Ένα βρώμικο και καταστροφικό παιχνίδι φαίνεται πως έχουν στήσει οι ΗΠΑ σε βάρος της ΕΕ, με ολέθριες συνέπειες τόσο στην οικονομική δραστηριότητα αλλά και τους λαούς της Ευρώπης.
Λόγω των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις με το σαμποτάζ στον αγωγό Nord Stream, οι ΗΠΑ αποκομίζουν πρωτοφανή κέρδη, έχοντας πλέον καταστεί βασικός προμηθευτής ενέργειας της ΕΕ με το αμερικανικό LNG.
Μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τεράστια κέρδη καταγράφει και η Νορβηγία.
Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Euractiv, οι χώρες της ΕΕ πλέον εξαπολύουν δριμεία επίθεση για τις ακριβές τιμές που πωλούν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία το LNG στην Ευρώπη.
Οι συνέπειες όμως δεν σταματούν εδώ. Η αύξηση του ενεργειακού κόστους επιφέρει τεράστιο χτύπημα στην ευρωπαΐκή βιομηχανική παραγωγή, ενώ το σύνολο των ευρωπαϊκών εταιρειών πλέον τίθενται εκτός παγκόσμιας αγοράς, καθώς το λειτουργικό τους κόστος της καθιστά μη ανταγωνιστικές. Αρκετές ευρωπαϊκές βιομηχανίες – κολοσσοί είτε μειώνουν την λειτουργία τους, είτε την αναστέλλουν, είτε ακόμα χειρότερα ετοιμάζονται να «μετακομίσουν» σε χώρες εκτός Ευρώπης.
Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση έχει προκαλέσει την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Ενώ η Ρωσία, η αιτία της κρίσης, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ωφελημένους, οι σύμμαχοι της ΕΕ, κυρίως οι ΗΠΑ και η Νορβηγία, αποκομίζουν ακραία έκτακτα κέρδη καθώς καλύπτουν το κενό που άφησε πίσω της η Ρωσία, λόγω των Ευρωπαϊκών κυρώσεων, που όπως αποδεικνύεται όχι μόνο δεν ανακόπτουν τις εισπράξεις της Μόσχας, αλλά καθίστανται αυτοκτονικές για την ίδια την Ευρώπη.
Ορισμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Πολωνία, ζητούν εδώ και καιρό διαπραγματεύσεις με τη Νορβηγία για τη μείωση των τιμών. Τώρα, το Βερολίνο έχει προσχωρήσει στον αγώνα τους.
«Ορισμένες χώρες, ακόμη και φιλικές, επιτυγχάνουν αστρονομικές τιμές σε ορισμένες περιπτώσεις», δήλωσε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ στη Neue Osnabruecker Zeitung.
«Αυτό φυσικά φέρνει μαζί του προβλήματα, για τα οποία πρέπει να μιλήσουμε», πρόσθεσε.
Με την αντίθεση της Γερμανίας στην υιοθέτηση αυστηρότερης στάσης απέναντι στους συμμάχους που επωφελούνται από την εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, το θέμα θα συζητηθεί και στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΕ την Παρασκευή.
Ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Μίχαελ Μπλος δήλωσε στη EURACTIV ότι σε αυτή την κρίση η Ευρώπη βρίσκεται στην ίδια βάρκα με τις ΗΠΑ ή τη Νορβηγία.
«Το πάγωμα του φυσικού αερίου και ο στρατηγικός πόλεμος της Ρωσίας δεν πρέπει να μας αποδυναμώσει στην ΕΕ. Ως σύμμαχοι, θα πρέπει να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον αντί να κάνουμε μεγάλο θέμα τον πόλεμο του Πούτιν. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να προσφέρουν μια τιμή υγροποιημένου φυσικού αερίου που να βασίζεται στο επίπεδο του προηγούμενου έτους», δήλωσε ο Μπλος.
Ο Γερμανός πολιτικός πρόσθεσε ότι είναι λογικό να κάνουμε επιτέλους κοινές ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου. «Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε την ισχύ μας στην αγορά».
Σύμφωνα με το σχέδιο εγγράφου των συμπερασμάτων, το οποίο είδε η EURACTIV, οι ηγέτες της ΕΕ θα καλέσουν την Επιτροπή να επιταχύνει «τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας» προκειμένου να «μειωθούν οι τιμές εισαγωγής για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Σε μια ενεργειακή κρίση τέτοιου μεγέθους, οι λύσεις πρέπει να βρεθούν από κοινού με πνεύμα αλληλεγγύης”, σχολίασε ο ευρωβουλευτής του Renew Europe, Νικολάε Στεφανούτα.
Τεχνικά «δύσκολο» προειδοποιούν οι εμπειρογνώμονες
Οι ειδικοί, ωστόσο, είναι επικριτικοί ως προς την επιτυχία αυτής της νέας προσέγγισης που αποσκοπεί στην εξίσωση του κόστους της ενεργειακής κρίσης μεταξύ των συμμάχων – ειδικά όσον αφορά τις ΗΠΑ, οι οποίες θα πρέπει να πειστούν να παρέμβουν στη δική τους αγορά.
«Μοιάζει αδύνατο», εξήγησε ο Τιερί Μπρος, ειδικός σε θέματα φυσικού αερίου και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sciences Po. «Ορισμένα είναι ιδιωτικά συμβόλαια και δεν ξέρω πώς μπορείτε να το επιβάλλετε αυτό αν δεν υπάρχει στο συμβόλαιο», δήλωσε στη EURACTIV.
Σύμφωνα με τον Bros, είναι εξίσου απίθανο να υποχωρήσει η Νορβηγία στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.
«Για τη Νορβηγία, το σύνταγμα δίνει εντολή στην κυβέρνηση να μεγιστοποιήσει το ενοίκιο των υδρογονανθράκων», σημείωσε.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι υποκείμενοι παράγοντες που θα μπορούσαν να ανοίξουν τις πόρτες για συμβιβασμό μεταξύ της ΕΕ και των δύο χωρών που εξάγουν φυσικό αέριο.
Χώρος για συμβιβασμό
Την Τετάρτη (5 Σεπτεμβρίου), οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες ΟΠΕΚ+ ανακοίνωσαν μειώσεις της παραγωγής κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια και επέκτειναν τη συνεργασία με τη Ρωσία έως το τέλος του 2023 κατά τη διάρκεια συνάντησης στη Βιέννη.
Βραχυπρόθεσμα, μια τέτοια κίνηση θα ωφελήσει τη Ρωσία, δεδομένου ότι από τον Δεκέμβριο τίθεται σε ισχύ το πετρελαϊκό εμπάργκο της Ευρώπης κατά της Ρωσίας και η Μόσχα θα βρίσκεται σε αναζήτηση νέων πελατών.
«Οι Ρώσοι θα αναγκαστούν να κάνουν παραχωρήσεις όσον αφορά στις τιμές για να προσελκύσουν νέους πελάτες. Επομένως, η τιμή αυξάνεται τώρα, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το κέρδος αργότερα», δήλωσε πηγή της ΕΕ στη EURACTIV.
Στην Ουάσινγκτον, αυτό προκάλεσε οργή, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διατήρηση των τιμών στην αντλία σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι υψηλές τιμές του πετρελαίου είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που ευθύνονται για τα ποσοστά ρεκόρ πληθωρισμού στις ΗΠΑ.
«Ο πρόεδρος είναι απογοητευμένος από την κοντόφθαλμη απόφαση του ΟΠΕΚ+ να μειώσει τις ποσοστώσεις παραγωγής», δήλωσε εκπρόσωπος.
Οι ΗΠΑ βρίσκονται εν μέσω μιας στρατηγικής μονοετούς απελευθέρωσης βενζίνης από το εθνικό απόθεμα, προκειμένου να διατηρηθούν οι τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο, παρατηρητές έχουν σημειώσει ότι οι ΗΠΑ είναι απίθανο να απορροφήσουν το σοκ από τις περικοπές της παραγωγής απελευθερώνοντας μόνο τα δικά τους αποθέματα.
Εδώ θα μπορούσε να παρέμβει η ΕΕ, όπως έκανε στο παρελθόν. «Οι ΗΠΑ στράφηκαν σε εμάς όταν οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν, με αποτέλεσμα να αξιοποιηθούν τα εθνικά αποθέματα πετρελαίου και στην Ευρώπη», εξήγησε ο Χάμπεκ.
«Νομίζω ότι μια τέτοια αλληλεγγύη θα ήταν επίσης καλή για τη συγκράτηση των τιμών του φυσικού αερίου», πρόσθεσε. Ίσως οι εταίροι μπορούν να αλληλοβοηθηθούν, αυτή τη φορά;
Παρακολουθώντας από το Βορρά
Η Νορβηγία, ο μεγαλύτερος πλέον προμηθευτής ορυκτών καυσίμων της ΕΕ, επωφελείται σε μεγάλο βαθμό από τις ενέργειες της Ρωσίας και την επακόλουθη εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Οι Νορβηγοί αξιωματούχοι λένε ότι δυσκολεύονται με τέτοια απρόσμενα κέρδη.
«Υπάρχουν στιγμές που δεν είναι διασκεδαστικό να βγάζεις χρήματα, και αυτή είναι μια από αυτές», δήλωσε τον Μάρτιο ο υπουργός Πετρελαίου και Ενέργειας της Νορβηγίας Τεριέ Άασλαντ.
Ωστόσο, η νορβηγική κυβέρνηση είναι εξαιρετικά απρόθυμη να επιδιώξει μια δίκαιη λύση, καθώς αποκομίζει τεράστια κέρδη. Οι Νορβηγοί Πράσινοι λένε ότι η κυβέρνηση «υποστηρίζει ότι το συνταξιοδοτικό μας ταμείο δέχεται πλήγμα λόγω του πολέμου, οπότε χρειαζόμαστε τα κέρδη του πολέμου για εμάς», κάτι που όπως λένε «είναι μια πραγματικά σαθρή δικαιολογία», δήλωσε στη EURACTIV ο εκπρόσωπος διεθνών σχέσεων Καρλ Γιόχανσον.
Καθώς η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία παρατείνεται, η πίεση προς τη νορβηγική κυβέρνηση να έρθει σε βοήθεια των συμμάχων της στην ΕΕ αυξάνεται.
«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε κερδοσκόποι του πολέμου, κάτι που μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και πιο ντροπιαστικό», πρόσθεσε. Η Νορβηγία, μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα, «εξαρτάται από την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία στην ήπειρο όσο και κάθε άλλη χώρα», σημείωσε ο Γιόχανσεν.
Αντ’ αυτού, οι Πράσινοι θέλουν τα επιπλέον κέρδη από τα ορυκτά καύσιμα να πάνε σε ένα ταμείο αλληλεγγύης, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει την Ουκρανία και τους ενεργειακά φτωχούς της Ευρώπης.
