Σαν λύτρωση περιμένουν οι μεγάλες και μικρότερες κατασκευαστικές εταιρίες το Αναπτυξιακό Πακέτο που σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως αντίδοτο στην πανδημία, από το οποίο η Ελλάδα έχει λαμβάνειν περισσότερα από 60 δισ. ευρώ, μαζί με το επόμενο ΕΣΠΑ.
Η κατάσταση στην αγορά κατασκευών είναι εξαιρετικά δυσάρεστη, όπως προκύπτει και από τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων τεχνικών εταιριών για το 2019.
Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των υπογεγραμμένων συμβάσεων των εισηγμένων κατασκευαστικών ομίλων έχει υποχωρήσει κοντά στα 4 δισ. ευρώ, όταν πριν από πέντε χρόνια ξεπερνούσε τα 9 δισ. και σχεδόν το μισό αφορούσε έργα στο εξωτερικό. Οι εργολάβοι βλέπουν την ελληνική αγορά δημοσίων έργων να συρρικνώνεται, την ίδια στιγμή που δυσκολεύονται να διεκδικήσουν νέα έργα στο εξωτερικό. Μάλιστα, οι περισσότεροι έχουν και εξαιρετικά δυσάρεστη εμπειρία από τις διεθνείς αγορές, καθώς αναγκάστηκαν τον τελευταίο χρόνο να φύγουν σχεδόν τρέχοντας!
Πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό πως η ΑΒΑΞ εγκαταλείπει άρον άρον την αγορά του Κατάρ, μαζί με υπογεγραμμένες συμβάσεις περί τα 300.000.000 ευρώ. Εντός των προσεχών ημερών αναμένεται να ολοκληρωθεί η συμφωνία με τον τοπικό συνεταίρο για την πώληση τριών θυγατρικών που εκτελούσαν έργα στην αραβική χώρα. Πρόκειται για εταιρίες που είχαν αποκτηθεί στο πλαίσιο εκκαθάρισης του μητρικού κυπριακού ομίλου J&P Overseas. Η ΑΒΑΞ φεύγει από το Κατάρ προκειμένου να περιορίσει τις ζημιές, αφού είχε μπλέξει σε διαμάχη με τοπικούς φορείς. Και δεν είναι η μόνη που περιορίζει τη διεθνή της παρουσία. Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες κατέγραψαν πολύ μεγάλες ζημιές. Πλέον λειτουργούν ελάχιστα εργοτάξια εκτός Ελλάδας, με την ΕΛΛΑΚΤΩΡ να έχει επικεντρωθεί στη Ρουμανία, τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Κύπρο και την ΑΒΑΞ να επιχειρεί στη Μέση Ανατολή και τη Βαλκανική.
Στην ΕΛΛΑΚΤΩΡ, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα ηνία η διοίκηση Καλλιτσάντση είχε ξεκαθαρίσει πως θα μπει τέλος σε πλήθος ζημιογόνων διεθνών δραστηριοτήτων που κόστισαν στον εισηγμένο κατασκευαστικό όμιλο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Είχε, επίσης, ξεκαθαρίσει πως ο όμιλος θα επικεντρωθεί σε διεθνείς αγορές που τις γνωρίζει καλά και μπορεί να αναλάβει έργα με αξιόλογο περιθώριο κέρδους. Οπως αναφέρεται και στις τελευταίες παρουσιάσεις, η απομάκρυνση από πολλές ξένες αγορές έγινε είτε ολοκληρώνοντας τα έργα που είχε αναλάβει (π.χ., Αυστραλία, Αλβανία, Σερβία) είτε αποχωρώντας από ζημιογόνες δραστηριότητες (stop loss), στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του κλάδου κατασκευών.
Ενδεικτική της κατάστασης που παρέλαβε η νέα διοίκηση ήταν η κατάσταση των έργων στη Σερβία, όπου χρειάστηκε πολύμηνη προσπάθεια για να βρεθεί φόρμουλα με τις τοπικές Αρχές. Στη χρήση του 2019, τα αποτελέσματα του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ επιβαρύνθηκαν από ζημιές 113,3 εκατ. ευρώ από έργα κατασκευής φωτοβολταϊκών πάρκων, κυρίως στην Αυστραλία. Σύμφωνα με τη διοίκηση, οι ζημιές οφείλονται «στο αυξημένο κόστος, που προκλήθηκε από ελαττωματικά υλικά προμηθειών, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των έργων, οι οποίες απέφεραν και ποινικές ρήτρες, καθώς και λόγω αυξημένων απαιτήσεων του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου».
Μπορεί να αποσύρθηκε από αρκετές αγορές, αλλά ταυτόχρονα ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ ενίσχυσε σημαντικά την παρουσία του στη Ρουμανία, στην οποία το τελευταίο 18μηνο έχει εξασφαλίσει συμβάσεις ύψους περί το 1 δισ. ευρώ, είτε ως επικεφαλής είτε ως μέλος κοινοπραξιών. Στις αρχές Μαρτίου υπέγραψε στο Βουκουρέστι τη σύμβαση για σιδηροδρομικό έργο προϋπολογισμού 627.000.000 ευρώ, ως μέλος κοινοπραξίας με ποσοστό συμμετοχής 30%.
Η ανακατασκευή του αεροδρομίου «Nikola Tesla» στο Βελιγράδι (Σερβία), η ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου στη μαρίνα Αγίας Νάπας στην Κύπρο και η ανάπτυξη του Καζίνου Κύπρου στη Λεμεσό είναι μερικά από τα εργοτάξια που διαθέτει σήμερα στο εξωτερικό ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Επιπλέον, έχει αναλάβει τη μελέτη, προμήθεια και κατασκευή εγκατάστασης αποθήκευσης καυσίμων, καθώς και την προμήθεια και εγκατάσταση δύο μονάδων αποθείωσης σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στο Βασιλικό Κύπρου.
Η ΑΒΑΞ μπορεί να φεύγει από το Κατάρ, αλλά σχεδόν τα μισά έσοδα του ομίλου από τις κατασκευές (τα 210.000.000 από τα 442.000.000 ευρώ) προέρχονταν πέρυσι από τις αγορές του εξωτερικού. Ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ εξακολουθεί να έχει τα μεγαλύτερα έσοδα από τις διεθνείς αγορές, που προσέγγισαν πέρυσι το μισό δισ. ευρώ. Σταθερός, κοντά στα 210 εκατ. Ευρώ, ήταν ο κύκλος εργασιών του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ από τις διεθνείς αγορές. Οι διοικήσεις επικεντρώνονται, πάντως, στην Ελλάδα και ελπίζουν πως το αναπτυξιακό πακέτο της Ε.Ε., σε συνδυασμό με την εκκίνηση διαγωνισμών που καθυστερούν επί χρόνια, θα καλύψει το κενό της περιορισμένης διεθνούς παρουσίας, μέχρι να ισορροπήσει η κατάσταση στο εξωτερικό.
