Στο έλεος μίας πύρινης λαίλαπας φέτος η Αθήνα

Τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο μεγάλης φωτιάς αυτό το καλοκαίρι στην Αθήνα κρούουν επιστήμονες, επτά χρόνια μετά την τραγωδία στο Μάτι, σημειώνοντας ότι «η πόλη διαθέτει όλα τα στοιχεία για μία πυρκαγιά σαν του Λος Αντζελες».

Επιστήμονες μίλησαν στους «Financial Times» χαρακτηρίζοντας την Αθήνα ευάλωτη σε φωτιές πόλη, λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς το 2025 αναμένεται να είναι ένα από τα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί.

Σε έρευνα που έκανε η βρετανική εφημερίδα σχετικά με τις φωτιές που αναμένεται να εκδηλωθούν αυτό το καλοκαίρι, η ελληνική πρωτεύουσα βρίσκεται στη χειρότερη θέση, καθώς τα… καύσιμα που διαθέτει η Αθήνα μπορούν να δημιουργήσουν μία φωτιά σαν αυτή του Λος Αντζελες τον περασμένο Ιανουάριο, που κατέστρεψε 37.000 στρέμματα, περίπου 17.000 δομές, εκτόπισε 180.000 κατοίκους και προκάλεσε 30 θανάτους.

Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, τα… καύσιμα που μπορούν να προκαλέσουν μία μεγάλη πυρκαγιά είναι η υπερβολική ζέστη, οι ισχυροί άνεμοι, τα ξερά δάση και τα κτίρια που εξαπλώνονται στα βουνά, στους λόφους και στη θάλασσα.

Ο Υμηττός προβλέπεται πως θα βρεθεί στο επίκεντρο της επόμενης μεγάλης φωτιάς, σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνας στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Ερευνας και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστα Λαγουβάρδο, ο οποίος σημειώνει πως «είναι ένα βουνό διάσπαρτο με ιστορικά μοναστήρια και πευκοδάση».

Ο κίνδυνος στον Υμηττό είναι ορατός εξαιτίας του ξερού δάσους και της βλάστησης του βουνού. Μία φωτιά εκεί μπορεί να επεκταθεί γρήγορα, αν επικρατούν ισχυροί άνεμοι…

Ας σημειωθεί πως στην περιοχή που είναι στα όρια της πόλης των Αθηνών φιλοξενείται σε έκταση πολλών στρεμμάτων η Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στους πρόποδες του βουνού.

Η βρετανική εφημερίδα κατέγραψε τις καμένες δασικές εκτάσεις από τις καταστροφικές πυρκαγιές τον περασμένο Αύγουστο στον Βαρνάβα και κοντά στο Αστεροσκοπείο της Πεντέλης, στην έδρα των επιστημόνων που ασχολούνται με τις μετεωρολογικές συνθήκες και τη σύνδεσή τους με θανατηφόρες φωτιές.

Οι Ελληνες μετεωρολόγοι φαίνεται πως αιφνιδιάστηκαν από την τεράστια φωτιά στον Βαρνάβα, που έφτασε στην πόρτα του Αστεροσκοπείου και στο Πάτημα Χαλανδρίου.

«Η πυρκαγιά ήταν σοκ για πολλούς ανθρώπους. Αν και η περιοχή της Αττικής έχει πληγεί από πολλές πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια, τροφοδοτούμενες από θερμοκρασίες ρεκόρ, ήταν η πρώτη φορά που μια φωτιά ήταν τόσο κοντά στον αστικό ιστό» εξήγησε ο κ. Λαγουβάρδος.

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Γεωγραφίας στο London School of Economics Τόμας Σμιθ σημειώνει πως στον Βαρνάβα «αυτό που έλειπε ήταν το στοιχείο του ανέμου», ένας κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να κλιμακώσει μια πυρκαγιά από διαχειρίσιμη σε καταστροφική…

Εκτός από την Αθήνα, άλλες μεγάλες πόλεις που είναι στο «κόκκινο» για μεγάλη φωτιά είναι το Ντάλας, η Λισαβόνα, το Σίδνεϊ και το Κέιπ Τάουν.

Οι επιστήμονες αποκαλούν αυτές τις πόλεις «καθιστές πάπιες», δηλαδή εύκολους στόχους, ενώ εκπέμπουν SOS, τονίζοντας πως το κλίμα και οι γεωγραφικές συνθήκες σημαίνουν ότι είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε καταστροφές που σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Επισημαίνουν δε ότι οι ζεστές, ξηρές και θυελλώδεις συνθήκες που οδήγησαν στις καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Αντζελες ήταν περίπου 35% πιο πιθανό να οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.

Εφιαλτική πρόβλεψη του επιστήμονα Χρ. Γιαννακόπουλου

«Η πρωτεύουσα τα επόμενα χρόνια θα μετατραπεί σε ένα απέραντο καμίνι»

Σε ένα απέραντο καμίνι μετατρέπεται τα επόμενα χρόνια η Αθήνα, στην οποία αναμένεται να αυξηθούν μέχρι και κατά 40 ημέρες οι θερμοκρασίες άνω τον 35 βαθμών Κελσίου.

Αυτό αναφέρεται στο μοντέλο του επιστήμονα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Χρήστου Γιαννακόπουλου (φωτό), το οποίο δείχνει ότι σε ένα σενάριο συνήθους πρακτικής, όπου σημειώνεται μικρή πρόοδος στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η πόλη αναμένεται να έχει έως και 40 πρόσθετες ημέρες με μέγιστες θερμοκρασίες άνω των 35°C κάθε χρόνο έως το 2050, σε σύγκριση με την περίοδο από το 1981 έως το 2000. Οπως παρατηρεί ο Τζο ΜακΝόρτον, ειδικός στα μοντέλα για την επιφάνεια της Γης στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων, η ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, όπως και άλλες «καθιστές πάπιες», έχει το «τέλειο μείγμα» στοιχείων που απαιτούνται για μια καταστροφική φωτιά.

«Οι πυρκαγιές χρειάζονται καύσιμα συχνά με τη μορφή βλάστησης, μια πηγή ανάφλεξης όπως υπερβολική ζέστη ή μια ανθρωπογενής φωτιά, και τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες» αναφέρει, προσθέτοντας πως καθοριστικό ρόλο σε αυτό το «τέλειο μείγμα» παίζουν οι ισχυροί άνεμοι.

Οι «Financial Times» αναφέρουν στο ρεπορτάζ πως από τη δεκαετία του 1950 τα κτίρια στην Αθήνα εξαπλώνονται πλησιάζοντας τα βουνά, τους λόφους και τη θάλασσα που περιβάλλουν την περιοχή, δημιουργώντας σημεία ανάφλεξης… Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως μπορεί να διαδραματιστεί στην Αθήνα παρόμοια κατάσταση με τη φονική φωτιά στο Λος Αντζελες, εξαιτίας της ξηρασίας και θερμοκρασιών άνω των 40 βαθμών Κελσίου.

Επιπλέον, ο ειδικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στις φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα και ακραία φαινόμενα Μιχάλης Διακάκης τονίζει πως οι πυρκαγιές έχουν και μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως είναι οι πλημμύρες.

«Είναι εύκολο να μπλοκάρει το τμήμα ενός ποταμού, σπρώχνοντας το νερό έξω και κατακλύζοντας την περιοχή. Οι πλημμύρες τελικά θα κατέβουν προς το κέντρο της πόλης» τονίζει, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στην κυβέρνηση, στην Περιφέρεια και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες μιας μεγάλης φωτιάς στο λεκανοπέδιο της Αττικής.