Μια εικόνα που μέχρι πρόσφατα φάνταζε αδιανόητη: μαχητές του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) καίνε τα όπλα τους μπροστά σε πολιτικούς και δημοσιογράφους, σε μια τελετή σε σπηλιά του Κουρδιστάν του Ιράκ.
Ύστερα από τέσσερις δεκαετίες ένοπλου αγώνα κατά του τουρκικού κράτους, το PKK ανακοινώνει την έναρξη της αποστράτευσής του, σε ένα βήμα που μπορεί να οδηγήσει στην πιο ουσιαστική ειρηνευτική διαδικασία μέχρι σήμερα.
Η τελετή, που πραγματοποιήθηκε 50 χιλιόμετρα έξω από τη Σουλεϊμανίγια, περιελάμβανε καύση όπλων από 30 Κούρδους μαχητές, μεταξύ αυτών και ανώτερα στελέχη. «Καταστρέφουμε οικειοθελώς τα όπλα μας, ως ένδειξη καλής θέλησης και αποφασιστικότητας», ανέφερε η ανακοίνωση των Κούρδων.
Από τα όπλα στην πολιτική
Ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, φυλακισμένος από το 1999 σε απομόνωση στο νησί Ιμραλί, πρωταγωνιστεί και πάλι. Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, το πρώτο εδώ και δεκαετίες, κάλεσε τους συντρόφους του να προχωρήσουν σε «οικειοθελή μετάβαση από τον ένοπλο αγώνα στη δημοκρατική πολιτική και το δίκαιο». Το PKK, τόνισε, δημιουργήθηκε επειδή είχαν κλείσει οι δρόμοι της πολιτικής για τους Κούρδους, αλλά σήμερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές.
Η Τουρκία, το Ιράκ και η ημιαυτόνομη Κουρδική Διοίκηση φέρονται να έχουν ήδη συμφωνήσει για την οργάνωση των επόμενων σταδίων της διαδικασίας, ενώ ειδική επιτροπή θα συγκροτηθεί στην τουρκική Βουλή μετά το καλοκαίρι.
Οργή και σιωπή: ο ρόλος της Άγκυρας
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαιρέτισε δημόσια το βήμα ως «ξερίζωμα των αιματοβαμμένων δεσμών που κρατούσαν πίσω τη χώρα μας», όμως είναι σαφές ότι δεν ήθελε να εμφανιστεί ως πρωταγωνιστής μιας διαδικασίας συμφιλίωσης, πόσο μάλλον με τον Οτζαλάν.
Η διαδικασία ξεκίνησε κατόπιν πρωτοβουλίας του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, συμμάχου του Ερντογάν και ηγέτη του εθνικιστικού MHP, ο οποίος πριν από μήνες ζήτησε από τον Οτζαλάν να διαλύσει το PKK. Ο ίδιος ο Ερντογάν, που παλαιότερα είχε διακόψει κάθε διάλογο, φέρεται να έδωσε το «πράσινο φως» για διαμεσολάβηση μέσω του φιλοκουρδικού κόμματος Dem, με αντάλλαγμα την πολιτική του στήριξη στη Βουλή.
Η ειρηνευτική διαδικασία έρχεται σε μια συγκυρία κατά την οποία ο Ερντογάν βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο βασικός του αντίπαλος, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, είναι φυλακισμένος για «διαφθορά». Το ενδεχόμενο συνταγματικής αναθεώρησης που θα του επιτρέψει να είναι ξανά υποψήφιος μετά το 2028 συζητείται έντονα.
Το φιλοκουρδικό Dem, από την άλλη, αρνείται ότι υπάρχει συμφωνία ανταλλαγής και τονίζει ότι στηρίζει την ειρήνη, όχι τα σχέδια επανεκλογής του προέδρου.
Το μέλλον του Οτζαλάν
Το θέμα της αποφυλάκισης του Οτζαλάν παραμένει ταμπού για την τουρκική κυβέρνηση. Ωστόσο, κύκλοι κοντά στη διαδικασία αφήνουν να εννοηθεί ότι, αν η αποστράτευση προχωρήσει πλήρως, το καθεστώς του μπορεί να επανεξεταστεί στα επόμενα στάδια.
Ο ίδιος εμφανίστηκε στο βίντεο με απλό ύφος και λόγο εθνικής συμφιλίωσης, λέγοντας: «Πιστεύω στη δύναμη της πολιτικής και της κοινωνικής ειρήνης, όχι στα όπλα».
Δείτε Επίσης:
Δεν είναι καλό νέο αυτό. Αν ησυχάσει ο τούρκος στο εσωτερικό του θα ξεκινήσει ελεύθερος τις ενέργειες προς το “εξωτερικό” με ότι συνεπάγεται για την Ελλάδα.