Σε μία λεπτομερή ανάλυση των επεκτατικών κινήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Κύπρο, προχώρησε ο Διεθνολόγος Γιάννος Χαραλαμπίδης, με άρθρο του στην κυπριακή εφημερίδα «Η Σημερινή». Αναλύει τις γεωπολιτικής σημασίας κινήσεις της Άγκυρας, με την άσκηση «Θαλασσόλυκος 2025» που διεξάγεται αυτές τις ημέρες, καθώς και τις επιδιώξεις του νέου εγκαθέτου της Άγκυρας στα κατεχόμενα Τουφάν Ερχιουρμάν.
Διαβάστε την ανάλυση του Γιάννου Χαραλαμπίδη:
Ενώ οι προσπάθειες δημιουργίας θετικού κλίματος στο Κυπριακό αποτελούν το ζητούμενο, όπως ισχυρίζονται ο κατοχικός ηγέτης Τουφάν Ερχιουρμάν και ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, η Τουρκία φροντίζει να υπενθυμίζει τη γεωπολιτική διάσταση του προβλήματος και τις επεκτατικές της προθέσεις, που αποτυπώνονται στην αντίληψη ότι: Από τη Ρόδο ώς την Αλεξανδρέττα υπάρχει μια τουρκική λίμνη. Και το αναδεικνύει αυτό με την άσκηση «Θαλασσόλυκος 2025» (22 Νοεμβρίου με 3 Δεκεμβρίου), που εκτείνεται στην Ανατολική Μεσόγειο από τη Ρόδο ώς τα βόρεια κατεχόμενα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από τις 19 ώς τις 21 Νοεμβρίου διεξήχθη αντιαεροπορική άσκηση στην κατεχόμενη Κύπρο, στην περιοχή Άγιου Επικτήτου. Την ίδια στιγμή δέσμευσαν περιοχή στ’ ανοικτά της Καρπασίας για τη διεξαγωγή αεροναυτικών ασκήσεων από τις 24 ώς τις 28 Νοεμβρίου.
Όροι, εκλιπούσα και αδιέξοδο…
Το Κυπριακό δεν είναι μόνο δικοινοτικό ζήτημα, αλλά εισβολής – κατοχής και δη γεωπολιτικό με τα ισοζύγια και τα ανισοζύγια δυνάμεων να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις. Αυτές οι διαστάσεις είναι συναφείς με το διεθνές δίκαιο και την ίδια τη νομική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των νόμων της, καθώς και εκείνων της ΕΕ, που έχουν εκ των πραγμάτων ενσωματωθεί στην εγχώρια νομοθεσία. Βεβαίως, με τους όρους που έθεσε για την επανέναρξη των συνομιλιών και τα δέκα σημεία δημιουργίας καλού κλίματος, ο Ερχιουρμάν αναζητά το ροκάνισμα της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και την εκ των προτέρων κατάργησή της, επιβεβαιώνοντας την αντίληψη της Άγκυρας ότι είναι εκλιπούσα. Όχι μόνο δεν θέλει να υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία στο τραπέζι, αλλά, ταυτοχρόνως, προβάλλει τον εξής όρο: Εάν πάμε σε συνομιλίες και δεν υπάρξει αποτέλεσμα, θα πρέπει να αρθεί π.χ. το λεγόμενο εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων, εξέλιξη που κατ’ ελάχιστον θ’ ανοίξει τις πύλες της αναγνώρισης στο ψευδοκράτος. Και εφόσον θα υπάρχει μια τέτοια δέσμευση, γιατί να μην οδηγήσει – όπως πολλάκις το έπραξε η τουρκική πλευρά στο παρελθόν – τη διαδικασία σε αδιέξοδο, εάν δεν πάρει αυτό που θέλει, για να επιτύχει άλμα στην αναγνώριση;
Έξωθεν καλή μαρτυρία
Υπό αυτές τις συνθήκες επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Η Άγκυρα χρησιμοποιεί την υφιστάμενη διαδικασία στο Κυπριακό για να έχει έξωθεν καλή μαρτυρία, ενώ επί της ουσίας δεν υπάρχει αλλαγή της πολιτικής της ως προς τους διχοτομικούς της στόχους και την εφαρμογή της Γαλάζιας Πατρίδας, της οποίας αναπόσπαστο τμήμα είναι η Κύπρος στο σύνολό της. Εξ ου και οι στρατιωτικές ασκήσεις όπως η «Θαλασσόλυκος 2025».
Μεικτοί γάμοι κι εποικισμός
Από τον τρόπο διεξαγωγής των τουρκικών ασκήσεων είναι πρόδηλος ο χαρακτήρας της επεκτατικής πολιτικής της Άγκυρας, που σημαίνει τον πλήρη έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου και τη συνεχή αναβάθμιση της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής της σημασίας εντός και εκτός ΝΑΤΟ ως απαραίτητου και σημαντικού συμμάχου. Η Τουρκία ωφελείται από την αδυναμία της Εθνικής Φρουράς και την έλλειψη ελληνικής στρατιωτικής παρουσίας στο πλαίσιο των Εγγυητικών της Δικαιωμάτων. Το γεγονός αυτό έχει αντίκτυπο και στην επίλυση του Κυπριακού, διότι η τελική πολιτειακή μορφή καθορίζεται από τα ανισοζύγια δυνάμεων, που επιτρέπουν στην Τουρκία να συμπεριφέρεται αλαζονικά και εκβιαστικά. Καθόλου τυχαίες δεν είναι και οι αξιώσεις που θέτει ο Ερχιουρμάν:
Α) Για τους μεικτούς γάμους και τη νομιμοποίηση των κατιόντων τους (παιδιών – απογόνων). Στόχος είναι η νομιμοποίηση και άλλων εποίκων για ν’ αφαιρεθεί άλλος ένας μπελάς για τους Τουρκοκύπριους και την Άγκυρα στο πλαίσιο της λύσης. Με τον τρόπο αυτό η τουρκική πλευρά αποκτά πλεονέκτημα και αποφεύγεται ή μειώνεται σημαντικά η σύνδεση των όποιων εποίκων με οποιαδήποτε άλλο θέμα στη διαπραγμάτευση. Το ζήτημα αυτό έχει, με βάση το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, ως εξής: Πρώτο, η Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης (1949) και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο Ι (1977) απαγορεύει στο άρθρο 49(6) τον εποικισμό, τονίζοντας ότι: «Η Κατοχική Δύναμη δεν θα εκτοπίζει ή μεταφέρει τμήματα του δικού της άμαχου πληθυσμού στο έδαφος που έχει καταλάβει». Δεύτερο: Το Πρωτόκολλο Ι, άρθρο 85(4) χαρακτηρίζει τέτοιες πρακτικές ως σοβαρή παραβίαση (grave breach), του διεθνούς δικαίου, αφού ο εποικισμός συνιστά έγκλημα πολέμου. Οι διατάξεις αυτές έχουν ως στόχο να απαγορεύσουν τον οργανωμένο εποικισμό και να προστατεύσουν τον γηγενή πληθυσμό, αποτρέποντας έτσι τη δημογραφική αλλοίωση ως τμήμα της εποικιστικής πολιτικής. Τόσο οι κατιόντες όσο και οι μεικτοί γάμοι των εποίκων με Τουρκοκυπρίους είναι τμήμα αυτής της εποικιστικής πολιτικής, που απαγορεύει το διεθνές δίκαιο, και προστατεύει τους Ελληνοκύπριους εκτοπισθέντες. Συναφώς, δε, ζητά και κάτι άλλο παράνομο ο Ερχιουρμάν: Να επιτρέπεται στους εποίκους που είναι παντρεμένοι με Τ/κ να έρχονται στις ελεύθερες περιοχές.
Σφετερισμός και δικαιοδοσία
Β) Για το θέμα του σφετερισμού των ελληνοκυπριακών περιουσίων στα κατεχόμενα. Επί τούτου είναι ζήτημα που αφορά στην αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των τριών εξουσιών της, δηλαδή της Εκτελεστικής, της Νομοθετικής και της Δικαστικής. Το θέμα είναι πολλαπλό. Δηλαδή, οι αποφάσεις για τον σφετερισμό στηρίζονται στη δικαιοδοσία των κυπριακών δικαστηρίων και στα κατεχόμενα, γεγονός που ενοχλεί τον Ερχιουρμάν, ο οποίος δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού θεωρεί τον εαυτό του ως Πρόεδρο του ψευδοκράτους. Το θέμα δεν είναι μόνο νομικό, που ως τέτοιο λαμβάνει διεθνείς διαστάσεις, αλλά και ουσιαστικό. Γιατί; Διότι τα εντάλματα είναι εκτελεστά σε όλην την ΕΕ σε βάρος Ευρωπαίων, Τούρκων, Τουρκοκυπρίων και άλλων εμπλεκομένων πολιτών εντός ή εκτός της ΕΕ. Ως εκ τούτου δημιουργούνται συνθήκες αποτροπής για τους ξένους επενδυτές, αλλά, ταυτοχρόνως, προκύπτει πρόβλημα στη χρηματοδότηση του ψευδοκράτους. Και, ως εκ τούτου, ασκούνται εσωτερικές πιέσεις, συν του γεγονότος ότι η Άγκυρα επιβαρύνεται με τα κενά του προϋπολογισμού των κατεχομένων.
Η ασφάλεια και ο κατακτητής
Γ) Οι επαφές μεταξύ των κατοχικών ενόπλων δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς σε ποιο επίπεδο θα ήταν δυνατό να γίνουν; Η Εθνική Φρουρά είναι στρατός της Κυπριακής Δημοκρατίας και δη των Ελλήνων, που προστατεύει το κράτος από το 1964 από τις εξωτερικές απειλές, και σήμερα από μια νέα τουρκική προέλαση. Έχει συσταθεί κάτω από το Δίκαιο της Ανάγκης και το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ περί αυτοάμυνας. Αντιθέτως, ο λεγόμενος Τουρκοκυπριακός Στρατός είναι αποσχιστικός και μαζί με τον τουρκικό είναι κατοχικοί, με στόχο τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνεπώς, εάν θα συζητήσει ο Αρχηγός π.χ. της Εθνικής Φρουράς αυτό θα πρέπει να γίνει μόνο με τον Αρχηγό των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, δηλαδή κράτος με κράτος και όχι με τον επικεφαλής των κατοχικών δυνάμεων, που είναι π.χ. Σωματάρχης, ή με τον επικεφαλής του λεγόμενου «Τ/κ Στρατού», που δεν υπάρχει νομικά. Είναι παράνομος. Υπηρετεί μιαν αποσχιστική οντότητα.
Η μοίρα της Καρπασίας
Ο γεωπολιτικός και γεωστρατηγικός χαρακτήρας δράσης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων από τη Ρόδο ώς την Κύπρο επιβεβαιώνει την προσπάθεια για την εμπέδωση της τουρκικής λίμνης, που διευρύνεται προς το Αιγαίο. Τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα οφείλουν ν’ απαντήσουν ενιαία στη βάση αμυντικής συμμαχίας, όπως για παράδειγμα είναι το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, εάν δεν επιθυμούν να είναι όμηροι της τουρκικής υπεροπλίας, η οποία μεταφέρεται οπoυδήποτε στο διπλωματικό πεδίο και στις συνομιλίες είτε στο Αιγαίο είτε στην Κύπρο. Διότι, πώς αναλύονται οι τουρκικές ασκήσεις αυτές; Ως προβολή ισχύος της Τουρκίας και εμπέδωση της αντίληψης από πλευράς Ερντογάν ότι αυτός κάνει κουμάντο! Το ότι διεξάγονται επί μακρόν ασκήσεις στην Καρπασία και στα βόρεια της Κύπρου, αποτυπώνεται η ακόλουθη πολιτική, νομική και ενεργειακή αντίληψη: Α) Ο χώρος Κύπρου – Τουρκίας είναι ενιαίος και ελεγχόμενος από τον Αττίλα. Β) Η Καρπασία είναι εκ της φύσεώς της σημαντική: i) Για τους θαλάσσιους και ενεργειακούς δρόμους από και προς το Τσεϊχάν και το Σουέζ. ii) Για τους μελλοντικούς αγωγούς, που θα ήταν δυνατό να περάσουν μέσω της Συρίας προς τη Μεσόγειο. Γίνεται κατανοητή η στρατηγική σημασία της Αμμοχώστου ως λιμανιού, που είναι ήδη αναβαθμισμένο για στρατιωτικούς σκοπούς και ως τουρκικό ορμητήριο στην περιοχή. Όσο, δε, για την Καρπασία είναι πρόδηλον πως οι πιθανότητες επιστροφής της σε περίπτωση λύσης και δη ομοσπονδιακής είναι περιορισμένες.
Ο πνεύμονας του Ισραήλ και τα ΜΟΕ
Επειδή η τουρκική πλευρά εξακολουθεί να ενισχύεται γεωπολιτικά και επειδή θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις, λογικό είναι να επισημανθούν τα εξής:
1. Ανεξαρτήτως λύσης, η ΕΦ θα πρέπει να συνεχίσει την ενίσχυσή της και τις καλές της σχέσεις με τις ΗΠΑ και κράτη της περιοχής, όπως είναι το Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή αντιπαράθεση με την Τουρκία και έχει κοινά συμφέροντα με την Κύπρο.
Αυτά τα συμφέροντα αφορούν στα ενεργειακά και αμυντικά ζητήματα, αφού: α) Η περιοχή της Κύπρου προς την Ελλάδα είναι ο πνεύμονας του Ισραήλ λόγω του περιορισμένου στρατηγικού του βάθους. Και συμβαίνει αυτό διότι έχει μεν κερδίσει το Ισραήλ τους αντιπάλους του, αλλά η κατάσταση δεν είναι ομαλή. β) Το Ισραήλ δεν θέλει να πέσει η Κύπρος στον έλεγχο της Τουρκίας και να του κοπεί ο πνεύμονας του ζωτικού χώρου. Ούτε επιθυμεί την εδραίωση και την ενίσχυση της τουρκικής απειλής μέσω Κύπρου.
2. Εφόσον ο Ερχιουρμάν επιθυμεί, όπως ισχυρίζεται, να επαναρχίσουν οι σχέσεις του με την ΕΕ, που διακόπηκαν μετά το Κραν Μοντανά, γιατί να μην αποδεχθεί κάτι άλλο συναφές: Να δημιουργηθεί στην Αμμόχωστο μια ζώνη συμβίωσης και κοινών εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κάτω από τους νόμους της ΕΕ που είναι ενσωματωμένοι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Γιατί να μη δεχθεί μια τέτοια πρόταση στη βάση του αμοιβαίου οφέλους και της μερικής αποκατάστασης του Κεκτημένου στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα με προοπτική επέκτασής του; Για να έχει οποιαδήποτε σχέση με την ΕΕ, και δη αυτήν που αφορά το Κεκτημένο στον βορρά, θα πρέπει ο Ερχιουρμάν να δεχθεί την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γιατί; Διότι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο 10, η Κύπρος εντάχθηκε ολόκληρη στην ΕΕ με αναστολή του Κεκτημένου, λόγω κατοχής. Για την όποια εφαρμογή του χρειάζεται η λήψη απόφασης με ομοφωνία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Διαθέτουμε, δηλαδή, βέτο! Ή να το θέσουμε αλλιώς: Χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, ο Ερχιουρμάν φέρει το βάρος της ευθύνης για το πόσο Ευρωπαϊστής είναι και πόσο θέλει σχέσεις με την ΕΕ για εφαρμογή του Κεκτημένου και ευρωπαϊκή λύση ή όχι. Και αυτή η πολιτική πρακτική περνά μέσω της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ίδιο ισχύει και για τη λύση.
Δείτε επίσης:
- Ο βετεράνος της Κύπρου Ν. Αργυρόπουλος παρουσιάζει το βιβλίο του «Οι Ένοχοι»
- Τουρκία: Νέα «πυρά» στην Ελλάδα για Θαλάσσιο Χάρτη και ΑΟΖ
- Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: «Στόχος της Τουρκίας η πλήρης τουρκοποίηση του νησιού»
