Οι κενές θέσεις στις στρατιωτικές σχολές και το πρόβλημα της υποστελέχωσης

Η πρόσφατη ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στις στρατιωτικές σχολές για το 2024 αποκάλυψε ένα ανησυχητικό φαινόμενο: την ύπαρξη 460 κενών θέσεων, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στα Υπουργεία Άμυνας και Παιδείας.

• Γράφει ο Άρης Τσαμπίρας
  Αναλυτής εκπαίδευσης

Η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) φαίνεται να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το φαινόμενο αυτό, ενώ η μείωση του ενδιαφέροντος των υποψηφίων για οικονομικούς και άλλους λόγους επιτείνει το πρόβλημα.

Οι αριθμοί που προβληματίζουν

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν:

• Σχολή Ευελπίδων (Όπλα): Από τις 307 διαθέσιμες θέσεις, καλύφθηκαν μόλις οι 77, αφήνοντας κενές 230 θέσεις (ποσοστό 75%). Η βάση εισαγωγής διαμορφώθηκε στα 12.230 μόρια, με τον πρώτο επιτυχόντα να συγκεντρώνει 17.010 μόρια.
• Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Στρατού (Όπλα): Παρέμειναν κενές 148 θέσεις.
• Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Αεροπορίας (Τεχνολογικής Υποστήριξης): Έμειναν ακάλυπτες 60 θέσεις.
• Σχολή Ικάρων (Ιπτάμενοι): Παρά την παραδοσιακή έλξη υψηλού επιπέδου υποψηφίων, καταγράφηκαν 14 κενές θέσεις.
• Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής: Παρέμειναν ακάλυπτες 8 θέσεις.

Αντίθετα, η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων κάλυψε πλήρως τις θέσεις της, πιθανώς λόγω χαμηλότερης ΕΒΕ.

Γιατί η ΕΒΕ εφαρμόζεται λανθασμένα

Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής θεσπίστηκε ως ένα μέτρο που αποσκοπούσε στη βελτίωση του επιπέδου των εισακτέων στα πανεπιστήμια και τις ανώτερες σχολές. Ωστόσο, στην πράξη φαίνεται να λειτουργεί ως ένα αυθαίρετο εμπόδιο που οδηγεί σε άδεια έδρανα, ιδίως σε κρίσιμους τομείς όπως οι στρατιωτικές σχολές.

1. Αυθαίρετοι συντελεστές δυσκολίας

Η ΕΒΕ καθορίζεται ως ποσοστό επί της μέσης επίδοσης των υποψηφίων κάθε έτους. Αυτό σημαίνει ότι δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε εξεταστικού κύκλου ή τα αντικειμενικά επίπεδα δυσκολίας των θεμάτων. Σε χρονιές με πιο απαιτητικά θέματα, η βάση εκτοξεύεται, αποκλείοντας ικανούς υποψηφίους που υπό διαφορετικές συνθήκες θα είχαν περάσει.

2. Διαφορετικά επίπεδα ΕΒΕ για κάθε σχολή

Οι στρατιωτικές σχολές, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, απαιτούν σωματικά και πνευματικά προσόντα που δεν αποτυπώνονται αποκλειστικά στη βαθμολογία των Πανελλαδικών. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΒΕ δεν διαφοροποιείται επαρκώς ώστε να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών των σπουδών. Για παράδειγμα, ένας υποψήφιος που απορρίπτεται για μερικές δεκάδες μόρια μπορεί να διαθέτει εξαιρετικές στρατιωτικές ικανότητες που παραβλέπονται πλήρως από το ισχύον σύστημα.

3. Ασυνέπεια στην κατανομή των θέσεων

Παρότι οι ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων αυξάνονται, η ΕΒΕ δημιουργεί έναν μηχανισμό που περιορίζει τους εισακτέους, αντί να διασφαλίζει ότι καλύπτονται οι διαθέσιμες θέσεις. Το γεγονός ότι σχολές όπως η Σχολή Ευελπίδων μένουν με 75% κενές θέσεις είναι ενδεικτικό της ακαμψίας του συστήματος. Σε αντίθεση, η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων που είχε χαμηλότερη ΕΒΕ δεν αντιμετώπισε τέτοιο πρόβλημα.

4. Επιπτώσεις στην άμυνα της χώρας

Το γεγονός ότι κρίσιμες στρατιωτικές σχολές δεν μπορούν να στελεχωθούν πλήρως σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια οι Ένοπλες Δυνάμεις θα έχουν λιγότερους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Σε μια περίοδο όπου οι γεωπολιτικές εξελίξεις απαιτούν ετοιμότητα και στελέχωση των μονάδων, η αδυναμία κάλυψης των στρατιωτικών θέσεων αποτελεί κίνδυνο για την επιχειρησιακή ικανότητα της χώρας.

Προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος

Για να διασφαλιστεί η επαρκής στελέχωση των Ενόπλων Δυνάμεων, είναι απαραίτητο να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα, όπως:

• Αναθεώρηση της ΕΒΕ για στρατιωτικές σχολές: Η βάση εισαγωγής πρέπει να προσαρμοστεί με τρόπο που να εξασφαλίζει την είσοδο ικανών υποψηφίων χωρίς να αποκλείει μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων.
• Κατάργηση της σύνδεσης της ΕΒΕ με τον μέσο όρο των υποψηφίων: Αντί να προσαρμόζεται αυθαίρετα κάθε χρόνο, θα πρέπει να οριστεί σε σταθερό επίπεδο που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές απαιτήσεις των σχολών.
• Κίνητρα προσέλκυσης υποψηφίων: Παροχή οικονομικών κινήτρων ή επιπλέον προνομίων στους σπουδαστές, ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον για στρατιωτικές σταδιοδρομίες.
• Επανασχεδιασμός των προγραμμάτων σπουδών: Προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις σύγχρονες ανάγκες και τις νέες τεχνολογίες.
• Καλύτερη ενημέρωση των μαθητών: Ενίσχυση της προβολής των στρατιωτικών σχολών και των επαγγελματικών προοπτικών που προσφέρουν.

Το ζήτημα των κενών θέσεων στις στρατιωτικές σχολές δεν είναι απλώς εκπαιδευτικό, αλλά εθνικής σημασίας. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής οφείλουν να βρουν λύσεις άμεσα, ώστε να διασφαλίσουν την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων στο μέλλον.