Ένα από τα πρώτα βήματα που κάνει κάθε νέος πρωθυπουργός στη «σκακιέρα» της πολιτικής στην Ελλάδα είναι να θωρακιστεί απέναντι σε μελλοντικές αναμετρήσεις αλλάζοντας τον εκλογικό νόμο.
- Από τον δρα Απόστολο Κρητικόπουλο*
Είναι πολύ δύσκολη και ιδιαίτερη άσκηση στρατηγικής, γιατί υλοποιείται συνήθως στην αρχή της θητείας κάθε κυβέρνησης, τότε που είναι ακόμα νωπή η επιταγή διακυβέρνησης από τον λαό και δεν υπάρχουν εσωκομματικές έριδες.
Οπότε είναι δυσεπίλυτο πρόβλημα για κάποιον να προβλέψει τι θα γίνει σε μία τετραετία. Θα είναι ακόμα ισχυρό και πρώτο το κόμμα του; Θα υπολείπεται έναντι της αντιπολίτευσης;
Αυτό το ερώτημα κλήθηκε να αντιμετωπίσει και ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης αλλάζοντας τον εκλογικό νόμο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας πριν αποχωρήσει από την εξουσία φρόντισε να τοποθετήσει στρατηγικά τις «νάρκες» του στο πολιτικό σκηνικό για τον αντίπαλό του, τη Ν.Δ. Στις επόμενες εκλογές σε μια τετραετία θα ισχύει η απλή αναλογική.
Ακόμα κι αν η Ν.Δ. εκλεγεί πρώτη, θα πρέπει να συγκυβερνήσει με ένα ή περισσότερα κόμματα, αν δεν έχει περίπου το 50% των ψήφων μας.
Από την άλλη, υπάρχει ο κίνδυνος να σχηματιστεί κυβέρνηση μειοψηφίας, δηλαδή το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο κόμμα να συμφωνήσουν και να σχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα (στο σενάριό μας, η Ν.Δ. δηλαδή).
Υπάρχει όμως και ένα τρίτο σενάριο, που θεωρώ ότι σε αυτό ποντάρει και θέλει να ασφαλιστεί απέναντί του ο κ. Μητσοτάκης: με τον εκλογικό νόμο ενισχυμένης αναλογικής που ψηφίζεται και θα ισχύει για τις μεθεπόμενες εκλογές (δηλαδή, φυσιολογικά, σε οκτώ έτη) έχει τη δύναμη, αν εκλεγεί πρώτος αλλά όχι αυτοδύναμος σε τέσσερα έτη, να μην κάνει κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι δεν θα καταφέρουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης να συνασπιστούν εναντίον του. Έτσι, λοιπόν, το 2023 πιθανόν να επαναληφθούν οι διπλές εκλογές, όπως είχαν γίνει τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012.
Δηλαδή οι πρώτες εκλογές να γίνουν με απλή αναλογική, αλλά να φροντίσει η μη αυτοδύναμη Ν.Δ. να μη σχηματιστεί κυβέρνηση, και οι δεύτερες εκλογές, που θα γίνουν έναν μήνα μετά, να βασιστούν στην ενισχυμένη αναλογική που πρότεινε ο κ. Μητσοτάκης και να κυβερνήσει πάλι η Ν.Δ.
Είναι δίκαιο να αλλάζει το εκλογικό μας σύστημα διαρκώς; Ναι, είναι, γιατί η δημοκρατία είναι ένας προσαρμόσιμος μηχανισμός διακυβέρνησης και ουχί στατικός.
*Διδάκτωρ Πληροφορικής (twitter: @kritikopoulos)
