Συναγερμός επικρατεί στο Πεντάγωνο τις τελευταίες ώρες μετά την σταδιακή κλιμάκωση που επιχειρεί ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην θαλάσσια περιοχή πέριξ του Καστελόριζου.
Η μετακίνηση του πεδίου της αντιπαράθεσης από το απώτατο σημείο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στο σημείο που συναντάται με την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή γύρω από το σύμπλεγμα της Μεγίστης δεν έχει ως στόχο το θερμό επεισόδιο όπως εκτιμάται από την κυβέρνηση αλλά την έγερση ενός εκβιαστικού διλήμματος: Ή η Ελλάδα θα υποχωρήσει (και θα το δηλώσει επισήμως) από την άποψη ότι το Καστελλόριζο έχει πλήρη επήρρεια και άρα διαθέτει υφαλοκρηπίδα και πλήρη ΑΟΖ ή οι τουρκικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν τον ναυτικό αποκλεισμό του. Και κατά συνέπεια την αποκοπή του από την υπόλοιπη χώρα.
Στην πραγματικότητα το ακριτικό νησί του Αιγαίου το οποίο θα επισκεφθεί την άλλη εβδομάδα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με την ευκαιρία του εορτασμού της απελευθέρωσής του του αναδεικνύεται από την Άγκυρα ως ένα νέο, ειδικό, ξεχωριστό κεφάλαιο-πιλότος στην υπό διαμόρφωση ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Και το αίτημα της γείτονος είναι σαφές και συγκεκριμένο: Αποστρατιωτικοποίηση και αναγνώριση μειωμένης επήρειας. Εξ ου και οι πολεμικοί τόνοι από τον Πρόεδρο Ερντογάν, τον Υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου και πλειάδα αποστράτων που διατυπώνουν άποψη κατ εντολή της Άγκυρας.
Στην Αθήνα εκτιμάται ότι οι Τούρκοι δεν θα επιχειρήσουν θερμό επεισόδιο διότι πρώτον αν ήθελαν θα το είχαν κάνει , η επακούμβηση της Κεμάλ Ρέις και το ρήγμα τριών μέτρων ήταν ιδανική αφορμή γι αυτούς και δεύτερον διότι ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν ξεκάθαρος στο μήνυμα του προς τον Ερντογάν: «Δεν θέλω πόλεμο μέσα στην προεκλογική περίοδο». Αυτό όμως δεν εμποδίζει την Άγκυρα να αποπειράται την Φιλανδοποίηση της περιοχής θέτοντας το δίλημμα «συμβιβασμός για επήρρεια και αποστρατιωτικοποίηση ή ναυτικός αποκλεισμός».
Προοπτική που αυξάνει κατακόρυφα την ευθύνη του Πολεμικού Ναυτικού να διατηρήσει αλώβητη την περιοχή, όπως με επιτυχία και αυταπάρνηση το πράττει τις τελευταίες σαράντα ημέρες στο Αιγαίο και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στην κυβέρνηση λοιπόν δεν θεωρούν ισχυρή την πιθανότητα του θερμού επεισοδίου, αναγνωρίζουν όμως τους κινδύνους της κλιμακώσεως.
Στο εσωτερικό της επικρατούν πάντως δύο σχολές σκέψης. Η πρώτη υποστηρίζει την δυναμική στάση και βεβαίως καμία διαπραγμάτευση. Με εμπροσθοφυλακή τις Ένοπλες δυνάμεις δίδεται η μάχη για την αποτροπή και τον περιορισμό της συζήτησης στην μία και μόνη διαφορά που αναγνωρίζει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στις σχέσεις μας με την Τουρκία, την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Η δεύτερη άποψη, που απηχεί τις απόψεις Ροζάκη και απορρίπτει τον «μαξιμαλισμό» στην διαπραγμάτευση, θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει να συζητήσει με την Τουρκία για … ειδικό καθεστώς Καστελλόριζου προκειμένου να υπάρξει αποσυμπίεση και αποκλιμάκωση. Σύμφωνα με αυτή την άποψη η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου που αφήνει απ έξω περιοχές από τον 28ο μεσημβρινό και πέρα συνιστά και ένα σήμα της Ελλάδας προς την Τουρκία για περαιτέρω διαπραγμάτευση.
Ποια από τις δύο αυτές απόψεις θα επικρατήσει, της δυναμικής αντίδρασης ή της συνδιαλλαγής θα φανεί στο πεδίο τις προσεχείς δύο κρίσιμες εβδομάδες. Μέχρι του Σταυρού θα ξέρουμε και ευχόμαστε να μην επιβεβαιωθεί η εκτίμηση κορυφαίας πολιτικού ότι «θα χάσουμε το Καστελλόριζο για να προστατέψουμε κάτι άλλο» . Βασίζουμε τις ελπίδες μας για την θετική έκβαση στις Ένοπλες Δυνάμεις μας για όσο καιρό παραμείνουν στην περιοχή δεδομένου ότι η διαρκής έκδοση αντι navtex από την ελληνική πλευρά κάποτε θα ολοκληρωθεί.
*Υστερόγραφο: Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα, Γενί Σαφάκ σε άρθρο υπό τον τίτλο «Νέα πρόκληση στο Καστελλόριζο: Έλληνας Πρόεδρος για επίσκεψη» ανέφερε προκλητικά ότι «η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να αυξάνει τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο για τα νησιά, των οποίων η κατάσταση αμφισβητείται»!