από το Ιντλίμπ, το Αφρίν, την Αλ Μπαμπ και το ΓκίρεΣπι – Σερεκάνιγιε.
Σημειώνεται ότι η Τουρκία έχει εισβάλει στη Συρία με την άδεια της Ρωσίας στις 24 Αυγούστου 1996, λίγες εβδομάδες μετά το πραξικόπημα και αφού είχε συναντηθεί με τον Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη στις 9 Αυγούστου του ίδιου έτους. Την επιχείρηση εκείνη την είχε ονομάσει «Ασπίδα του Ευφράτη». Εκτοτε η περιοχή είναι υπό τουρκική κατοχή. Επίσης, εισέβαλε στην Συρία, και πάλι με την άδεια της Ρωσίας και την ανοχή των ΗΠΑ, στις 20 Ιανουαρίου 2018, καταλαμβάνοντας το Καντόνι του Αφρίν, το οποίο κατέχει έκτοτε με στρατιωτικές δυνάμεις.
Τελευταία εισβολή στη Συρία έγινε στις 9 Οκτωβρίου 2019, στην περιοχή Σερεκάνιγιε – Γκίρε Σπι, που ήταν και υπό τον έλεγχο των αμερικανικών δυνάμεων. Τη φορά αυτή ο Ερντογάν πήρε την άδεια από τον ίδιο τον Ντόναλτ Τραμπ, απόφαση που οδήγησε Αμερικανούς αξιωματούχους σε παραίτηση.
Τελικά, με πρωτοβουλία της Μόσχας άρχισε στα τέλη Δεκεμβρίου διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας και Συρίας, με στόχο να συναντηθούν πρώτα οι υφυπουργοί Εξωτερικών και μετά η συνάντηση να γίνει σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, για να ακολουθήσει συνάντηση κορυφής.
Σημειώνεται ότι η πρώτη διμερής επαφή υψηλού επιπέδου μεταξύ Αγκυρας και Δαμασκού μετά τον εμφύλιο πόλεμο που άρχισε στη Συρία το 2011 πραγματοποιήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2022. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο επικεφαλής του Εθνικού Οργανισμού Πληροφοριών (MIT) Χακάν Φιντάν συναντήθηκαν με τον υπουργό Αμυνας της Συρίας Αλί Μαχμούντ Αμπάς και τον επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών, φιλοξενούμενοι από τον Ρώσο υπουργό Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού. Μετά τη συνάντηση εκείνη η Μόσχα αποφάσισε να διευρύνει τον κύκλο, συμπεριλαμβάνοντας στον κύκλο των συναντήσεων και το Ιράν.
Μάλιστα, είχε προγραμματιστεί η συνάντηση των υφυπουργών Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών στη Μόσχα, στις 15-16 Μαρτίου. Την Τουρκία θα εκπροσωπούσε ο υφυπουργός Εξωτερικών Burak Akçapar, τη Ρωσία ο ειδικός αντιπρόσωπος του Πούτιν στη Μέση Ανατολή Mihail Bogdanov, το Ιράν ο σύμβουλος Πολιτικών Υποθέσεων του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Ali Asgar Hacı και τη Συρία ο υφυπουργός Εξωτερικών Eymen Susan.
Ενώ η συνάντηση είχε προγραμματιστεί να αρχίσει την Τετάρτη 15 Μαρτίου, όπως μετέδωσε τη Δευτέρα το τουρκικό κρατικό πρακτορείο Anadolu, στις 16 Μαρτίου πηγή του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι η συνάντηση αναβλήθηκε, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Σημειώνεται ότι τις τελευταίες ημέρες είναι σε εξέλιξη μια αλλαγή στάσης της Τουρκίας έναντι της Ρωσίας, με κινήσεις προσέγγισης προς τις ΗΠΑ. Αποκορύφωμα, η απόφαση για έγκριση της εισόδου της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και η επίσκεψη Καλίν στις ΗΠΑ.
Για τη νέα αυτή ταλάντωση του εκκρεμούς της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, που κινείται μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον από το 2014 και εντεύθεν, θα αναφερθούμε στο άρθρο μας της Κυριακής.