Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για χιλιάδες Αφγανούς αλλά και πολίτες ξένων χωρών που θέλουν φύγουν από την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Υπουργοί των δυτικών κυβερνήσεων πιέζουν να παραταθεί η προθεσμία για την τελευταία βρετανική πτήση διαφυγής και μετά την ερχόμενη Τρίτη, ενώ και ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ ζητά από τους Αμερικανούς να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Την ίδια ώρα ΗΠΑ και Γερμανία συμβούλευσαν τους πολίτες τους στο Αφγανιστάν να αποφεύγουν την μετακίνηση προς το αεροδρόμιο της Καμπούλ, όπου επικρατεί χάος τόσο εντός όσο και εκτός του αερολιμένα.
Αμφότερες συμβούλευσαν τους πολίτες τους να αποφεύγουν την μετακίνηση προς το αεροδρόμιο, με την επίκληση κινδύνων ασφαλείας, καθώς χιλιάδες άνθρωποι συνωστίζονται προσπαθώντας να φύγουν από την χώρα σχεδόν μία εβδομάδα αφού οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία. Οι Ταλιμπάν κάλεσαν όσους δεν διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Τουλάχιστον 12 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην πίστα του αεροδρομίου από την Κυριακή, σύμφωνα με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ και των Ταλιμπάν.
Afghans are handing over their children to Turkish & Azeri soldiers at #KabulAirport so they can safely leave #Afghanistan .
One wall dividing two worlds. pic.twitter.com/YXVSLZOxZJ— Sudhir Chaudhary (@sudhirchaudhary) August 21, 2021
«Εξαιτίας πιθανών κινδύνων έξω από τις πύλες του αεροδρομίου της Καμπούλ, συμβουλεύουμε τους αμερικανικούς πολίτες να αποφύγουν τη μετακίνηση προς το αεροδρόμιο και να το αποφύγουν, εκτός αν λάβουν ατομικές οδηγίες για να μετακινηθούν προς το αεροδρόμιο από εκπρόσωπο της αμερικανικής κυβέρνησης», αναφέρεται σε ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας.
Η φύση αυτών των απειλών δεν διευκρινίσθηκε, αλλά αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι ο Τζο Μπάιντεν συζήτησε σήμερα με κυβερνητικούς αξιωματούχους «την κατάσταση ασφαλείας στο Αφγανιστάν και αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένου του Ισλαμικού Κράτους».
Η γερμανική πρεσβεία απηύθυνε αντίστοιχο μήνυμα προς τους γερμανούς πολίτες στο Αφγανιστάν, προειδοποιώντας ότι οι ταλιμπάν διεξάγουν όλο και αυστηρότερους ελέγχους γύρω από το αεροδρόμιο.
Αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε σήμερα ότι κατά τις τελευταίες 24 ώρες, οι πύλες του αεροδρομίου της Καμπούλ έκλεισαν διαδοχικά, αλλά δεν υπήρξε αλλαγή σχετικά με την κατάσταση εντός και γύρω από τον μοναδικό διάδρομο προσγείωσης/απογείωσης του αεροδρομίου.
#KabulAirport this morning. pic.twitter.com/UxZ33h2m0R
— Sudhir Chaudhary (@sudhirchaudhary) August 21, 2021
Αξιωματούχος των Ταλιμπάν που μίλησε στο Reuters δήλωσε ότι οι κίνδυνοι στον τομέα της ασφάλειας δεν μπορούν να αποκλεισθούν και ότι οι ταλιμπάν «επιδιώκουν την βελτίωση της κατάστασης και να προσφέρουν μία ομαλή έξοδο» για ανθρώπους που προσπαθούν να φύγουν κατά την διάρκεια του σαββατοκύριακου.
Η Ελβετία ματαίωσε σήμερα μία πτήση τσάρτερ από το αεροδρόμιο της αφγανικής πρωτεύουσας λόγω του χάους που επικρατεί.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απομάκρυναν 2.500 Αμερικανούς από την Καμπούλ την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσαν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου προσθέτοντας ότι η Ουάσινγκτον αγωνίζεται απέναντι στον «χρόνο και τον χώρο» για να απομακρύνει ανθρώπους από το Αφγανιστάν.
Κατά την διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων στο Πεντάγωνο, ο αντιστράτηγος Ουίλιαμ Τέιλορ δήλωσε ότι συνολικά 17.000 άνθρωποι έχουν μέχρι στιγμής απομακρυνθεί, ανάμεσά τους 2.500 Αμερικανοί.
Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι δήλωσε ότι δεν έχει στην διάθεσή του «ακριβή αριθμό» των Αμερικανών που παραμένουν στην Καμπούλ και ευρύτερα στο Αφγανιστάν.
French Air Force A400M dispensing flares as it departs #Kabul Airport #Afghanistan
pic.twitter.com/9C2UM9BcwO— Air & Sea Intel (@air_intel) August 21, 2021
Πέρα από την Καμπούλ, οι Αφγανοί ανάμεσα στην ανακούφιση και την ανησυχία
Στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο τρόμος των κατοίκων της Καμπούλ μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν είναι παντού. Αλλά σε άλλες πόλεις και στην ύπαιθρο του Αφγανιστάν, η ανησυχία αναμειγνύεται με την ανακούφιση ότι η ειρήνη επιτέλους επέστρεψε, έπειτα από σαράντα χρόνια πολέμου.
Ο κόσμος παρακολούθησε με φρίκη τους ισλαμιστές αντάρτες να καταλαμβάνουν την αφγανική πρωτεύουσα. Τώρα, ο φόβος είναι η προοπτική εγκαθίδρυσης του φονταμενταλιστικού και βάρβαρου καθεστώτος, με το οποίο κυβερνήθηκε η χώρα από το 1996 έως το 2001, όταν είχαν καταλάβει και πάλι την εξουσία.
Αλλά, για πολλούς Αφγανούς, μακριά από την οπτική της Καμπούλ, ο θρίαμβος των Ταλιμπάν, που προσπαθούν να παρουσιάσουν ένα μετριοπαθέστερο πρόσωπο προς τα έξω, σημαίνει κατ΄αρχάς το τέλος ενός εικοσαετούς καταστροφικού πολέμου.
«Οι άνθρωποι είναι πολύ ευχαριστημένοι, διότι δεν υπάρχουν πια συγκρούσεις (…) Λένε ότι θα μπορούν να ξαναεργασθούν και να μετακινηθούν μέσα στο Αφγανιστάν χωρίς διαφθορά, βόμβες ή νάρκες», δηλώνει ένας δημοσιογράφος της πόλης Λάσκαρ Γκαχ, στο νότιο Αφγανιστάν, ο οποίος δεν κατονομάζεται για λόγους ασφαλείας.
Ομως, ο ίδιος γνωρίζει ότι η ζωή του θα αλλάξει ριζικά.
Ηδη προσκλήθηκε από εκπρόσωπο των Ταλιμπάν να πηγαίνει στο γραφείο του κάθε φορά που σχεδιάζει ένα ρεπορτάζ, για να εξηγεί περί τίνος θα πρόκειται και να λαμβάνει την άδεια.
Εργαζόμενος στο πανεπιστήμιο του Λάσκαρ Γκαχ εκλήθη επίσης από τοπικό αξιωματούχο των Ταλιμπάν για να τον πληροφορήσει για τις προετοιμασίες του επόμενου εξαμήνου και για να του εξηγήσει τι θα περιλαμβάνει η ύλη.
«Συνειδητοποίησα ότι δεν ξέρουν αυτά τα πράγματα, είναι πράγματι καινούργια γι΄αυτούς. Ρωτάνε τι διδάσκουμε; (…) Αφού είναι χωριάτες!».
Οι κανόνες διαφέρουν
«Οι άνθρωποι που δεν ανήκουν σε κανένα στρατόπεδο δεν θέλουν παρά να δουλέψουν (…) για να ταΐσουν τα παιδιά τους», λέει ο πανεπιστημιακός.
Περιγράφει μία πόλη ρημαγμένη από τις συγκρούσεις, όπου όλες οι γυναίκες, ακόμη και οι έφηβες, φορούν πλέον την μπούρκα.
Αλλά η μπούρκα δεν είναι εφεύρεση των Ταλιμπάν. Είναι μία παραδοσιακή φορεσιά που φοριέται από την πλειονότητα των γυναικών στο πολύ συντηρητικό νότιο Αφγανιστάν. Οχι μόνο στην ύπαιθρο, αλλά και στις πόλεις.
Οι Ταλιμπάν δεν έχουν ακόμη επιβάλει κανέναν κανόνα, λέει ο πανεπιστημιακός, που «ξυρίστηκε στον κουρέα μπροστά σε Ταλιμπάν». Αλλά οι γυναίκες «φοβούνται ότι θα τους συμβεί κάτι» και παίρνουν τα μέτρα τους.
Μία μαία του Λάσκαρ Γκαχ, εργαζόμενη σε διεθνή μη κυβερνητική οργάνωση, θα ήθελε να συνεχίσει την δουλειά της. Αλλά προς το παρόν, ο εργοδότης της την εμποδίζει για προληπτικούς λόγους. «Δεν είμαι ικανοποιημένη, διότι έχω ανάγκη τα χρήματα», λέει.
Οι ταλιμπάν δεν έχουν σχηματίσει κυβέρνηση και δεν έχουν θεσπίσει νόμους που θα ισχύουν σε όλη την επικράτεια. Οι κανόνες διαφέρουν από την μία περιοχή στην άλλη και εξαρτώνται από την καλή θέληση των νέων αρχών.
Στην Κουντούζ του βορειοανατολικού Αφγανιστάν, μία περιοχή όπου κατά παράδοσιν έχουν μικρότερη επιρροή, οι ταλιμπάν άρχισαν να καταρτίζουν ένα πλέγμα κανόνων, χωρίς να είναι γνωστό αν είναι δικής τους τοπικής πρωτοβουλίας και εμπνεύσεως ή έρχεται από υψηλότερα κλιμάκια.
Διαχωρισμός ανδρών και γυναικών
Στην Κουντούζ, η μουσική έχει απαγορευθεί και οι γυναίκες δεν μπορούν πλέον να εργάζονται μαζί με τους άνδρες. Παραμένοντας «ρεαλιστές», οι ταλιμπάν κάνουν κάποιες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, για τις γυναίκες που εργάζονται ως γιατροί και έχουν άδεια να φροντίζουν άνδρες, λέει ένας διευθυντής σχολείου.
«Τα κορίτσια και οι νεαρές γυναίκες μπορούν να σπουδάζουν», αλλά οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι γένους θηλυκού. Η μπούρκα, ωστόσο, δεν είναι ακόμη υποχρεωτική και οι γυναίκες «μπορούν να πηγαίνουν στην πόλη για να κάνουν τα ψώνια τους στην αγορά, να επισκεφθούν ένα νοσοκομείο, χωρίς την συνοδεία άνδρα».
Εργαζόμενος σε μη κυβερνητική οργάνωση λέει: «Εγινε μία συνάντηση ανάμεσα στους (τοπικούς) ταλιμπάν και ΜΚΟ και είπαν ότι οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να εργάζονται μέχρι να λάβουν οδηγίες από την ηγεσία τους».
Στην Χεράτ, πρωτεύουσα του δυτικού Αφγανιστάν κοντά στην ιρανική μεθόριο, μία κοσμοπολίτικη και επηρεασμένη από την περσική κουλτούρα πόλη, άνδρες και γυναίκες περπατούσαν μαζί στα πάρκα το βράδυ. Οχι πια.
Εργαζόμενη στο τοπικό πανεπιστήμιο, ανήσυχη για το επαγγελματικό της μέλλον, λέει ότι στο εξής πρέπει να εργάζεται «χωρίς άνδρες».
«Προς το παρόν, δεν ξέρουμε τίποτε», λέει μία αθλήτρια στην Χεράτ. «Δεν έχω κάνει προπόνηση και δεν έχω πάει στην δουλειά μου εδώ και δύο εβδομάδες. Το μόνο που κάνω είναι ότι κάθομαι σπίτι μου».
Στην Κανταχάρ, την άλλη μεγάλη πόλη του αφγανικού νότου, ο ιδιοκτήτης ενός καφέ έχει κρατήσει ανοικτή την επιχείρησή του.
«Οι Ταλιμπάν δεν μας έχουν δημιουργήσει προς το παρόν κανένα πρόβλημα. Δεν έχουν έρθει. Αλλά ούτε και πελάτες έρχονται…».
Τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν – Πούτιν: Ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε να μην τεθούν «σκληροί όροι» στους Ταλιμπάν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας ζήτησε κατά την διάρκεια της τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν να υιοθετηθεί μία «προοδευτική» προσέγγιση απέναντι στους ταλιμπάν, αντί να τους τεθούν «σκληροί όροι».
«Πρέπει να διατηρήσουμε ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τους ταλιμπάν και να ακολουθήσουμε μία σταδιακή προσέγγιση, αντί μίας προσέγγισης που θα βασίζεται σε σκληρούς όρους», δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.
Ο Ερντογάν χαιρέτισε τις συνομιλίες ανάμεσα στους ταλιμπάν και πρώην αξιωματούχους του Αφγανιστάν θεωρώντας τις «ελπιδοφόρες».
«Θεωρούμε προς το παρόν τα μετριοπαθή μηνύματα των ταλιμπάν θετικά, αλλά η διαδικασία που θα ακολουθηθεί θα προσαρμοσθεί όχι στα λόγια τους, αλλά στις πράξεις τους», είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
«Οι πρόεδροι συμφώνησαν για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας στο θέμα του Αφγανιστάν», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
«Οι δύο πλευρές συζήτησαν λεπτομερώς την κατάσταση στο Αφγανιστάν. Έδωσαν έμφαση στη σημασία του να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ειρήνη στη χώρα, η αυστηρή τήρηση της τάξης και του κράτους δικαίου. Υπογράμμισαν επίσης ότι προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στη μάχη κατά της τρομοκρατίας και της διακίνησης ναρκωτικών», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
