Μετά το πρόσφατο φιάσκο με τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά σε 196.083 αγρότες, από τους οποίους ζητούνται πίσω 50.755.440 ευρώ για λανθασμένη πληρωμή ενισχύσεων του 2022, οι αγρότες νιώθουν οργή γιατί πληρώνουν τα λάθη του ΟΠΕΚΕΠΕ.
- Του ΣΑΚΗ ΤΡΕΧΑ – Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
Ας δούμε όμως γιατί ο οργανισμός δεν μπορεί να κάνει σωστές πληρωμές.
1. Θα έπρεπε ο ΟΠΕΚΕΠΕ να ήταν ανεξάρτητος οργανισμός
Δηλαδή, ένας ανεξάρτητος οργανισμός που κάνει ελέγχους και πληρωμές αγροτικών ενισχύσεων με έναν τεχνοκράτη πρόεδρο, όπως η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), που κάνει ελέγχους και αναλαμβάνει να εισπράξει τα φορολογικά έσοδα. Ετσι, δεν θα δεχόταν πολιτικές πιέσεις από υπουργικά γραφεία για να κάνει ρουσφετολογικές πληρωμές.
2. Θα έπρεπε να έχει εξειδικευμένο προσωπικό
Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν περάσει πολλοί καλοί επιστήμονες, αλλά δεν υπήρξε ποτέ αξιοκρατία, με αποτέλεσμα πολλοί να ζητούν να μετατεθούν σε άλλη υπηρεσία. Μιλάμε για έναν οργανισμό που λειτουργεί από το 2002, διαχειρίζεται ετησίως περίπου 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία θα έπρεπε να καταλήγουν σε 700.000 δικαιούχους αγρότες και κτηνοτρόφους, και δεν μπορεί να κάνει προσλήψεις έμπειρου προσωπικού. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ αποδυναμώθηκε από πολιτικές αποφάσεις και επιλογές. Η κατάσταση του οργανισμού είναι αποτέλεσμα επιλογών που οδήγησαν σταδιακά στην τεχνική και στελεχιακή αποδυνάμωσή του.
Φτάσαμε στο σημείο το 2024 ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας, μιλώντας στη Βουλή για την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, να δηλώνει ότι πρόκειται για λάθος υπολογισμό του οργανισμού που οφείλεται στην «έλλειψη τεχνικού συμβούλου τη συγκεκριμένη περίοδο». Δηλαδή, η ηγεσία του υπΑΑΤ πιστεύει ότι είναι ανίκανος να πληρώσει ο οργανισμός χωρίς ιδιώτη σύμβουλο! Οι υπάλληλοι του οργανισμού όμως γνωρίζουν ότι οι χειρισμοί του συμβούλου φταίνε για την επιτήρηση από την Κομισιόν.
3. Θα έπρεπε να κάνει διεθνείς και όχι φωτογραφικούς διαγωνισμούς για ανάδοχο
Ολα τα χρόνια, ο ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργούσε με έναν συγκεκριμένο ιδιώτη, «τον παλαιό τεχνικό σύμβουλο». Βρέθηκε και ένας «νέος τεχνικός σύμβουλος», όμως δεν ανέλαβε το έργο του ΟΣΔΕ επειδή πληρούσε τα κριτήρια ενός ανοιχτού διαγωνισμού, αλλά με άνωθεν υπουργική εντολή. Κρίνεται αναγκαίο να λυθεί επιτέλους ο «γόρδιος δεσμός» του ΟΠΕΚΕΠΕ με τον συγκεκριμένο τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος έχει αποδειχτεί για τους παραγωγούς επιζήμιος και κοστοβόρος.
4. Στις συμβάσεις, τα data δεν ήταν ανοιχτά
Ενα μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας είναι ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει τα δεδομένα από τις δηλώσεις ΟΣΔΕ, αλλά αυτά βρίσκονται στα υπόγεια ιδιωτικής εταιρίας. Αυτό σημαίνει, πρώτον, ότι για να κάνει ελέγχους πρέπει να πάρει την άδεια από τον σύμβουλο και, δεύτερον, πως δεν μπορεί να κάνει σύνδεση της πλατφόρμας του ΟΣΔΕ με άλλες δημόσιες πλατφόρμες (όπως, π.χ., της ΑΑΔΕ) για διασταυρωτικούς ελέγχους και να βλέπει ανά πάσα στιγμή παραστατικά κάθε παραγωγού. Επίσης, δεν συνδέεται η πλατφόρμα του ΟΣΔΕ με αυτήν του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι αποζημιώσεις. Η έλλειψη στοιχείων οδήγησε στο ναυάγιο του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ, μια και η επιτροπή που συνέταξε το σχέδιο δήλωσε ότι βασίστηκε στα στοιχεία που τους δόθηκαν.
5. Φορέας συντονισμού μια θυγατρική του τεχνικού συμβούλου
Ολοι θυμούνται το 2014, όταν με απόφαση του τότε προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ έγινε φορέας συντονισμού για το έργο ΟΣΔΕ 2014-2020 μια εταιρία ψηφιακών υπηρεσιών θυγατρική του τεχνικού συμβούλου. Υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις τότε για τους φορείς πιστοποίησης α’ και β’ βαθμού και τις τιμές που έπρεπε να πληρώνουν οι αγρότες. Αυτό έκανε ακριβό το ΟΣΔΕ στη χώρα μας, όταν ήταν δωρεάν στις άλλες χώρες της Ε.Ε.
6. Τεχνική λύση
Ηταν μια προσωρινή λύση για να γίνει κατανομή ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους, αλλά κατάντησε μόνιμη. Οπως καταγγέλλουν οι συνεταιριστές, οδήγησε σε ένα χρυσοφόρο κύκλωμα που λυμαίνεται τα βοσκοτόπια σε διάφορες περιοχές της χώρας, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από τα χρήματα που αναλογούν στους κτηνοτρόφους μας.
Όλες οι πληρωμές για το 2023
Συνολικά, για το 2023 και για τους δύο πυλώνες (εντός ΟΣΔΕ ενισχύσεις έτους αιτήσεων 2023) καταβλήθηκαν μέχρι τώρα 2.302.646.379,80 ευρώ.
Αναλυτικά, οι πληρωμές έχουν ως εξής:
Αμεσες Ενισχύσεις του Πυλώνα Ι:
- Προκαταβολή 70% της Βασικής Εισοδηματικής Στήριξης για τη Βιωσιμότητα – Οκτώβριος 2023 – 488.384.809,32 € σε 538.768 δικαιούχους.
- Εξόφληση Βασικής Εισοδηματικής Στήριξης για τη Βιωσιμότητα – Δεκέμβριος 2023 – 265.742.402,66 € σε 572.444 δικαιούχους.
- Συμπληρωματική Στήριξη του Αναδιανεμητικού Εισοδήματος για τη Βιωσιμότητα – Δεκέμβριος 2023 -161.967.087,95 € σε 338.887 δικαιούχους.
- Ενίσχυση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας – Δεκέμβριος 2023 – 23.314.053,78 € σε 49.239 δικαιούχους.
- Συνδεδεμένες Ενισχύσεις – Απρίλιος 2024 – 191.979.285,73 € σε 171.857 δικαιούχους.
- Ειδική Ενίσχυση Βάμβακος – Απρίλιος 2024 – 163.368.320 € σε 37.960 δικαιούχους.
- Οικολογικά Σχήματα – Απρίλιος 2024 – 398.483.010,89 € σε 551.717 δικαιούχους.
- Εκκαθάριση 1 Ιουλίου 2024 – 91.696.644,14 € σε 487.208 δικαιούχους.
- Τελική εκκαθάριση 15 Οκτωβρίου 2024 – 14.118.745,51 € σε 54.430 δικαιούχους.
Συνολικά για τον Πυλώνα Ι, το έτος 2023 πληρωθήκαν 1.799.054.359,98 ευρώ.
Ενισχύσεις του Πυλώνα ΙΙ
- Προκαταβολή 70% – Νοέμβριος 2023 – Μέτρο 10 (αγροπεριβαλλοντικά) – 33.184.926,38 € σε 13.863 δικαιούχους.
- Προκαταβολή 70% – Νοέμβριος 2023 – Μέτρο 11 (βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία) – 140.611.316,51 € σε 53.406 δικαιούχους.
- Αντισταθμιστική ενίσχυση εντός και εκτός ορεινών περιοχών και ειδικών μειονεκτημάτων (εξισωτική αποζημίωση) – Δεκέμβριος 2023 – 234.030.265,23 € σε 396.973 δικαιούχους.
- Μέτρο 10 (αγροπεριβαλλοντικά) – Μάιος 2024 – 20.230.458,83 € σε 13.999 δικαιούχους.
- Μέτρο 10 (αγροπεριβαλλοντικά) – Ιούλιος 2024 – 898.677,12 € σε 446 δικαιούχους.
- Μέτρο 11 (βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία) – Ιούλιος 2024 – 68.187.713,03 € σε 53.025 δικαιούχους.
- Αντισταθμιστική ενίσχυση εντός και εκτός ορεινών περιοχών και ειδικών μειονεκτημάτων (εξισωτική αποζημίωση) – Ιούλιος 2024 – 6.448.672,63 € σε 27.205 δικαιούχους.
Σημειώνουμε ότι η εκκαθάριση των μέτρων αγροτικής ανάπτυξης έτους 2023 θα πραγματοποιηθεί το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.
Συνολικά για τον Πυλώνα ΙΙ, το έτος 2023 πληρωθήκαν μέχρι σήμερα 503.592.029,73 ευρώ.
Παρουσία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας οι δίκες για τις παράνομες αγροτικές ενισχύσεις
Στις αρχές Οκτωβρίου, δικαστήριο της Αθήνας, με βάση προηγούμενη έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ανακοίνωσε την καταδίκη για τα πλαστά βοσκοτόπια χωρίς ζώα στην Τζια. Επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης 24 και 12 μηνών χωρίς ελαφρυντικά.
Λίγες ημέρες αργότερα, στο Κακουργιοδικείο της Αθήνας επρόκειτο να εκδικαστεί η υπόθεση όσων δήλωναν 4.560 στρέμματα βοσκοτόπων, τα οποία ενοικίαζαν στο όρος Γράμμος και εισέπρατταν ενισχύσεις, αλλά αναβλήθηκε. Αφορά ψευδή δήλωση εκτάσεων με στόχο την κατανομή δικαιωμάτων Εθνικού Αποθέματος 2019 και 2020. Η εισαγγελέας που διενήργησε την έρευνα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ήταν στην έδρα του δικαστηρίου.
Βλέπουμε ότι και στις δύο περιπτώσεις έχουμε έρευνα ή παρουσία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Ο κατηγορούμενος επέστρεψε το «αχρεωστήτως» καταβληθέν ποσό της επιδότησης. Στο παρελθόν, όταν επέστρεφαν τις παράνομες ενισχύσεις, ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν προχωρούσε σε διώξεις. Τώρα, όμως, φαίνεται ότι υπάρχει εντολή από τις Βρυξέλλες να μην έχουν καθαρό ποινικό μητρώο όσοι παρανομούν με ευρωπαϊκά κονδύλια. Αυτό θα ενοχλήσει κάποιους, γιατί δεν θα μπορούν να πάρουν εργολαβίες του Δημοσίου.
Υπάρχει κάτι ακόμη κοινό στις δύο δίκες: είναι μάρτυρας η επικεφαλής της ελεγκτικής υπηρεσίας του ΟΠΕΚΕΠΕ. Πληροφορίες της εφημερίδας μας αναφέρουν ότι είχε συχνές επισκέψεις τελευταία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ πριν από λίγες ημέρες την απομάκρυνε για «ανεπάρκεια». Στις αρχές του χρόνου ήταν στη θέση του αντιπροέδρου, όταν ο ίδιος είχε προτείνει την πρόσληψή της στο Δ.Σ. του οργανισμού (απουσία του τότε προέδρου).
Πληροφορίες λένε ότι το συγκεκριμένο άτομο γνωρίζει πολλά για τον οργανισμό και αναμένεται να γεμίσουν οι φάκελοι της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Η έρευνα, πάντως, αιφνιδίασε και κάποιοι σίγουρα έχουν χάσει τον ύπνο τους, γιατί το κουβάρι κανείς δεν γνωρίζει μέχρι πού μπορεί να φτάσει.
