Οι διπλωματικές κινήσεις στο τρίγωνο Αθήνα – Τίρανα – Αγκυρα τους τελευταίους 12 μήνες περιγράφουν εύγλωττα τον βρόμικο ρόλο της Αλβανίας και την προσπάθεια της Τουρκίας να την καταστήσει «μακρύ χέρι» της πολιτικής της στα Βαλκάνια, χρησιμοποιώντας τη ως μοχλό πίεσης προς την Ελλάδα.
Και μόνο η παράθεση των γεγονότων (βλ. πίνακα δεξιά), με τις επισκέψεις του Αλβανού πρωθυπουργού στην Αγκυρα, στην Κωνσταντινούπολη και την Αθήνα καθώς και τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, περιγράφει ευκρινώς τα τεκταινόμενα.
Ο ρόλος που έχει αναθέσει η Αγκυρα στην Αλβανία του Εντι Ράμα επηρεάζει καταλυτικά τις ελληνοαλβανικές σχέσεις την τελευταία 10ετία, καθιστώντας τις «παρακολούθημα» των τουρκικών επιδιώξεων σε βάρος της Ελλάδας.
Αποκορύφωμα αυτής της στρατηγικής ήταν η «ανάθεση» του Ερντογάν στον Αλβανό πρωθυπουργό να πλασαριστεί ως «μεσολαβητής» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, με συγκεκριμένο, μάλιστα, διπλωματικό αποτύπωμα την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών ανάμεσα στις δύο χώρες.
Τρεις ημέρες μετά την επίσκεψη Ράμα στην Αθήνα, στην οποία ο Αλβανός πρωθυπουργός κατέφθασε μετά τη διήμερη επίσκεψη στην Τουρκία, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανακοίνωσε (πρώτα ανεπίσημα στους δημοσιογράφους) την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών. Στις προαναφερθείσες δηλώσεις του με τον Τουρκοκύπριο «ομόλογό» του ανέδειξε τον Αλβανό πρωθυπουργό ως κεντρικό πρόσωπο στην ελληνοτουρκική διαμάχη, λέγοντας συγκεκριμένα: «Εμείς είμαστε έτοιμοι για όλα τα θέματα. Εχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και μετά τη συνάντηση αυτή σε πρόσκληση του Εντι Ραμα, είμαι έτοιμος να συναντηθώ με τον Νίκο Δένδια στα Τίρανα (sic). Αυτή είναι μια πρόσκληση και εύχομαι η Ελλάδα να μην την αρνηθεί».
Με άλλα λόγια, ο Τούρκος ΥΠΕΞ πρότεινε η εναρκτήρια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, ύστερα από μακρά περίοδο προκλήσεων και ύβρεων προς την Ελλάδα, να πραγματοποιηθεί (ουσιαστικά) σε… τουρκικό έδαφος!
Φυσικά η Αθήνα απέρριψε την πρόταση. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά δέχτηκε να φιλοξενήσει τον Ράμα στην Αθήνα, σε μια άτυπη «ιδιωτική» επίσκεψη, αμέσως μετά το ταξίδι του στην Αγκυρα, μερικές μέρες πριν από την επανέναρξη των διερευνητικών. Ανάλογης αφέλειας στάση έδειξαν και ελληνικά ΜΜΕ, αναγγέλλοντας σε πρωτοσέλιδους τίτλους «Μήνυμα Ερντογάν κομίζει ο Ράμα στην Αθήνα» και άλλα παρόμοια ευτράπελα.
Οπως αναφέρει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο πολιτικός επιστήμονας Αλέξανδρος Ζιούλης από τη Βόρεια Ηπειρο, «είναι ντροπή για την Αθήνα να αποδέχεται ρόλο διακομιστή μηνυμάτων του Ερντογάν για τον Ράμα, την ώρα που ο Αλβανός πρωθυπουργός λειτουργεί ως δήμιος της ελληνικής μειονότητας, εφαρμόζοντας πολιτικές εθνοκάθαρσης κατ’ εντολήν της Τουρκίας. Η Αθήνα θα έπρεπε, επίσης, να είναι πολύ προσεκτική, διαφυλάσσοντας το διεθνές κύρος της, αντί να σύρεται πίσω από τις ορέξεις και τους άνομους σχεδιασμούς της τουρκικής ηγεσίας».
Ο Ράμα επέστρεψε στη χώρα του θριαμβευτής, «πουλώντας» στους ψηφοφόρους του, εν όψει των αλβανικών εθνικών εκλογών της 25ης Απριλίου, ότι είναι τόσο ευρεία η πολιτική του προσωπικότητα και το διπλωματικό βάρος της Αλβανίας ώστε ο ίδιος είναι σε θέση να φέρνει στο ίδιο τραπέζι την Ελλάδα και την Τουρκία, την ώρα που οι διωγμοί σε βάρος της ελληνικής μειονότητας συνεχίζονται χωρίς αντίσταση.
Πινακας
Τα πηγαινέλα σε Αθήνα – Τίρανα – Αγκυρα
12 Φεβρουαρίου 2020
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου επισκέπτεται τα Τίρανα, προετοιμάζοντας το έδαφος για μελλοντική επίσκεψη Ερντογάν. Η επίσκεψη δεν έγινε ποτέ. Αντίθετα, ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα ήταν συχνά φιλοξενούμενος του Τούρκου προέδρου σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη. Ο Τσαβούσογλου υποσχέθηκε τουρκική βοήθεια και ολόπλευρη στήριξη στην Αλβανία, αρκεί η κυβέρνηση να υποταχθεί πλήρως στους τουρκικούς σχεδιασμούς. Στην επίσκεψη αυτή ο Τσαβούσογλου έθεσε τα θεμέλια για να καταστεί η Αλβανία τουρκικό προτεκτοράτο, εφαρμόζοντας στρατηγική περικύκλωσης της Ελλάδας από Βορρά. Προς Νότο το επιχείρησε με τη Λιβύη.
20 Σεπτεμβρίου 2020
Ο Εντι Ράμα βρίσκεται στην Αθήνα προσκεκλημένος του Economist Forum. Σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό δίκτυο δηλώνει: «Είμαι περήφανος που είμαι φίλος του Ερντογάν. Ποτέ δεν προσπάθησε να μου πει οτιδήποτε για την ακύρωση της συμφωνίας Ελλάδας – Αλβανίας για την ΑΟΖ του 2009»! Ο Αλβανός πρωθυπουργός ψεύδεται ενώπιον του Ελληνικού κοινού, χωρίς να ντρέπεται.
20 Οκτωβρίου 2020
Επίσκεψη Ν. Δένδια στα Τίρανα. Συμφωνήθηκε «προφορικά» (σ.σ.: έχει σημασία η μη γραπτή δέσμευση) η παραπομπή της διαφοράς Ελλάδας – Αλβανίας για τις θαλάσσιες ζώνες στη Χάγη. Η Αγκυρα δεν έκρυψε την ενόχλησή της για την (έστω) προφορική αυτή συμφωνία.
5 Ιανουαρίου 2021
Ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα επικοινωνεί τηλεφωνικώς με τον Νίκο Δένδια, μία ημέρα προτού ο Αλβανός κυβερνήτης ταξιδέψει στην Αγκυρα.
6-7 Ιανουαρίου 2021
Ο Ράμα επισκέπτεται επίσημα την Αγκυρα. Του επιφυλάσσεται πομπώδης υποδοχή. Οι δύο χώρες υπογράφουν σειρά συμφωνιών, με κορυφαία τη συμφωνία για τη σύναψη στρατηγικής σχέσης ανάμεσα στα δύο μέρη. Υπογράφονται παράλληλα συμφωνίες (εμφανείς και αφανείς) για συνεργασία σε πολλούς στρατηγικούς τομείς: Αμυνα, Ασφάλεια, Ενέργεια, Παιδεία, Οικονομία, Υγεία κ.λπ. Ο τουρκικός στόχος επετεύχθη. Η Αλβανία είναι πλέον και στα χαρτιά «τουρκικό προτεκτοράτο». Ο Ερντογάν αναλαμβάνει να χτίσει νοσοκομεία, σχολεία, τζαμιά και άλλες δομές στην Αλβανία, αρκεί τα Τίρανα να παραμείνουν πειθήνιο όργανο της Αγκυρας.
8 Ιανουαρίου 2021
Ο Ράμα επισκέπτεται «ιδιωτικά» την Αθήνα. Στην ελληνική πρωτεύουσα έχει συνάντηση με τον Δένδια και τον Μητσοτάκη.
10 Ιανουαρίου 2021
Σε συνέντευξή του ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την πρόθεση της ελληνικής πλευράς να προσέλθει σε διερευνητικές επαφές με την Τουρκία όποτε αυτές ξεκινήσουν, διευκρινίζοντας ότι η ατζέντα είναι συγκεκριμένη και δεν μπορεί να αλλάξει. «Δεν μπορεί ο εις των συνομιλητών να αποφασίσει μονομερώς τη διεύρυνση της ημερήσιας διάταξης. Αυτό ισοδυναμεί με προσπάθεια υπονόμευσης των επαφών αυτών» ανέφερε σχετικά.
11 Ιανουαρίου 2021
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου σε κοινές δηλώσεις στους δημοσιογράφους στην Αγκυρα με τον Τουρκοκύπριο «ομόλογό» του Τασίν Ερτουγρούλογλου ανέφερε: «Σήμερα είναι 11 Ιανουαρίου. Ως Τουρκία κάνουμε ανοιχτή πρόσκληση. Καλούμε την Ελλάδα εντός του Ιανουαρίου να ξεκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές». Το ελληνικό ΥΠΕΞ με επίσημη ανακοίνωση απάντησε αμέσως ότι μέχρι στιγμής «ουδεμία επίσημη πρόσκληση έχει απευθυνθεί στην Αθήνα». Το βράδυ της ίδιας ημέρας ανακοινώνεται ότι η πρόσκληση έφτασε και αφορά επανάληψη των διερευνητικών επαφών κατά τον 61ο κύκλο στην Κωνσταντινούπολη, στις 25 Ιανουαρίου 2021. Η αποστολή Ράμα επετεύχθη.
