Την θρυλική σημαία της επανάστασης στην Κρήτη το 1821, που δεν είχε αποτυπωθεί ή φωτογραφηθεί ποτέ μέχρι σήμερα, έχει την τιμή και το προνόμιο να αποκαλύψει σήμερα η δημοκρατία.
Το ιερό πολεμικό λάβαρο της Κρήτης βρισκόταν τα τελευταία 191 χρόνια στη Σύρο, όπου μεταφέρθηκε από τον πρόεδρο της Καγκελαρίας Σφακίων, Χατζή Ανδρέα Κριαρά το 1830, μετά το άδοξο τέλος της Κρητικής επανάστασης που επιφύλαξε η υπογραφή του πρωτοκόλλου του Λονδίνου. Έκτοτε βρισκόταν κλειδαμπαρωμένη στην οικία της οικογένειας στο κυκλαδονήσι και δεν εκτέθηκε ποτέ σε δημόσια θέα, τουλάχιστον τον τελευταίο αιώνα. Μέχρι σήμερα κανείς δεν την έχει δει, ούτε περιγράψει.
Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες για το περιεχόμενο της σημαίας, αλλά παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες ιστορικών και τοπικών παραγόντων της Κρήτης και κυρίως των Σφακίων από όπου ξεκίνησε η επανάσταση στο νησί, το λάβαρο παρέμεινε «σφραγισμένο». Πολλοί έφτασαν στο σημείο να αμφισβητήσουν ακόμα και την ύπαρξη της, καθώς δεν μπορούσαν να κατανοήσουν τους λόγους που παρέμενε στο σκοτάδι. Όσο πέρναγε ο καιρός όλο και περισσότεροι υποστήριζαν, ότι κάτι άλλο βρισκόταν στο κουτί και όχι το ιερό λάβαρο.
Τελευταία φορά η σημαία είχε εκτεθεί δημόσια στις 23 Απριλίου του 2018, όταν σε μια λαμπρή εκδήλωση που οργανώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Σύρου, τον Δήμο και τον τοπικό Σύλλογο Κρητών υπό τον Ιωάννη Τζιράκη, πραγματοποιήθηκε η ανακομιδή των οστών του Χατζή Ανδρέα Κριαρά. Εκείνη τη μέρα η σημαία τοποθετήθηκε σε μια ξύλινη προθήκη με γυάλινο τζάμι, που δώρισε ο τότε δήμαρχος Σφακίων Γιάννης Ζερβός στον τότε «φύλακα» της σημαίας Ανδρέα Κριαρά, για το σκοπό. Όμως, η σημαία δεν βγήκε ούτε στιγμή από το κουτί και κανείς δεν μπορούσε να εικάσει τι απεικονίζει.
Όποιος αντίκρυσε τη διπλωμένη σημαία κάτω από το τζάμι, κατανόησε γιατί παρέμεινε τόσο καιρό στο σκοτάδι: φτιαγμένη με πολύ λεπτό ύφασμα, είχε εκτεταμένες φθορές και μεγάλες τρύπες. Κάπου στις αρχές του 2019 ο Ανδρέας Κριαράς έφυγε από τη ζωή και η σημαία πέρασε στα χέρια του γιου του.
Ο σημερινός «φύλακας» της σημαίας, Γιώργος Κριαράς, έλαβε τη γενναία απόφαση να την επιστρέψει στη Μεγαλόνησο, δωρίζοντάς την στην Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Παράλληλα, ανταποκρίθηκε στο αίτημα της εφημερίδας μας για φωτογράφιση και ανάδειξή της. Αποτελεί μέγιστη τιμή για τη δημοκρατία και για όλους εμάς το γεγονός ότι αντικρίσαμε πρώτοι το ιερό λάβαρο και μας δόθηκε το προνόμιο να το ανασύρουμε από την λήθη…