Η Σαουδική Αραβία εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο πώλησης πετρελαίου στην Κίνα – η οποία αγοράζει περισσότερο από το 25% των εξαγωγών πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας – με αντάλλαγμα γιουάν (το νόμισμα της Κίνας), σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Wall Street Journal. Η κίνηση αυτή θα ήταν άνευ προηγουμένου. Η Σαουδική Αραβία, από τη συμφωνία της το 1974 με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον, πουλά πετρέλαιο με αντάλλαγμα δολάρια των ΗΠΑ.
Η αλλαγή, εάν πραγματοποιηθεί, θα ήταν συντριπτική. Η θέση του δολαρίου των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, εξαρτάται από την κυριαρχία του στις παγκόσμιες αγορές, ιδιαίτερα στην αγορά πετρελαίου, όπου το 80% των πωλήσεων γίνεται σε δολάρια ΗΠΑ. Εάν η Σαουδική Αραβία σπάσει την παράδοση της τιμολόγησης του πετρελαίου της σε δολάρια, όπως σκέφτεται να κάνει, τότε και άλλες χώρες θα μπορούσαν κάλλιστα να αρχίσουν να τιμολογούν το πετρέλαιο σε γιουάν ή άλλα νομίσματα — επηρεάζοντας αρνητικά την κατάσταση του δολαρίου και ενδεχομένως ολόκληρη την αμερικανική οικονομία.
Λίγο μετά τη δημοσιοποίηση της είδησης για τις συνομιλίες Κίνας – Σαουδικής Αραβίας για την πώληση πετρελαίου σε γιουάν, σύμφωνα με το Bloomberg, το νόμισμα της Κίνας «εκτινάχθηκε». Εάν η Σαουδική Αραβία πουλούσε το πετρέλαιο της στην Κίνα σε γιουάν, θα ήταν μια νίκη για την Κίνα, η οποία ούτως ή άλλως επιδιώκει ενεργά να υπονομεύσει την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ.
«Η Κίνα πρέπει να προετοιμαστεί για μια πλήρη κλιμάκωση της αντιπαράθεσης της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να προετοιμαστεί να αποσυνδέσει σταδιακά το κινεζικό γουάν από το δολάριο», έγραψε τον Ιούλιο του 2020 ο Zhou Li, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Διεθνών Συνδέσμων του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Το ότι η Σαουδική Αραβία φαίνεται τώρα να σκέφτεται σοβαρά να πουλήσει το πετρέλαιο της σε γιουάν σημαίνει τον βαθμό στον οποίο οι πολιτικές της κυβέρνησης Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή έχουν αφήσει χώρες όπως η Σαουδική Αραβία να αντισταθμίζουν τα συμφέροντα τους στην Κίνα ως ανερχόμενη δύναμη στη Μέση Ανατολή. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, απλώς εκμεταλλεύεται την υποβάθμιση της περιοχής από την τρέχουσα κυβέρνηση των ΗΠΑ και την αποξένωση από στρατηγικούς συμμάχους των ΗΠΑ όπως η Σαουδική Αραβία. Αυτή η αποξένωση οφείλεται κυρίως, σύμφωνα με αναφορές, λόγω των «ανησυχιών ασφαλείας» της Σαουδικής Αραβίας – πιθανώς, για το ότι η Αμερική επέτρεψε στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει, αλλά για τους άραβες, η αναβάθμιση του Ιράν ως εναλλακτικός προμηθευτής πετρελαίου και φυσικού αερίου έναντι της Ρωσίας, είναι απειλή και αιτία πολέμου.
Αυτή η αλλαγή παιχνιδιού θεωρείται αναμφίβολα από τη Σαουδική Αραβία και άλλα πλούσια σε πετρέλαιο σουνιτικά κράτη του Κόλπου ως θανάσιμος κίνδυνος. Σηματοδοτήθηκε μέσω των διαπραγματεύσεων της Αμερικής να ενεργοποιηθεί εκ νέου μια χειρότερη εκδοχή της «πυρηνικής συμφωνίας» του JCPOA του 2015, από την οποία η κυβέρνηση Τραμπ απεσύρθη καταγγέλλοντας ιρανική εξαπάτηση. Επιπλέον, πέρυσι, οι ΗΠΑ αφαίρεσαν επίσημα την τρομοκρατική ομάδα Χούτι της Υεμένης που υποστηρίζεται από το Ιράν από τη λίστα των Ξένων Τρομοκρατικών Οργανώσεων – και αρνήθηκαν να την επαναφέρουν ακόμη και όταν οι Χούτι συνέχισαν τις επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στους γείτονές τους στον Κόλπο.
Το κενό που άφησαν πίσω οι ΗΠΑ – το δεύτερο μετά το Αφγανιστάν – το γεμίζει γρήγορα η Κίνα. Η Σαουδική Αραβία είναι ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές ενέργειας της Κίνας, αλλά το σαουδαραβικό βασίλειο είναι επίσης ένας σημαντικός κρίκος στην Πρωτοβουλία Belt and Road (Ο δρόμος του μεταξιού) της Κίνας (BRI). Το BRI είναι ένα γιγάντιο παγκόσμιο αναπτυξιακό έργο που ξεκίνησε ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping το 2013 για να δημιουργήσει ένα οικονομικό δίκτυο και ένα δίκτυο υποδομής που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη, την Αφρική και πέρα από αυτήν. Το BRI επιδιώκει να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή της Κίνας από την Ανατολική Ασία έως την Ευρώπη, κάνοντας τις χώρες σε όλο τον κόσμο να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την Κίνα. Η Κίνα έχει υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας με 19 αραβικές χώρες για κατασκευαστικά έργα στο πλαίσιο του BRI.
Η Κίνα είναι επίσης ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Σαουδικής Αραβίας — μια συμφωνία που επεκτείνεται στη στρατιωτική συνεργασία, την οποία ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Κίνας, Wei Fenghe και ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας της Σαουδικής Αραβίας, Khalid bin Salman, συμφώνησαν να ενισχύσουν σε μια διαδικτυακή συνάντηση τον Ιανουάριο. Η Κίνα, η οποία πουλάει όπλα στη Σαουδική Αραβία εδώ και χρόνια, φέρεται να έχει βοηθήσει επίσης τους Σαουδάραβες να αρχίσουν να κατασκευάζουν τους δικούς τους βαλλιστικούς πυραύλους.
Η είδηση ότι οι Σαουδάραβες σκέφτονται να αλλάξουν τις πωλήσεις πετρελαίου στο γιουάν ήρθαν όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν βρήκε τον εαυτό του περιφρονημένο από τη Σαουδική Αραβία, η οποία αρνήθηκε να απαντησει στο τηλεφώνημά του για να συζητήσει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση και τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου. «Υπήρχε κάποια προσδοκία για ένα τηλεφώνημα, αλλά δεν συνέβη», είπε ένας Αμερικανός αξιωματούχος σχετικά με μια προγραμματισμένη συνομιλία μεταξύ του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και του Μπάιντεν. «Ήταν μέρος της ενεργοποίησης του πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας».
Ο ΟΠΕΚ, ήδη τον Νοέμβριο, έδειχνε επιπόλαια σημάδια ότι έχει βαρεθεί να τον προδίδουν οι ΗΠΑ υπέρ ενός επεκτατικού Ιράν. «Αν θέλετε περισσότερο πετρέλαιο», είπε τότε ο ΟΠΕΚ, «αντλήστε το μόνοι σας». Η απάντηση αυτή έδειξε ξεκάθαρα ότι η θέση της Αμερικής στη Μέση Ανατολή, υπό τον Μπάιντεν, έχει κλονιστεί.
