Το τροχαίο που προκάλεσε ο ηθοποιός Βασίλης Μπισμπίκης στη Φιλοθέη, με ζημιές σε οχήματα και έναν τοίχο, έφερε ξανά στην επιφάνεια ένα σοβαρό κενό που έχει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Ο ίδιος ο ηθοποιός υποστηρίζει ότι δεν βρισκόταν υπό την επήρεια μέθης, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να διαπιστωθεί, καθώς εγκατέλειψε το σημείο του συμβάντος και παρουσιάστηκε στο αστυνομικό τμήμα αρκετές ώρες αργότερα.
Το ισχύον πλαίσιο αφήνει ανοιχτό ένα «παράθυρο» που, όπως σημειώνουν ειδικοί, λειτουργεί ουσιαστικά ως παρότρυνση προς τους οδηγούς που έχουν καταναλώσει αλκοόλ: αν εγκαταλείψουν το σημείο του ατυχήματος, είναι σχεδόν αδύνατο να αποδειχθεί η μέθη. Έτσι, η ποινική τους μεταχείριση καταλήγει ηπιότερη σε σχέση με εκείνους που παραμένουν και υποβάλλονται σε αλκοτέστ.
Η πρόταση για αυστηροποίηση του ΚΟΚ
Η συζήτηση γύρω από την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 43 του ΚΟΚ δεν είναι καινούρια. Ειδικοί στον χώρο της συγκοινωνιολογίας και του ποινικού δικαίου έχουν καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να κλείσει αυτό το νομικό κενό.
Στις 15 Ιανουαρίου 2025, κατά την προπαρασκευαστική διαδικασία για τον νέο ΚΟΚ, ο συγκοινωνιολόγος Κίμων Λογοθέτης και η ποινικολόγος Εβίτα Βαρελά παρουσίασαν μια τομή: σε κάθε περίπτωση εγκατάλειψης, να τεκμαίρεται αυτόματα ότι ο υπαίτιος οδηγός έχει καταναλώσει αλκοόλ στη μέγιστη κλίμακα, δηλαδή πάνω από 1,2 g/l.
Με αυτήν τη διάταξη, ο μη μεθυσμένος παραβάτης θα έχει ισχυρό αντικίνητρο να εγκαταλείψει, γνωρίζοντας ότι θα τιμωρηθεί σαν να ήταν μεθυσμένος. Την ίδια στιγμή, ο πραγματικά μεθυσμένος οδηγός δεν θα μπορεί να κερδίσει χρόνο ή ατιμωρησία με την αποχώρησή του, αφού η αυστηρότερη διάταξη του νόμου θα τον βαρύνει ούτως ή άλλως.
Παρά τη βαρύτητα της πρότασης, δεν ενσωματώθηκε στις ρυθμίσεις του υπό διαμόρφωση ΚΟΚ, αφήνοντας ανοιχτό το ζήτημα.
Οι δηλώσεις των ειδικών
Ο Κίμων Λογοθέτης χαρακτήρισε τη φυγή από τον τόπο ατυχήματος «μια άκρως αντικοινωνική και επικίνδυνη συμπεριφορά».
«Η φυγή από τον τόπο ενός ατυχήματος αποτελεί μια άκρως αντικοινωνική και επικίνδυνη συμπεριφορά, που υπονομεύει την ίδια τη βάση της κοινωνικής ευθύνης και της οδικής ασφάλειας. Για τον λόγο απαιτείται η αναθεώρηση του άρθρου 43 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με την εισαγωγή τεκμηρίου μέθης για κάθε οδηγό που εγκαταλείπει το σημείο του συμβάντος», επεσήμανε, ενώ εξήγησε ότι η θεσμοθέτηση αυτού του τεκμηρίου θα λειτουργήσει αποτρεπτικά:
«Η θεσμοθέτηση αυτού του τεκμηρίου θα λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι σε όσους επιλέγουν να “εξαφανιστούν” μετά από πρόκληση ατυχήματος, είτε αφήνοντας αβοήθητο έναν συνάνθρωπο στην άσφαλτο, είτε προξενώντας φθορές σε ξένες περιουσίες και επιχειρώντας να διαφύγουν. Μόνο έτσι θα σταλεί ένα σαφές μήνυμα ότι η κοινωνία δεν ανέχεται την ανευθυνότητα, την αδιαφορία και τον κυνισμό στον δρόμο. Είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης».
Η υπόθεση Μπισμπίκη και οι αντιδράσεις
Η συζήτηση πυροδοτήθηκε με αφορμή το τροχαίο που εμπλέκει τον Βασίλη Μπισμπίκη. Ο ίδιος, σε δήλωσή του, μίλησε για το περιστατικό στη Φιλοθέη, λέγοντας: «Ήταν μία φοβερή ζημιά». Από την άλλη πλευρά, θύμα του τροχαίου περιέγραψε τις συνέπειες που υπέστη, φωτίζοντας την άλλη όψη της ιστορίας.
Η δημόσια συζήτηση που άνοιξε μετά το περιστατικό δεν επικεντρώνεται μόνο στην προσωπική του υπόθεση, αλλά κυρίως στο θεσμικό πλαίσιο που αφήνει περιθώρια σε οδηγούς να αποφεύγουν τις ευθύνες τους. Το γεγονός ότι ο ηθοποιός παρουσιάστηκε στο αστυνομικό τμήμα ώρες αργότερα αποδυναμώνει κάθε δυνατότητα διαπίστωσης αν βρισκόταν υπό την επήρεια αλκοόλ ή όχι, αναδεικνύοντας την αδυναμία του σημερινού ΚΟΚ να προστατεύσει αποτελεσματικά την κοινωνία.
Το ζητούμενο: κοινωνική ευθύνη και δικαιοσύνη
Το κενό του ΚΟΚ δεν είναι απλώς μια νομική αστοχία. Στην πράξη μεταφράζεται σε ατιμωρησία, σε κίνητρο φυγής και σε κίνδυνο για ανθρώπινες ζωές. Όταν ένας οδηγός εγκαταλείπει το σημείο ατυχήματος, είτε έχει προκαλέσει ζημιές είτε έχει αφήσει πίσω του τραυματίες, το μήνυμα που περνά στην κοινωνία είναι ότι η ευθύνη μπορεί να αποφευχθεί.
Η προτεινόμενη αυστηροποίηση με το τεκμήριο μέθης στο μέγιστο όριο επιχειρεί να αντιστρέψει αυτήν τη λογική, βάζοντας σαφή όρια και ισχυρά αντικίνητρα. Παράλληλα, θέτει το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης: ότι όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως ιδιότητας, πρέπει να λογοδοτούν για τη συμπεριφορά τους στον δρόμο.
Δείτε επίσης:
Αφού το αλκοόλ είναι που κάνει τη ζημιά, γιατί δεν απαγορεύεται η διάθεση και πώλησή του; Αντ’αυτού, θα μας κρεμάσουν οι νεοπουριτανοί στο σύνταγμα επειδή μας αρέσουν τα αυτοκίνητα. για γυναικωτούς μόνο πλέον ο τόπος.
Το τεκμήριο αθωότητας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ενάσκηση της
ορθής ποινικής εξουσίας σε μια δημοκρατική κοινωνία που έχει ως βάση το κράτος
δικαίου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το τεκμήριο αθωότητας
απαγορεύει την επιβολή ποινικού κολασμού επί οποιουδήποτε προσώπου, παρά μόνο
κατόπιν νόμιμης και σεβόμενης αυτόν απόδειξης της ενοχής του.
Δεν ισχύει αυτό που γράφεις. Αν ίσχυε δεν θα γινόταν δίκη. Επιπλέον αν το πάμε έτσι τότε γιατί δέχεσαι και πληρώνεις εξώδικο πρόστιμο στην τροχαία; Δεν θεωρείσαι αθώος; Δοκίμασε να πας σε δίκη και θα καταλάβεις ότι λες βλακείες.
Στην προκειμένη μάλιστα είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο παίκτης “είχε πιεί τον Βόσπορο” και δεν έβλεπε μπροστά του. Στην τελική με την εγκατάλειψη του σημείου που έγινε το πρώτο ατύχημα μπορεί να προέκυψε και δεύτερο ή τρίτο. Πρέπει να υπάρχει αποτρεπτική ποινή για την εγκατάλειψη του σημείου!