Μέχρι τον περασμένο Φεβρουάριο, η Νίκολα Στέρτζιον ήταν η ηγέτιδα της Σκοτίας και πρωταγωνίστρια στην πολιτική σκηνή της Βρετανίας. Χθες, τη συνέλαβε η αστυνομία. Ο λόγος είναι εύλογος για την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά αδιανόητος για τα πολιτικά ήθη της χώρας μας.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Η Στέρτζιον κατηγορείται ότι «άρπαξε» από το ταμείο του Εθνικού Κόμματος Σκοτίας 780.000 ευρώ (666.000 λίρες). Αυτό το ποσό είχε συγκεντρωθεί από δωρεές προς το κόμμα για την καμπάνια ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκοτίας.
Στην Ελλάδα, τα περισσότερα κόμματα χρωστούν αστρονομικά ποσά και είναι αμφίβολο κατά πόσο υπάρχει προοπτική εξόφλησης των οφειλών τους. Στη χώρα μας, οι τράπεζες προχωρούσαν για δεκαετίες σε δανεισμούς εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ προς κόμματα με αδιαφανείς όρους και χωρίς καμία χειροπιαστή εγγύηση.
Στην πραγματικότητα, τα κόμματα δεν λογοδοτούν σε κανέναν ουσιαστικά, πέρα από τις συνήθεις τυπικότητες. Και, βέβαια, κανείς δεν έχει ξεχάσει τι έγινε το 2008, όταν όλοι έψαχναν να βρουν πού… παράπεσε το 1.000.000 μάρκα που είχε δώσει η Siemens στο ΠΑΣΟΚ μέσω Τσουκάτου.
Στην Δύση, όσοι πολιτικοί χρησιμοποιούν την πρωθυπουργία ή την προεδρία τους για προσωπικό πλουτισμό, διαφθορά και θεσμική ασυδοσία διώκονται. Η Στέρτζιον συνελήφθη. Ο Σαρκοζί καταδικάστηκε. Τα γραφεία του κόμματος Μακρόν δέχονται διαρκώς αιφνίδιες έρευνες εισαγγελέων. Το Σαββατοκύριακο, ο Τζόνσον παραιτήθηκε άρον άρον, αφότου ενημερώθηκε ότι δεν θα τη γλιτώσει για τα κορονοπάρτι επί πρωθυπουργίας του, και ο Τραμπ κατηγορείται για κατάχρηση διαβαθμισμένων εγγράφων.
Αντίθετα, στην Ελλάδα, το κομματικό κατεστημένο λειτουργεί υπό καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας και ασυδοσίας, πέρα από τους νόμους που ισχύουν για όλους τους άλλους. Καμιά Αρχή δεν απαίτησε εξηγήσεις για το τι απέγιναν τα ποσά που δανείστηκαν και για όσα χρήματα εισρέουν στα ταμεία τους.
Βρετανικό πρωτόκολλο
Ακολουθώντας το τυπικό βρετανικό πρωτόκολλο, η αστυνομία της Σκοτίας δεν κατονόμασε αρχικά την ύποπτη της υπόθεσης διαφθοράς. Στη δήλωση ανέφερε ότι «μια 52χρονη γυναίκα συνελήφθη ως ύποπτη σε σχέση με τη συνεχιζόμενη έρευνα για τη χρηματοδότηση και τα οικονομικά του Εθνικού Κόμματος της Σκοτίας».
Η συλληφθείσα ήταν η Νίκολα Στέρτζιον, η δημοφιλής πολιτικός που για οκτώ χρόνια ήταν πρωθυπουργός της Σκοτίας. Από την πρωθυπουργία είχε παραιτηθεί τον Φεβρουάριο, αλλά παρέμενε μια από τις πιο σημαντικές φιγούρες στη βρετανική πολιτική σκηνή, έχοντας αφιερώσει τη ζωή της στην προσπάθεια για την ανεξαρτησία της χώρας. Τώρα, όμως, βρίσκεται υπό κράτηση με την κατηγορία ότι, εκτός του οράματος της Σκοτίας, μπορεί να χρησιμοποίησε την πολιτική και για πλουτισμό.
Μέχρι που παραιτήθηκε, είδε να αλλάζουν τέσσερις πρωθυπουργοί στη Βρετανία και θεωρείτο το σύμβολο των Σκοτσέζων που διακαώς επιθυμούν ένα δεύτερο δημοψήφισμα, με στόχο να ανεξαρτητοποιηθούν από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Στέρτζιον απέδωσε την απόφασή της να παραιτηθεί στην εξάντληση. Ούτε δύο μήνες μετά, όμως, τον Απρίλιο έγινε γνωστό ότι η αστυνομία ερευνούσε το κυβερνών κόμμα της Σκοτίας για το αν χρήματα της καμπάνιας ενός δεύτερου δημοψηφίσματος κατέληξαν σε άλλες τσέπες.
Οι καταγγελίες του 2021
Η έρευνα άρχισε το 2021, ύστερα από καταγγελίες σχετικά με το πού πήγαν πάνω από 600.000 λίρες από δωρεές προς το κυβερνών κόμμα. Ολα ξεκίνησαν μεταξύ 2017-2019. Τότε, το κόμμα συγκέντρωνε λεφτά για δεύτερο δημοψήφισμα. Το πρώτο πραγματοποιήθηκε το 2014, και οι Σκοτσέζοι ψήφισαν κατά της ανεξαρτησίας σε ποσοστό 55%.
Οι δωρεές που συγκεντρώθηκαν για μια δεύτερη καμπάνια έφτασαν τις 666.953 λίρες. Οι όροι γι’ αυτά τα λεφτά ήταν ότι θα παρέμεναν «κλειδωμένα», ώστε να δαπανηθούν αυστηρά στη συγκεκριμένη εκστρατεία δημοψηφίσματος. Ομως, το 2019, στους τραπεζικούς λογαριασμούς του κυβερνώντος κόμματος (SNP) βρέθηκαν μόλις 97.000 λίρες. Αναπόφευκτα, άρχισε σαφάρι για τα «χαμένα» μετρητά.
Τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν ο διευθύνων σύμβουλος του κόμματος Πίτερ Μάρελ, ο οποίος είναι σύζυγος της Στέρτζιον, αρνήθηκε τον έλεγχο της επιτροπής οικονομικών του SNP στα ταμεία. Επειτα από 19 καταγγελίες στην αστυνομία από μέλη του κόμματος, άρχισε η έρευνα των Αρχών για πιθανό οικονομικό έγκλημα.
Η χθεσινή σύλληψη της Στέρτζιον είναι η τρίτη. Είχαν προηγηθεί αυτές του συζύγου της και του Κόλιν Μπίτι, πρώην ταμία του κόμματος. Και οι δύο ανακρίθηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι, χωρίς να τους απαγγελθούν κατηγορίες.
Ο σύζυγος της Στέρτζιον συνελήφθη στις 5 Απριλίου. Το σπίτι τους στη Γλασκόβη «σφραγίστηκε» από την αστυνομία με κορδέλα ως σκηνή διερεύνησης εγκλήματος. Οι αστυνομικοί το έψαχναν επί δύο ημέρες και είχαν στήσει μια μεγάλη σκηνή στον κήπο, όπου κουβαλούσαν κιβώτια. Εσκαψαν ακόμη και την πίσω αυλή. Παράλληλα, ερευνήθηκαν τα κεντρικά γραφεία του κόμματος.
Η αστυνομία κατέσχεσε κι ένα πολυτελές τροχόσπιτο, αξίας 110.000 λιρών, ιδιοκτησίας του κόμματος, που όμως βρέθηκε παρκαρισμένο έξω από το σπίτι της πεθεράς της Στέρτζιον. Η είδηση της χθεσινής σύλληψης σόκαρε τη Σκοτία, που βλέπει τη μέχρι πρότινος ηγέτιδα της χώρας σε διαδικασία επώδυνης αποκαθήλωσης.
Κεντροαριστερή Τριάδα
Οι συγκεκριμένοι τρεις, δηλαδή η Στέρτζιον, ο Μάρελ και ο Μπίτι, ήταν οι τρεις υπογράφοντες στους λογαριασμούς του κυβερνώντος κόμματος. Το SNP είναι το πιο ισχυρό κόμμα στη Σκοτία. Είναι κεντροαριστερό και διαχρονικά υποστηρίζει τον εθνικό σκοπό να γίνει η Σκοτία ανεξάρτητο κράτος.
Η Στέρτζιον ανέλαβε τα ηνία του το 2014. Το 2021 κατάφερε να συγκεντρώσει ξανά πλειοψηφία στο τοπικό κοινοβούλιο, υπέρ μιας δεύτερης απόπειρας για ανεξαρτησία. Πέρυσι τον Ιούνιο ανακοίνωσε ότι έχει σκοπό να διοργανώσει δεύτερο δημοψήφισμα στη Σκοτία, τον Οκτώβριο του 2023, ακόμα και χωρίς την έγκριση του βρετανικού Κοινοβουλίου. Το Ανώτατο Δικαστήριο, όμως, έκρινε, τον Νοέμβριο του 2022, ότι η Σκοτία δεν είχε αυτό το δικαίωμα χωρίς την έγκριση του Γουέστμινστερ.
Τον Φεβρουάριο, η Στέρτζιον ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι παραιτείται από πρωθυπουργός και αρχηγός του κόμματος. Η παραίτησή της ήταν ανεξήγητη τότε. Τα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι τη σύλληψή της διαφωτίζουν τους πραγματικούς λόγους…
Βιογραφικό
Πρώην πρωθυπουργός Σκωτίας
Γεννήθηκε το 1970 στο Ιρβαϊν της Σκοτίας. Σπούδασε Νομική στη Γλασκόβη, πόλη στην οποία εργάστηκε ως δικηγόρος. Πρώτη φορά εξελέγη βουλευτής το 1999. Το 2004 αναρριχήθηκε στη θέση της αναπληρώτριας αρχηγού του Εθνικού Κόμματος Σκοτίας. Το 2007 έγινε αρχηγός της κοινοβουλευτικής ομάδας και το 2007-2014 διετέλεσε υπουργός Υγείας και υπουργός Υποδομών. Ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας το 2014, μετά την ήττα του Αλεξ Σάλμοντ στο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας και την παραίτησή του. Η ίδια παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2023, μετά την απαγόρευση νέου δημοψηφίσματος από το Ανώτατο Δικαστήριο. Η Στέρτζιον έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σκοτίας και βρέθηκε στις 50 ισχυρότερες γυναίκες στον κόσμο το 2016 από το περιοδικό «Forbes».
Δείτε επίσης:
- Σκωτία: Οι πρώτες δηλώσεις της Νίκολα Στέρτζον μετά τη σύλληψή της για το σκάνδαλο της κατασπατάλησης πόρων
- Συνελήφθη η πρώην πρωθυπουργός της Σκωτίας για πιθανή εμπλοκή σε οικονομικό σκάνδαλο
