Σοβαρές αντιδράσεις προκαλεί στην αγορά η βροχή φωτογραφικών και «επειγόντων» διαγωνισμών από υπουργεία ή άλλους κρατικούς φορείς με άλλοθι την πανδημία.
Σε μια περίοδο που η δεύτερη καραντίνα έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε χιλιάδες επιχειρήσεις, υπουργοί και άλλοι κρατικοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να μοιράζουν εκατομμύρια με διαγωνισμούς-αστραπή και αμφισβητούμενες προδιαγραφές.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων επικαλούνται τις «έκτακτες ανάγκες» που προκάλεσε η πανδημία προκειμένου να τακτοποιήσουν ημετέρους. Τη γενικότερη αναμπουμπούλα εκμεταλλεύονται κρατικοί φορείς και για άσχετες προμήθειες.
Και αν στην αρχή της κρίσης οι επιχειρήσεις παρέμεναν απαθείς, τελευταία έχουν πληθύνει οι αντιδράσεις γιατί δεν μπαίνει τέλος στη φάμπρικα των «φωτογραφιών». Έτσι, πληθαίνουν και οι προσφυγές. Ήδη στα γραφεία κυβερνητικών στελεχών βρίσκονται καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες σε πολλούς διαγωνισμούς μπαίνουν φωτογραφικοί όροι αφότου ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση της προκήρυξης (όπως προβλέπει ο νόμος). Έτσι και οι επιχειρήσεις δεν προλαβαίνουν να αντιδράσουν, με αποτέλεσμα είτε να αποδέχονται το αποτέλεσμα του διαγωνισμού είτε να προσφεύγουν στα δικαστήρια.
Στους δήμους
Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι ο διαγωνισμός του Δικτύου Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (ΔΕΠΑΝ Α.Ε.), στον οποίο συμμετέχουν αρκετοί δήμοι της χώρας, προϋπολογισμού άνω των 9.000.000 ευρώ, για συμφωνία-πλαίσιο προμήθειας συστημάτων θερμομέτρησης που θα λειτουργήσουν σε κτίρια των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το γεγονός πως αυτή η μεγάλη προμήθεια γίνεται ενώ πλησιάζει η ώρα του εμβολίου προκαλεί καταρχάς προβληματισμό. Επίσης, η πρόβλεψη της προκήρυξης σύμφωνα με την οποία οι υποψήφιοι πρέπει «κατά τη χρονική περίοδο από τον Δεκέμβριο του 2019 (ημερομηνία έναρξης της πανδημίας) έως την ημερομηνία υποβολής προσφοράς να έχουν εκτελέσει επιτυχώς τουλάχιστον πέντε παρόμοιες συμβάσεις προμήθειας προς διαφορετικούς φορείς του Δημοσίου, ανεξαρτήτως αξίας…». Δηλαδή, αν κάποιος έχει τέσσερις συμβάσεις στο Δημόσιο ή τρεις στο Δημόσιο και δύο με ιδιωτικούς φορείς, αποκλείεται!
Στο υπουργείο Μετανάστευσης
Σε μια άλλη περίπτωση το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προχώρησε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος διαγωνισμό για 3.000 άδειες λογισμικού ύψους κοντά στα 900.000 ευρώ. Στις 17 Νοεμβρίου αποφασίστηκε η δαπάνη, στις 18 Νοεμβρίου άρχισε η «διαδικασία διαπραγμάτευσης» με έναν υποψήφιο και στις 24 Νοεμβρίου είχε γίνει και η ανάθεση.
«Μαγειρέματα»
Η αναταραχή λόγω πανδημίας έχει και παρενέργειες σε διαδικασίες που δεν συνδέονται με την Υγεία, όπως για παράδειγμα για το «Ηφαιστος», τη δικτυακή υποδομή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, που προωθείται μέσω τριών ξεχωριστών διαγωνισμών.
Ο διαγωνισμός για το πρώτο τμήμα, την «Προμήθεια δικτυακού εξοπλισμού και παθητικών υποδομών για την αναβάθμιση των εσωτερικών δικτύων των ιδρυμάτων» (δηλαδή τον εξοπλισμό για να λειτουργήσουν π.χ. δίκτυα WiFi στα πανεπιστήμια) σέρνεται από τον Δεκέμβριο του 2019. Πρόσφατα το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας Α.Ε. ( ΕΔΥΤΕ ΑΕ, GR-NET) που προωθεί τον διαγωνισμό έδωσε παράταση για άλλους έξι μήνες!
Συγκεκριμένα , στον διαγωνισμό, προϋπολογισμού με την προαίρεση 9.535.600 ευρώ, συμμετείχαν τρία σχήματα, η ΙΒΜ Ελλάς, η κοινοπραξία Cosmos – Δυναμική Μ. ΕΠΕ και η κοινοπραξία ΟΤΕ – Space Hellas. Μειοδότησε η κοινοπραξία Cosmos – Δυναμική με 4.600.000 ευρώ και ακολούθησαν η ΙΒΜ με 4.800.000 ευρώ και η κοινοπραξία OTE – Space με 6.500.000 ευρώ.
Τον Μάιο του 2020, παρότι η επιτροπή αξιολόγησης πρότεινε ως προσωρινό μειοδότη την ένωση Cosmos – Δυναμική (πρώτη φορά), το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει αιτιολόγηση της τιμής από τους δύο πρώτους μειοδότες, δηλαδή την ένωση Cosmos – Δυναμική και την ΙΒΜ.
Εν συνεχεία το Ιούνιο το Δ.Σ. της ΕΔΥΤΕ αποφάσισε να ανακηρύξει ξανά ως προσωρινό μειοδότη (δεύτερη φορά) την Cosmos – Δυναμική, αλλά η ΙΒΜ προσέφυγε στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), με αποτέλεσμα η ένωση ΟΤΕ – Space να κοπεί, αλλά να παραμείνει ως μειοδότης η Cosmos – Δυναμική.
Ακολούθησε νέα (τρίτη) ανακήρυξη προσωρινού μειοδότη της Cosmos – Δυναμική και τον Οκτώβριο ζητήθηκε η υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης, που όμως με απόφασή του το Δ.Σ. στις 4/12/20 θεώρησε ότι είχαν πλημμέλειες και αφού ακύρωσε τη μειοδότρια ένωση Cosmos – Δυναμική, ανακήρυξε ως νέα (τέταρτη) προσωρινή μειοδότρια την ΙΒΜ.
Με αυτόν τον τρόπο έπειτα από τέσσερις ανακηρύξεις προσωρινού μειοδότη η ισχύς του διαγωνισμού έφτασε σε οριακό σημείο και χρειάστηκε η επέκτασή του για επιπλέον έξι μήνες. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η ένωση Cosmos – Δυναμική θα προσφύγει σε ένδικα μέσα καθώς θεωρεί ότι έχει αδικηθεί.
Πολλή… Δι@ύγεια
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο διαγωνισμός για την ανάπτυξη των υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για τη Δι@ύγεια, προϋπολογισμού 1.300.000 ευρώ, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου. Η προκήρυξη προέβλεπε πως οι υποψήφιοι πρέπει να διαθέτουν μεταξύ άλλων και ένα στέλεχος σε ρόλο υπεύθυνου Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων που να διαθέτει «πενταετή τουλάχιστον εμπειρία και πιστοποίηση στη διαχείριση λογισμικού μη σχεσιακής βάσης δεδομένων MongoDB».
Σε ολόκληρη την Ελλάδα, λένε οι καταγγέλλοντες, υπάρχουν 5-6 άνθρωποι με τέτοια πιστοποίηση! Οι περισσότεροι εργάζονται ήδη σε άλλες εταιρίες και συνεπώς ήταν αδύνατον να τους προσλάβουν. Έτσι ο διαγωνισμός μπορεί να καταλήξει στον τυχερό που διαθέτει τον έναν από τους 5-6 προγραμματιστές με πιστοποίηση MongoDB στη χώρα.
Το… σώσε στις απευθείας αναθέσεις μέχρι 60.000 ευρώ
Αντίστοιχη εικόνα καταγράφεται και σε άλλους φορείς, με αιχμή τα περίφημα «εξηντάρια», δηλαδή απευθείας αναθέσεις συμβάσεων μέχρι 60.000 ευρώ που γίνονται με απόφαση υπουργού και με συνοπτικές διαδικασίες.
Στην αγορά υποστηρίζουν πως, αν η αντιπολίτευση μελετούσε με προσοχή τα «εξηντάρια» του τελευταίου χρόνου, «θα έβρισκε πλούσιο υλικό κατά της κυβέρνησης».
Αναφέρεται το παράδειγμα υφυπουργού που έχει κάνει τρεις «επείγουσες» αναθέσεις των 60.000 ευρώ για μελέτες και άλλες υπηρεσίες που δεν έχουν παραδοθεί μέχρι σήμερα.
