Σε κατάσταση επαγρύπνησης βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές στην Κρήτη, μετά την εμφάνιση νέου κρούσματος μηνιγγίτιδας σε ανήλικο αγόρι. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, πρόκειται για 14χρονο ασθενή που νοσηλεύεται τις τελευταίες ημέρες στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ). Οι γιατροί παρακολουθούν στενά την πορεία της υγείας του, καθώς η μηνιγγίτιδα μπορεί να εξελιχθεί ταχύτατα και να απειλήσει ακόμη και τη ζωή, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.
Το νέο αυτό περιστατικό έρχεται να προστεθεί σε άλλο ένα σοβαρό κρούσμα που σημειώθηκε πρόσφατα στην Κρήτη, όταν ένας 27χρονος πατέρας διαγνώστηκε με βαριά μορφή της νόσου και εισήχθη σε καταστολή στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου. Η κατάστασή του τότε ήταν κρίσιμη, ωστόσο οι γιατροί κατάφεραν σταδιακά να τον επαναφέρουν, και εκείνος αφυπνίστηκε μετά από επτά ημέρες, αποσωληνώθηκε και ξεκίνησε την πορεία ανάρρωσής του.
Τα δύο περιστατικά προκαλούν έντονη ανησυχία και φέρνουν ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη ενημέρωσης του κοινού για μια ασθένεια που, αν και σπάνια, μπορεί να αποβεί μοιραία αν αγνοηθούν τα πρώτα σημάδια.
Τι είναι η μηνιγγίτιδα
Η μηνιγγίτιδα είναι φλεγμονή των μηνίγγων, δηλαδή των μεμβρανών που περιβάλλουν και προστατεύουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Η νόσος μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, κυρίως ιογενείς, βακτηριακούς, ή και πιο σπάνια μυκητιασικούς.
Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι συνήθως πιο ήπια και αντιμετωπίζεται υποστηρικτικά, χωρίς μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Αντίθετα, η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση και εντατική θεραπεία, καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως εγκεφαλικό οίδημα, απώλεια ακοής, νοητική καθυστέρηση ή και θάνατο.
Συμπτώματα της μηνιγγίτιδας
Τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας μπορεί να εκδηλωθούν αιφνιδιαστικά και να εξελιχθούν ραγδαία μέσα σε λίγες ώρες. Τα πιο χαρακτηριστικά είναι:
- Υψηλός πυρετός
- Έντονος πονοκέφαλος
- Αυχενική δυσκαμψία (δυσκολία στην κίνηση του αυχένα)
- Ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία)
- Ναυτία ή/και εμετός
- Σύγχυση, υπνηλία ή απώλεια συνείδησης
- Σπασμοί (σε προχωρημένες περιπτώσεις)
-Σε βρέφη: ληθαργικότητα, ευερεθιστότητα, εξόγκωμα στη μαλακή περιοχή του κρανίου (πηγή)
Η άμεση αναγνώριση των συμπτωμάτων και η ιατρική αξιολόγηση μπορούν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ πλήρους ανάρρωσης και μόνιμης βλάβης ή απώλειας ζωής.
Πώς μεταδίδεται η μηνιγγίτιδα
Η μετάδοση εξαρτάται από τον αιτιολογικό παράγοντα. Η ιογενής μηνιγγίτιδα μεταδίδεται κυρίως με τη στενή επαφή ή μέσω αναπνευστικών εκκρίσεων. Αντίστοιχα, η βακτηριακή μορφή μπορεί να μεταδοθεί μέσω του σάλιου, του βήχα, του φιλιού ή της χρήσης κοινών σκευών από μολυσμένο άτομο.
Ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους, όπως σχολεία, στρατόπεδα ή φοιτητικές εστίες, αυξάνει τον κίνδυνο εξάπλωσης, γι’ αυτό και οι υγειονομικές αρχές συστήνουν ιδιαίτερη προσοχή στους νέους και τους εφήβους.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η θεραπεία της μηνιγγίτιδας εξαρτάται από την αιτία:
- Βακτηριακή μηνιγγίτιδα: Απαιτεί άμεση χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών και, συχνά, νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
- Ιογενής μηνιγγίτιδα: Συνήθως δεν απαιτεί ειδική θεραπεία και αντιμετωπίζεται με ανάπαυση, υγρά και αναλγητικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθούν και κορτικοστεροειδή για να μειωθεί η φλεγμονή στον εγκέφαλο.
Η πρώιμη διάγνωση αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες πλήρους ανάρρωσης, ενώ η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες.
Πρόληψη – Ο ρόλος του εμβολιασμού
Η σημαντικότερη ασπίδα προστασίας απέναντι στη βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι ο εμβολιασμός. Τα εμβόλια κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου, του πνευμονιόκοκκου και του Haemophilus influenzae τύπου B (Hib) περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και χορηγούνται σε βρέφη, παιδιά και εφήβους, ανάλογα με την ηλικία και το ιστορικό υγείας.
Η ενημέρωση των γονέων, η σχολαστική τήρηση του προγράμματος εμβολιασμών και η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας με την εμφάνιση ύποπτων συμπτωμάτων είναι καθοριστικής σημασίας.
Το πρόσφατο κρούσμα μηνιγγίτιδας στο ΠΑΓΝΗ καταδεικνύει ότι η νόσος παραμένει υπαρκτός και επικίνδυνος κίνδυνος, ειδικά για τους νέους. Παρά τη σπανιότητά της, μπορεί να αποβεί μοιραία χωρίς έγκαιρη παρέμβαση. Η ενημέρωση, η πρόληψη και ο εμβολιασμός αποτελούν τα τρία βασικά «όπλα» για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Δείτε επίσης: