Είναι αδιαμφισβήτητο πως η βία στις κινηματογραφικές ταινίες έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, με σοβαρή επίδραση στις συμπεριφορές και την ψυχική υγεία του κοινού.
Μια πρόσφατη έρευνα έρχεται να φωτίσει το φαινόμενο, τονίζοντας πως από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα, ακόμα και ταινίες που δεν σχετίζονται με εγκλήματα ή πολέμους περιλαμβάνουν πλέον αναφορές στη βία. Το γεγονός αυτό προκαλεί προβληματισμό, καθώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι η συχνή έκθεση σε τέτοιες εικόνες και διαλόγους μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη βία, να μειώσει την ενσυναίσθηση και να ενισχύσει επιθετικές συμπεριφορές, ιδιαίτερα στους νεαρότερους θεατές.
Η έρευνα
Οι ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο (OSU) χαρακτηρίζουν ανησυχητική την τάση αυτή, εκτιμώντας πως έχει ως συνέπεια να συνηθίζουν ακούσια οι θεατές, ιδίως τα μικρά παιδιά, τη λεκτική και ίσως τη σωματική βία.
«Οι ενήλικες μπορούν να κάνουν τις επιλογές τους, αλλά με ανησυχούν ιδιαιτέρως τα παιδιά που εκτίθενται συνεχώς στη βία στις οθόνες», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Brad Bushman, καθηγητής Επικοινωνίας στο OSU.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πληθώρα επιστημονικών δεδομένων καταδεικνύουν την επίδραση που έχει η βία των μέσων μετάδοσης (π.χ. τηλεόραση, ραδιόφωνο, ταινίες) στην συμπεριφορά και την ψυχική υγεία παιδιών και ενηλίκων. Στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές εκβάσεις, όπως:
- Στη μίμηση της συμπεριφοράς μέσω της παρατήρησής της
- Στην απευαισθητοποίηση στη βία
- Στην μείωση της ενσυναίσθησης
- Στην τάση να αντιμετωπίζεται ο κόσμος ως ένας απειλητικός, επικίνδυνος και βίαιος χώρος
Για να διερευνήσουν καλύτερα το θέμα, οι ερευνητές ανέλυσαν τους διαλόγους από 166.534 αγγλόφωνες κινηματογραφικές ταινίες η παραγωγή των οποίων είχε γίνει μεταξύ 1970 και 2020. Από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2024 οι ερευνητές είδαν όλες αυτές τις ταινίες, διαβάζοντας τους αγγλικούς υποτίτλους, με στόχο να εντοπίσουν στα σενάρια τις πράξεις που έλεγαν ότι θα κάνουν οι ηθοποιοί.
Τα αποτελέσματα
Όπως διαπίστωσαν, στο 6,97% των ταινιών (δηλαδή στις 11.607) γινόταν χρήση των ρημάτων «σκοτώνω» και «δολοφονώ». Στο ποσοστό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν σε ερώτηση, διαπραγμάτευση ή με παθητικό τρόπο. Ούτε συμπεριλαμβάνονται άλλα ρήματα που σχετίζονται με τη βία όπως το «πυροβολώ».
Συνολικά, τη δεκαετία του 1970 τα ρήματα «σκοτώνω» και «δολοφονώ» αποτελούσαν τη βάση στο 0,21% των διαλόγων όλων των ταινιών. Το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί στο 0,37% το 2020.
«Οι τάσεις αυτές δημιουργούν προβληματισμό», τόνισε ο Dr. Bushman και κατέληξε: «Γνωρίζουμε ότι η έκθεση σε αυτήν έχει πολλές αρνητικές συνέπειες. Αυξάνει τις επιθετικές συμπεριφορές και απευαισθητοποιεί το κοινό στον πόνο και την αγωνία των άλλων ανθρώπων».
