Η απόρριψη -διά παραλείψεως αναφοράς στην ανακοίνωση Τύπου- της προσφοράς της Ισπανίας για το πρόγραμμα προμήθειας των τεσσάρων νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού ήταν το μόνο απτό αποτέλεσμα της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε, υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου το περασμένο Σάββατο.
Στη σύσκεψη ανακοινώθηκε ότι μετείχαν επίσης, ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ο αρχηγός ΓΕΝ, αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΘΑ Αντώνιος Οικονόμου, ο γενικός διευθυντής της ΓΔΑΕΕ Αριστείδης Αλεξόπουλος, ο σύμβουλος της Εθνικής Ασφαλείας Θάνος Ντόκος και ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού Γρηγόρης Δημητριάδης.
Παρά τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί ή… διοχετευτεί τις προηγούμενες ημέρες, η σύσκεψη δεν έλαβε καμία ουσιαστική απόφαση για το πρόγραμμα, διότι, πολύ απλά, αυτό δεν ήταν δυνατό. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, οι επιτροπές του Πολεμικού Ναυτικού που ασχολούνται με την επιχειρησιακή – τεχνική αξιολόγηση των προτάσεων για το πρόγραμμα των νέων φρεγατών και την «ενδιάμεση» λύση δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τις εργασίες τους και κατά συνέπεια καμία ουσιαστική απόφαση δεν θα μπορούσε να ληφθεί. Επιπρόσθετα, η τελική προσφορά των ΗΠΑ, η επιστολή προσφοράς και αποδοχής (LOA, Letter of Offer and Acceptance), αναμένεται να υποβληθεί έως τον προσεχή Νοέμβριο.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι μάλλον ακατανόητες τόσο η σύσκεψη όσο και η ανακοίνωση Τύπου που εκδόθηκε και η οποία περιλαμβάνει και την ακόλουθη αναφορά: «Στη διάρκεια της σύσκεψης έγινε δεκτή η εισήγηση να εξεταστούν οι περαιτέρω δυνατότητες αξιολόγησης προμήθειας Φ/Γ από τις χώρες που παρατίθενται ακολούθως κατ’ αλφαβητική σειρά: Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιταλία, Ολλανδία».
- Τι σημαίνει το να «εξεταστούν οι περαιτέρω δυνατότητες αξιολόγησης προμήθειας Φ/Γ»;
Ότι η αξιολόγηση που ήδη γίνεται είναι… περιορισμένη; - Ότι είναι ημιτελής; Μα σε αυτή την περίπτωση γιατί απορρίφθηκε η ισπανική προσφορά, αφού η διαδικασία αξιολόγησης δεν ολοκληρώθηκε;
- Ότι είναι μερική, δηλαδή, για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνει και τη βαθμολόγηση των προσφορών με ποσοστά που αντιστοιχούν στον βαθμό ικανοποίησης των επιχειρησιακών και τεχνικών απαιτήσεων της προδιαγραφής και με απόρριψη της προσφοράς για τη μη ικανοποίηση απαράβατων όρων;
- Ότι μέχρι τη σύσκεψη οι επιτροπές του Πολεμικού Ναυτικού δεν αξιολογούσαν τις προτάσεις με βάση τις επιχειρησιακές και τεχνικές απαιτήσεις της προδιαγραφής που θα έπρεπε να έχει εγκριθεί από το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο (ΑΝΣ) και επικυρωθεί από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ), όπως προβλέπεται από τις διαδικασίες του Εθνικού Αμυντικού Σχεδιασμού;
- Ότι μέχρι σήμερα στους ενδιαφερόμενους προμηθευτές δεν είχαν κοινοποιηθεί το σύνολο της προδιαγραφής του Πολεμικού Ναυτικού, ο τρόπος αξιολόγησης – βαθμολόγησης των προσφορών τους και οι απαράβατοι όροι, ώστε οι προσφορές τους να ανταποκρίνονται σε αυτά τα δεδομένα;
- Όσο αφορά δε τη σύσκεψη στο προκαταρκτικό στάδιο της διαδικασίας (δηλαδή, την αρχική αξιολόγηση, όπως ομολογείται και από την ανακοίνωση Τύπου), σε ποιο θεσμικό κείμενο / διαδικασία προβλέπεται;
Φυσικά είναι αυτονόητο ότι εφόσον ο Πρωθυπουργός επιθυμεί να ενημερωθεί για την εξέλιξη της διαδικασίας, αυτό θα μπορούσε να γίνει με άλλον τρόπο και χωρίς τη σύγκληση μιας σύσκεψης, που, αν και έλαβε μεγάλη δημοσιότητα, ήταν ουσιαστικά ανούσια.
Κατά την άποψή μας, όλα τα ανωτέρω ήταν γνωστά, τουλάχιστον στους καθ’ ύλην αρμοδίους, αλλά επιλέχθηκε η συγκεκριμένη, ασυνήθιστη, μη προβλεπόμενη διαδικασία για δύο λόγους.
- Πρώτον, για να σταλεί, μέσω της απόρριψης της ισπανικής προσφοράς, στους ενδιαφερόμενους ένα ηχηρό μήνυμα περί της βαρύτητας του γεωπολιτικού κριτηρίου στην επιλογή του προμηθευτή. Με άλλα λόγια, η Ισπανία «πλήρωσε» τις επαμφοτερίζουσες θέσεις που λαμβάνει επί των ελληνοτουρκικών, κυρίως λόγω της μεγάλης έκθεσης (περί τα 64 δισ. δολάρια) των ισπανικών τραπεζών στο τουρκικό χρέος. Βέβαια, εδώ το γεωπολιτικό κριτήριο εφαρμόστηκε επιλεκτικά, γιατί διαφορετικά ο κατάλογος των χωρών που αναφέρεται στην ανακοίνωση Τύπου εύκολα θα μπορούσε να απομειωθεί περαιτέρω.
- Δεύτερο, μέσω της αναφοράς περί «περαιτέρω αξιολόγησης», να ενημερωθούν οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι ότι απόφαση χωρίς να υποβληθεί η τελική αμερικανική προσφορά δεν πρέπει να αναμένεται.
